سیر اعلام النبلاء ج۱۷ (کتاب)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

سیر اعلام النبلاء ج۱۷
زبان	عربی
نویسنده	شمس‌الدین ذهبی
تحقیق یا تدوین	حسین اسد
زیر نظر	شعیب ارناؤوط
موضوع	تاریخ اسلام، منابع اهل‌سنت، پیامبر خاتم، طبقات راویان احادیث نبوی، رجال
مذهب	[[سنی]][[رده:کتاب سنی]]
ناشر	[[:رده:انتشارات مؤسسة الرسالة|انتشارات مؤسسة الرسالة]][[رده:انتشارات مؤسسة الرسالة]]
محل نشر	بیروت، لبنان
سال نشر	۱۴۰۵ ق، ۱۳۶۳ ش، ۱۹۸۵ م، ش
شابک	(نامعلوم)
شماره ملی	م‌۷۵-۲۳۹۷

این کتاب، جلد هفدهم از مجموعهٔ بیست و پنج جلدی سیر اعلام النبلاء است که با زبان عربی به سیره‌شناسی و شناخت رجال طبقات بیست و یکم، بیست و دوم و بیست و سوم از راویان احادیث نبوی می‌پردازد. پدیدآورنده این اثر شمس‌الدین ذهبی است و انتشارات مؤسسة الرسالة انتشار آن را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.

فهرست کتاب

تابع: الحادیة والعشرون

۱. صاحب الموصل حسام الدولة مقلد بن المسیب العقیلی

۲. الطوسی أبو الفضل نصر بن محمد بن أحمد

۳. ابن بکیر الحسین بن أحمد بن عبد الله الصیرفی

۴. ابن أبی زید أبو محمد عبد الله القیروانی المالکی

۵. أبو الهیثم عتبة بن خیثمة بن محمد النیسابوری

۶. الصیمری أبو القاسم عبد الواحد بن الحسین

۷. ابن أبی عامر أبو عامر محمد بن عبد الله القحطانی

۸. المرجی أبو القاسم نصر بن أحمد بن محمد

۹. ابن جنی أبو الفتح عثمان بن جنی الموصلی

۱۰. الجرجانی أبو الحسن علی بن عبد العزیز

۱۱. أبو الحسن علی بن أحمد بن عبد العزیز الجرجانی

الطبقة الثانیة والعشرون

۱۲. الخطابی أبو سلیمان حمد بن محمد بن إبراهیم

۱۳. ابن مندة أبو عبد الله محمد بن إسحاق بن محمد

۱۴. عبد الله بن أبی زرعة محمد بن أحمد القزوینی

۱۵. أبو زرعة الکشی محمد بن یوسف بن محمد

۱۶. أبو زرعة الرازی أحمد بن الحسین بن علی

۱۷. أبو زرعة الأستراباذی محمد بن إبراهیم

۱۸. أبو زرعة الأستراباذی أحمد بن بندار بن محمد

۱۹. أبو زرعة الدمشقی الصغیر محمد بن عبد الله

۲۰. أبو زرعة الرازی روح بن محمد

۲۱. الزکی أبو عبد الله محمد بن أحمد بن محمد بن یعقوب

۲۲. جیش بن محمد بن صمصامة أبو الفتح المغربی

۲۳. ابن ضیفون محمد بن عبد الملک اللخمی القرطبی

۲۴. ابن برطال محمد بن یحیی بن زکریا التمیمی

۲۵. ابن عبدوس أبو بکر محمد بن أحمد النیسابوری

۲۶. أبو بکر أحمد بن محمد بن عبدوس النسوی

۲۷. أبو الحسن أحمد بن محمد بن عبدوس الحاتمی

۲۸. أبو الحسن أحمد بن محمد بن عبدوس العنزی

۲۹. ابن الحجاج أبو عبد الله الحسین البغدادی

۳۰. الرازی أبو الحسن علی بن عمر بن العباس

۳۱. العنزی أبو عبد الله الحسین بن جعفر بن حمدان

۳۲. ابن الوزیر أبو أحمد حسین بن محمد الدمشقی

۳۳. ابن وکیع الحسن بن علی بن أحمد الضبی

۳۴. الولید بن بکر بن مخلد بن أبی دبار الغمری

۳۵. البدیع الهمذانی أحمد بن الحسین بن یحیی

۳۶. البافی أبو محمد عبد الله بن محمد البخاری

۳۷. ابن خرشیذ قوله إبراهیم بن عبد الله الکرمانی

۳۸. أبو نعیم الإسفراینی عبد الملک بن الحسن

۳۹. السلامی أبو الحسن محمد بن عبید الله بن محمد

۴۰. ابن الباجی أحمد بن عبد الله بن محمد اللخمی

۴۱. ابن لال أبو بکر أحمد بن علی بن أحمد الهمذانی

۴۲. أبو الرقعمق أبو حامد أحمد بن محمد الأنطاکی

۴۳. الوصی أبو الحسن محمد بن علی بن الحسین

۴۴. التاهرتی أحمد بن القاسم بن عبد الرحمن

۴۵. سعید بن نصر أبو عثمان الأموی

۴۶. الجوهری أبو نصر إسماعیل بن حماد الترکی

۴۷. ابن حمة عبد الرحمن بن عمر بن أحمد الخلال

۴۸. ابن أسد الجهنی أبو محمد عبد الله بن محمد

۴۹. عبد الوارث بن سفیان بن جبرون القرطبی

۵۰. الإخمیمی أبو الحسن محمد بن أحمد بن العباس

۵۱. السامری أبو الحسن علی بن أحمد بن محمد

۵۲. الملاحمی أبو نصر محمد بن أحمد بن محمد

۵۳. ابن الإسماعیلی إسماعیل بن أحمد بن إبراهیم

۵۴. أبو نصر محمد بن أبی بکر أحمد الإسماعیلی

۵۵. البحیری أبو عمرو محمد بن أحمد بن محمد

۵۶. الببغاء أبو الفرج عبد الواحد بن نصر بن محمد

۵۷. صاحب بخاری المنتصر أبو إبراهیم إسماعیل

۵۸. الکلاباذی أبو نصر أحمد بن محمد بن الحسین

۵۹. الضبی أبو عبد الله الحسین بن هارون بن محمد

۶۰. العلوی أبو الحسن محمد بن الحسین بن داود

۶۱. السید أبو علی محمد بن الحسین العلوی

۶۲. ابن زنبیل أبو العباس أحمد بن الحسین بن أحمد

۶۳. ابن النجار محمد بن جعفر بن محمد التمیمی

۶۴. الهروانی محمد بن عبد الله بن الحسین بن عبد الله

۶۵. ابن فارس أحمد بن فارس بن زکریا القزوینی

۶۷. القصار أبو الحسن علی بن عمر بن أحمد

۶۸. القصار أبو بکر أحمد بن محمد بن أحمد

۶۹. ابن یونس علی بن عبد الرحمن بن أحمد الصدفی

۷۰. الجیزی أبو عبد الله أحمد بن عمر بن محمد

۷۱. ابن أبی عمران أبو الفضل أحمد الهروی الصرام

۷۲. أبو علی البغدادی الحسن بن علی بن أحمد

۷۳. خلف بن القاسم بن سهل أبو القاسم الأزدی

۷۴. منصور بن عبد الله بن خالد بن أحمد الذهلی

۷۵. ابن ترکان أحمد بن إبراهیم بن أحمد التمیمی

۷۶. ملک سجستان خلف بن أحمد السجستانی

۷۷. أبو حیان التوحیدی علی بن محمد بن العباس

۷۸. هشام المؤید بالله بن المستنصر

۷۹. سلیمان المستعین بالله بن الحکم بن سلیمان الأموی

۸۰. علی بن حمود بن میمون بن أحمد بن علی الإدریسی

۸۱. القاسم بن حمود بن میمون الإدریسی

۸۲. یحیی بن علی بن حمود المعتلی بالله العلوی

۸۳. جهور بن محمد بن جهور أبو الحزم القرطبی

۸۴. أبو الولید بن جهور بن محمد القرطبی

۸۵. إدریس بن علی بن حمود الحسنی الإدریسی

۸۶. النوقاتی أبو عمر محمد بن أحمد بن محمد

۸۷. ابن النعمان أبو عبد الله الحسین بن علی المغربی

۸۸. أبو عبید الهروی أحمد بن محمد بن محمد

۸۹. البستی أبو الفتح علی بن محمد الکاتب

۹۰. ابن الجسور أحمد بن محمد بن محمد الأموی

۹۱. الحنائی أبو بکر عبد الله بن محمد بن عبد الله

۹۲. أبو جعفر أحمد بن محمد بن محمد الأموی

۹۳. أبو إسحاق إبراهیم بن محمد بن حسین بن شنظیر الأموی

۹۴. ابن الأکفانی عبد الله بن محمد البغدادی

۹۵. أبو عبد الله أحمد بن محمد بن عبید الله بن حسن الجوهری

۹۶. ابن جمیع محمد بن أحمد بن محمد الغسانی

۹۷. أبو بکر أحمد بن محمد بن أحمد الغسانی

۹۸. السکن ابن جمیع أبو محمد

۹۹. القابسی أبو الحسین علی بن محمد بن خلف

۱۰۰. الحاکم محمد بن عبد الله بن محمد بن حمدویه

۱۰۱. ابن الفرضی عبد الله بن محمد القرطبی

۱۰۲. صاحب الیمن ابن زیاد

۱۰۳. العبقسی أبو الحسن أحمد بن إبراهیم بن أحمد

۱۰۴. ابن کج أبو القاسم یوسف بن أحمد الدینوری

۱۰۵. ابن أبی حدید أبو بکر محمد بن أحمد السلمی

۱۰۶. بهاء الدولة أبو نصر أحمد بن عضد الدولة ابن بویه

۱۰۷. المجبر أبو الحسن أحمد بن محمد بن موسی

۱۰۸. أبو الحسن أحمد بن محمد بن أحمد الأهوازی

۱۰۹. ابن أبی زمنین محمد بن عبد الله المری

۱۱۰. ابن الباقلانی أبو بکر محمد بن الطیب البصری

۱۱۱. أبو حامد الإسفرایینی أحمد بن محمد بن أحمد

۱۱۲. ابن بیری أبو بکر بن عبید بن الفضل الواسطی

۱۱۳. ابن خزفة علی بن محمد بن علی الواسطی

۱۱۴. الخزاعی أبو القاسم علی بن أحمد بن محمد

۱۱۵. السلیمانی أبو الفضل أحمد بن علی بن عمرو

۱۱۶. ابن حامد الحسن بن حامد بن علی البغدادی

۱۱۷. ابن وجه الجنة یحیی بن عبد الرحمن القرطبی

۱۱۸. ابن الرسان أحمد بن فتح بن عبد الله القرطبی

۱۱۹. لحیة الزبل سعید بن عثمان بن سعید البربری

۱۲۰. ابن المکوی أحمد بن عبد الملک الإشبیلی

۱۲۱. الصعلوکی سهل بن محمد بن سلیمان

۱۲۲. ابن اللیث الحسن بن أحمد بن محمد الکشی

۱۲۳. ابن فطیس عبد الرحمن بن محمد القرطبی

۱۲۴. أبو أحمد الفرضی عبید الله بن محمد بن أحمد

۱۲۵. ابن فورک أبو بکر محمد بن الحسن الأصبهانی

۱۲۶. بادیس بن منصور بن یوسف بن بلکین بن زیری

۱۲۷. ابن اللبان محمد بن عبد الله بن الحسن البصری

۱۲۸. أبو علی الروذباری الحسین بن محمد بن محمد

۱۲۹. ابن ثرثال أحمد بن عبد العزیز بن أحمد التیمی

۱۳۰. ابن البیع عبد الله بن عبید الله بن یحیی البغدادی

۱۳۱. ابن مهدی عبد الواحد بن محمد الفارسی

۱۳۲. أبو علی الفارسی عبد الملک بن محمد

۱۳۳. ابن أبی الفوارس محمد بن أحمد البغدادی

۱۳۴. أبو عمر الهاشمی القاسم بن جعفر البصری

۱۳۵. الإدریسی عبد الرحمن بن محمد بن محمد

۱۳۶. أبو مسعود إبراهیم بن محمد بن عبید الدمشقی

۱۳۷. عمید الجیوش أبو علی الحسین بن أبی جعفر

۱۳۸. الحلیمی الحسین بن الحسن بن محمد بن حلیم

۱۳۹. ابن نباتة عبد العزیز بن عمر بن محمد التمیمی

۱۴۰. الخوارزمی أبو بکر محمد بن موسی البغدادی

۱۴۱. ابن جوله عبد الله بن أحمد بن محمد الأبهری

۱۴۲. السقطی عبید الله بن محمد بن أحمد بن جعفر

۱۴۳. ابن حبیب الحسن بن محمد النیسابوری

۱۴۴. ابن حبیب عبد الرحمن بن محمد النیسابوری

۱۴۵. عبد الله بن یوسف بن أحمد بن بامویه الأردستانی

۱۴۶. النجاد علی بن القاسم بن الحسن البصری

۱۴۷. ابن بالویه عبد الرحمن بن محمد النیسابوری

۱۴۸. ابن الدباغ خلف بن القاسم بن سهل الأندلسی

۱۴۹. الشیرازی أحمد بن عبد الرحمن بن أحمد

۱۵۰. القاضی عبد الجبار بن أحمد بن عبد الجبار بن أحمد بن خلیل الهمذانی

۱۵۱. الإسفرایینی محمد بن أحمد بن عبد الوهاب

۱۵۲. السلمی محمد بن الحسین بن محمد بن موسی

۱۵۳. الخرکوشی عبد الملک بن محمد بن إبراهیم

۱۵۴. الجراحی عبد الجبار بن محمد بن عبد الله

۱۵۵. ابن رزقویه محمد بن أحمد بن محمد البغدادی

۱۵۶. خلف بن محمد بن علی أبو علی الواسطی

۱۵۸. ظفر بن محمد بن أحمد بن محمد بن زبارة العلوی

۱۵۹. المهلبی أبو یعلی حمزة بن عبد العزیز بن محمد

۱۶۰. المحاملی أبو الحسین محمد بن أحمد بن القاسم

۱۶۱. ابن برهان الحسین بن عمر البغدادی

۱۶۲. ابن الدلم صدقة بن محمد بن أحمد القرشی

۱۶۴. عبد الغنی بن سعید بن علی بن سعید بن بشر بن مروان الأزدی

۱۶۵. أبو الفضل التمیمی عبد الواحد بن عبد العزیز

۱۶۶. أبو منصور الأزدی محمد بن محمد بن عبد الله

۱۶۷. أبو أحمد منصور بن محمد المهلبی

۱۶۸. ابن جهضم علی بن عبد الله بن الحسن الهمذانی

۱۷۰. طغان خان الترکی

۸۰. الناصر لدین الله علی بن حمود بن میمون

۱۷۱. ابن بابک عبد الصمد بن منصور البغدادی

۱۷۲. ابن سراقة أبو الحسن محمد بن یحیی العامری

۱۷۳. فخر الملک محمد بن علی بن خلف

۱۷۴. الرضی الشریف محمد بن الحسین بن موسی

۱۷۵. الجرجانی محمد بن إبراهیم بن جعفر الیزدی

۱۷۶. ابن المتیم أحمد بن محمد بن أحمد البغدادی

۱۷۷. تمام بن محمد بن عبد الله بن جعفر البجلی

۱۷۸. الحفار أبو الفتح هلال بن محمد بن جعفر

۱۷۹. المزکی أبو زکریا یحیی بن إبراهیم بن محمد

۱۸۰. ابن میلة علی بن محمد بن أحمد الأصبهانی

۱۸۱. الرازی أبو العباس أحمد بن الحسن بن بندار

۱۸۲. عبد الرحیم بن إلیاس العبیدی

۱۸۳. المالینی أبو سعد أحمد بن محمد بن أحمد

۱۸۴. غنجار محمد بن أحمد بن محمد البخاری

۱۸۵. ابن السقا علی بن محمد بن علی الإسفرایینی

۱۸۶. الیزدی أحمد بن عبد الرحمن بن أحمد

۱۸۷. النقاش أبو سعید محمد بن علی بن عمرو

۱۸۸. ابن مردویه أبو بکر أحمد بن موسی الأصبهانی

۱۸۹. ابن بشران علی بن محمد بن عبد الله الأموی

۱۹۰. ابن النحاس عبد الرحمن بن عمر التجیبی

۱۹۱. محمد بن أسد بن علی أبو الحسین البغدادی

۱۹۲. علی بن هلال ابن البواب البغدادی

۱۹۳. البسطامی أبو عمر محمد بن الحسین بن محمد

۱۹۴. العیسوی علی بن عبد الله بن إبراهیم بن أحمد

۱۹۵. ابن دوست أحمد بن محمد بن یوسف البغدادی

۱۹۶. صریع الدلاء محمد بن عبد الواحد البصری

۱۹۷. القزاز أبو عبد الله محمد بن جعفر التمیمی

۱۹۸. الراشد بالله الحسن بن جعفر العلوی

۱۹۹. الغضائری الحسین بن الحسن بن محمد

۲۰۰. الغضائری الحسین بن عبید الله بن إبراهیم

۲۰۱. ابن الحاج أبو العباس أحمد بن محمد الإشبیلی

۲۰۲. القطان أبو الحسین محمد بن الحسین بن محمد

۲۰۳. الوهرانی عبد الرحمن بن عبد الله بن خالد

۲۰۴. العبدویی أبو حازم عمر بن أحمد بن إبراهیم

۲۰۵. ابن حسنون أحمد بن محمد بن أحمد النرسی

۲۰۶. ابن المنذر الحسن بن الحسن بن علی البغدادی

۲۰۷. ابن أبی کامل الحسین بن عبد الله العبسی

۲۰۸. الباشانی أبو عبد الله محمد بن علی بن الحسین

۲۰۹. النعیمی أبو منصور أحمد بن الفضل

۲۱۰. ابن المسلمة أحمد بن محمد بن عمر البغدادی

۲۱۱. حمد بن عمر بن أحمد بن إبراهیم الزجاج

۲۱۲. القنازعی عبد الرحمن بن مروان بن عبد الرحمن

۲۱۳. الشیخ المفید محمد بن محمد بن النعمان البغدادی

۲۱۴. سلطان الدولة أبو شجاع فناخسرو بن خره فیروز الدیلمی

۲۱۵. المستظهر بالله عبد الرحمن بن هشام بن عبد الجبار

۲۱۶. الحناط أبو بکر خلف بن عمر بن خلف

۲۱۷. الخصیب بن عبد الله بن محمد بن الحسین بن الخصیب المصری

۲۱۸. الصیرفی أبو سعید محمد بن موسی بن الفضل

۲۱۹. ابن خواستی عبد العزیز بن جعفر بن محمد

۲۲۰. أبو إسحاق الإسفرایینی إبراهیم بن محمد

۲۲۱. الحیری أبو بکر أحمد بن الحسن بن أحمد

۲۲۲. الستیتی أبو الحسین أحمد بن محمد بن سلامة

۲۲۳. ابن أبی الشوارب أحمد بن محمد بن عبد الله

۲۲۴. العکبری أبو حفص عمر بن أحمد بن عثمان

۲۲۵. الرباطی أبو بکر محمد بن عبد الله بن أحمد

۲۲۶. المسبحی محمد بن عبید الله بن أحمد

۲۲۷. التبانی أبو عبد الله الحسین بن أحمد بن علی

۲۲۸. أبو أسامة الهروی محمد بن أحمد بن محمد

۲۲۹. ابن دراج أبو عمر أحمد بن محمد بن العاص

۲۳۰. ابن أبی نصر أبو محمد عبد الرحمن بن عثمان بن القاسم

۲۳۱. الکاغدی منصور بن نصر بن عبد الرحیم

۲۳۲. الرزاز أبو الحسن علی بن أحمد بن محمد

۲۳۳. ابن مخلد محمد بن محمد بن محمد البغدادی

۲۳۴. ابن الفخار محمد بن عمر بن یوسف القرطبی

۲۳۵. ابن العجوز عبد الرحیم بن أحمد الکتامی

۲۳۶. صالح بن مرداس أسد الدولة الکلابی

۲۳۷. إسماعیل بن ینال أبو إبراهیم المحبوبی

۲۳۸. الجمال الحسین بن إبراهیم بن محمد الأصبهانی

۲۳۹. البجانی أبو علی الحسین بن عبد الله بن الحسین

۲۴۰. القراب إسماعیل بن إبراهیم بن محمد

۲۴۱. ابن العالی أحمد بن محمد بن منصور الخراسانی

۲۴۲. التهامی أبو الحسن علی بن محمد بن فهد

۲۴۳. الجرجرائی أبو بکر محمد بن إدریس بن محمد

۲۴۴. ابن فنجویه الحسین بن محمد بن الحسین

۲۴۵. الجارودی أبو الفضل محمد بن أحمد بن محمد

۲۴۶. السکری عبد الله بن یحیی بن عبد الجبار

۲۴۷. سابور بن أردشیر بهاء الدولة أبو نصر

۲۴۸. غلام محسن أحمد بن إبراهیم الأصبهانی

۲۴۹. ابن حید محمد بن علی بن محمد النیسابوری

۲۵۰. السهلی أبو الفضل أحمد بن محمد بن عبد الله

۲۵۱. السلیطی أبو الحسن أحمد بن محمد بن الحسین

۲۵۲. المعاذی أبو عبد الله الحسین بن أحمد بن محمد

۲۵۳. الجصاص أبو محمد طاهر بن حسن بن إبراهیم

۲۵۴. النسائی أبو بکر محمد بن زهیر بن أخطل

۲۵۵. الربعی أبو الحسن علی بن عیسی بن الفرج

۲۵۶. ابن مرزوق أحمد بن محمد بن القاسم المصری

۲۵۷. ابن المغربی الحسین بن علی بن الحسین المصری

۲۵۸. المستکفی محمد بن عبد الرحمن بن عبید الله

۲۵۹. ابن عبدان أبو الحسن علی بن أحمد الشیرازی

۲۶۰. ابن شهریار الفضل بن عبید الله الأصبهانی

۲۶۱. ابن الخلال محمد بن عبد الرحمن الطائی

۲۶۲. عبد المحسن بن محمد بن أحمد الصوری

۲۶۳. ابن هارون أبو نصر محمد بن أحمد الغسانی

۲۶۴. أبو صادق محمد بن أحمد النیسابوری

۲۶۵. الحمامی أبو الحسن علی بن أحمد بن عمر

۲۶۶. ابن المحاملی أحمد بن محمد بن أحمد الضبی

۲۶۷. القفال أبو بکر عبد الله بن أحمد بن عبد الله

۲۶۸. مشرف الدولة أبو علی بن بهاء الدولة بن عضد الدولة بن بویه

۲۶۹. الطرازی أبو الحسن علی بن محمد بن محمد

الطبقة الثالثة والعشرون

۲۷۰. الحرفی عبد الرحمن بن عبید الله بن عبد الله

۲۷۱. عطیة بن سعید بن عبد الله أبو محمد الأندلسی

۲۷۲. الجوبری عبد الرحمن بن محمد بن یحیی

۲۷۳. ابن شاذان الحسن بن أحمد بن إبراهیم البغدادی

۲۷۴. اللالکائی هبة الله بن الحسن بن منصور الطبری

۲۷۵. الخرجانی أبو الحسن علی بن أحمد بن محمد

۲۷۶. أبو الحسن علی بن محمد بن أحمد الجرجانی

۲۷۷. الخرقانی أبو الحسن علی بن أحمد البسطامی

۲۷۸. ابن زهر أبو بکر محمد بن مروان الإیادی

۲۷۹. القطان محمد بن یوسف بن أحمد النیسابوری

۲۸۰. ابن نجاح أبو الحسین یحیی بن نجاح القرطبی

۲۸۱. الصباغ أبو بکر محمد بن الطیب بن سعد

۲۸۲. الفشیدیزجی الحسین بن الخضر بن محمد

۲۸۳. ابن ذنین عبد الله بن عبد الرحمن الصدفی

۲۸۴. ابن کردان أبو القاسم علی بن طلحة الواسطی

۲۸۵. الأردستانی أبو بکر محمد بن إبراهیم بن أحمد

۲۸۶. الفارسی أبو بکر محمد بن إبراهیم المشاط

۲۸۷. القاضی عبد الوهاب أبو محمد بن علی التغلبی

۲۸۸. ابن شبانة عبد الرحمن بن محمد الهمذانی

۲۸۹. الذکوانی محمد بن أحمد بن عبد الرحمن

۲۹۰. أبو طاهر بن سلمة الحسین بن علی بن الحسن بن محمد

۲۹۱. الثعلبی أبو إسحاق أحمد بن محمد بن إبراهیم

۲۹۲. الثعالبی عبد الملک بن محمد بن إسماعیل

۲۹۳. ابن منجویه أحمد بن علی بن محمد الیزدی

۲۹۴. النجیرمی یوسف بن یعقوب بن إسماعیل

۲۹۵. المفسر منصور بن الحسین بن محمد النیسابوری

۲۹۶. القومسانی محمد بن أحمد بن محمد بن مزدین

۲۹۷. حمزة بن محمد بن طاهر أبو طاهر البغدادی

۲۹۸. ابن الحذاء محمد بن یحیی بن أحمد التمیمی

۲۹۹. النعیمی أبو الحسن علی بن أحمد بن الحسن

۳۰۰. الأرموی عبد الغفار بن عبد الواحد بن محمد

۳۰۱. عمر بن إبراهیم بن إسماعیل أبو الفضل الهروی

۳۰۲. ابن مصعب محمد بن علی بن إبراهیم التیمی

۳۰۳. ابن بشران عبد الملک بن محمد الأموی

۳۰۴. المنینی أبو بکر محمد بن رزق الله بن عبید الله

۳۰۵. أبو نعیم المهرانی أحمد بن عبد الله بن أحمد بن إسحاق بن موسی بن مهران

۳۰۶. البرقانی أبو بکر أحمد بن محمد بن أحمد

۳۰۷. المری أبو نصر عبد الوهاب بن عبد الله بن عمر

۳۰۸. السهمی أبو القاسم حمزة بن یوسف بن إبراهیم

۳۰۹. ابن دوست عثمان بن محمد بن یوسف البغدادی

۳۱۰. مهیار بن مرزویه أبو الحسن الدیلمی الفارسی

۳۱۲. ابن غرسیة القرطبی عبد الرحمن بن أحمد

۳۱۳. المرزوقی أبو علی أحمد بن محمد بن الحسن

۳۱۴. ابن نظیف أبو عبد الله محمد بن الفضل المصری

۳۱۵. المنقی أبو بکر أحمد بن طلحة البغدادی

۳۱۶. ابن عبدکویه علی بن یحیی بن جعفر الأصبهانی

۳۱۷. طلحة بن علی بن الصقر أبو القاسم البغدادی

۳۱۸. یحیی بن عمار بن یحیی بن عمار بن العنبس

۳۱۹. السلطان أبو القاسم محمد بن سبکتکین الترکی

۳۲۰. مسعود بن محمد السلطان شهاب الدولة

۳۲۱. ابن الطبیز عبد الرحمن بن عبد العزیز الحلبی

۳۲۲. المیدانی عبد الوهاب بن جعفر الدمشقی

۲۲۹. ابن دراج أحمد بن محمد بن العاص القسطلی

۳۲۳. ابن شهید أبو عامر أحمد بن عبد الملک بن مروان

۳۲۴. تراب بن عمر بن عبید المصری

۳۲۵. الفلکی أبو الفضل علی بن الحسین

۳۲۶. الرزجاهی أبو عمرو محمد بن عبد الله بن أحمد

۳۲۷. الزیدی أبو القاسم علی بن محمد بن علی الهاشمی

۳۲۸. ابن السمسار علی بن موسی بن الحسین الدمشقی

۳۲۹. صاعد بن محمد بن أحمد بن عبد الله الأستوائی

۳۳۰. سیار بن یحیی بن محمد بن إدریس

۳۳۱. ابن علیک عبد الرحمن بن الحسن النیسابوری

۳۳۲. ابن دوست عبد الرحمن بن محمد النیسابوری

۳۳۳. القیشطالی أبو عمرو عثمان بن أحمد

۳۳۴. الدزبری أبو منصور نوشتکین بن عبد الله الترکی

۳۳۵. شعیب بن عبد الله بن المنهال أبو عبد الله المصری

۳۳۶. الرخجی أبو علی الحسین

۳۳۷. الکسار أبو نصر أحمد بن الحسین بن محمد

۳۳۸. ابن رزمة محمد بن عبد الواحد بن علی البزاز

۳۳۹. ابن فاذشاه أحمد بن محمد بن الحسین الأصبهانی

۳۴۰. ذو القرنین أبو المطاع بن حمدان بن الحسن التغلبی

۸۱. الإدریسی القاسم بن حمود بن میمون

۳۴۱. الأملوکی أبو المعمر المسدد بن علی

۳۴۲. الإسماعیلی المفضل بن إسماعیل بن أبی بکر

۳۴۳. الخولانی شیخ المالکیة مفتی القیروان

۳۴۴. الإسماعیلی السری بن إسماعیل بن أحمد

۳۴۵. الدبوسی أبو زید عبد الله بن عمر

۳۴۶. الحوفی أبو الحسن علی بن إبراهیم

۳۴۷. الرازی أبو بکر أحمد بن علی

۳۴۸. البراذعی أبو سعید خلف بن أبی القاسم الأزدی

۳۴۹. ابن غالب عبد الله بن غالب بن تمام الهمدانی

۳۵۰. الزهری أبو طالب عمر بن إبراهیم بن سعید

۸۳. جهور بن محمد بن جهور بن عبید الله

۳۵۱. ابن شعیب أبو علی الحسن بن محمد المروزی

۳۵۲. الطحان أبو القاسم عبد الباقی بن محمد البغدادی

۳۵۳. ابن کردی أحمد بن محمد بن علی الأنماطی

۳۵۴. ابن عباد أبو القاسم محمد بن إسماعیل اللخمی

۳۵۵. الأردستانی محمد بن عبد الواحد بن عبید الله

۳۵۶. ابن سینا أبو علی الحسین بن عبد الله البلخی

۳۴۰. ذو القرنین أبو مطاع بن الحسن بن عبد الله التغلبی

۳۵۷. المحاملی أبو عبد الله أحمد بن عبد الله بن الحسین

۳۵۸. ابن الحارث أحمد بن محمد بن عبد الله التمیمی

۳۵۹. الحیری إسماعیل بن أحمد النیسابوری

۳۶۰. ابن رامش منصور بن رامش بن عبد الله النیسابوری

۳۶۱. ابن مغلس عبد العزیز بن أحمد بن السید الأندلسی

۸۲. المعتلی أبو زکریا یحیی بن علی الإدریسی

۳۶۲. ابن شهاب الحسن بن شهاب بن الحسن العکبری

۳۶۳. ابن باکویه محمد بن عبد الله بن عبید الله الشیرازی

۳۶۵. بشری بن مسیس أبو الحسن الرومی

۳۶۶. محمد بن عوف بن أحمد بن محمد بن عبد الرحمن المزنی

۳۶۷. ابن المزکی محمد بن إبراهیم النیسابوری

۳۶۸. القرشی أبو عثمان سعید بن العباس بن محمد

۳۶۹. النصرویی عبد الرحمن بن حمدان بن محمد

۳۷۰. أبو ذر الهروی عبد بن أحمد بن محمد

۳۷۱. محمد بن عیسی بن عبد العزیز بن الصباح الهمذانی

۳۷۲. المستغفری أبو العباس جعفر بن محمد بن المعتز

۳۷۳. الحنائی أبو الحسن علی بن محمد بن إبراهیم

۳۷۴. الطلمنکی أبو عمر أحمد بن محمد بن عبد الله

۳۷۵. ابن مغیث یونس بن عبد الله بن محمد القرطبی

۳۷۶. القراب إسحاق بن إبراهیم بن محمد الهروی

۳۷۷. عبد القاهر بن طاهر أبو منصور البغدادی

۳۷۸. أبو منصور الأیوبی محمد بن الحسن

۳۷۹. ابن المیراثی أحمد بن محمد بن عیسی البلوی

۳۸۰. القدوری أبو الحسین أحمد بن محمد بن أحمد

۳۸۱. الأبهری أبو محمد جعفر بن محمد بن الحسین

۳۸۲. جلال الدولة فیروزجرد بن بهاء الدولة الدیلمی

۳۸۳. الأزهری عبید الله بن أحمد بن عثمان البغدادی

۳۸۴. المهلب بن أحمد بن أبی صفرة أسید بن عبد الله الأسدی

۳۸۵. ابن ماما أحمد بن محمد بن أحید الأصبهانی

۳۸۶. الربعی أبو الحسن علی بن الحسن بن علی

۳۸۷. الدلویی أبو حامد أحمد بن محمد بن أحمد

۳۸۸. الجرجرائی أبو القاسم علی بن أحمد

۳۸۹. المنازی أبو نصر أحمد بن یوسف الکاتب

۳۹۰. التیانی أبو غالب تمام بن غالب بن عمر

۳۹۱. الصفار أبو سعد عبد الرحمن بن أحمد بن عمر

۳۹۲. ابن میقل محمد بن عبد الله بن أحمد المرسی

۳۹۳. أبو الحسین البصری محمد بن علی بن الطیب

۳۹۴. المرتضی علی بن حسین بن موسی القرشی

۳۹۵. مکی أبو محمد بن حموش بن محمد القیسی

۳۹۶. الخلال أبو محمد الحسن بن محمد بن الحسن

۳۹۷. ابن ریذة محمد بن عبد الله بن أحمد الأصبهانی

۳۹۸. أبو حسان المزکی محمد بن أحمد بن جعفر

۳۹۹. الخلال أبو عبد الله الحسین بن محمد بن الحسن البغدادی

۴۰۰. ابن غیلان محمد بن محمد بن إبراهیم الهمدانی

۴۰۱. ابن شاهین عبید الله بن عمر بن أحمد البغدادی

۴۰۲. ابن حمصة أبو الحسن علی بن عمر الحرانی

۴۰۳. العتیقی أبو الحسن أحمد بن محمد بن أحمد

۴۰۴. ابن سختام علی بن إبراهیم بن نصرویه الغزی

۴۰۵. البرمکی أبو إسحاق إبراهیم بن عمر بن أحمد

۴۰۶. الکراعی أبو غانم أحمد بن علی بن حسین

۴۰۷. ابن العلاف محمد بن علی بن محمد البغدادی

۴۰۸. الذکوانی عبد الرحمن بن محمد بن أحمد

۴۰۹. القزوینی أبو الحسن علی بن عمر بن محمد

۴۱۰. الفارسی علی بن محمد بن علی بن أحمد

۴۱۱. ابن عابد محمد بن عبد الله بن سعید المعافری

۴۱۲. الصیمری الحسین بن علی بن محمد الحنفی

۴۱۳. الجوینی عبد الله بن یوسف بن عبد الله الطائی

۴۱۴. الطناجیری الحسین بن علی بن عبید الله

۴۱۵. ابن منیر علی بن منیر بن أحمد الخلال المصری

۴۱۶. الوزیر أبو الفرج محمد بن جعفر بن محمد بن العباس بن فسانجس

۴۱۸. حفید المقتدر الحسن بن عیسی بن المقتدر بالله العباسی

۴۱۹. المیهنی أبو سعید فضل بن محمد بن أحمد

۴۲۰. السواق محمد بن محمد بن عثمان البغدادی

۴۲۱. اللبیدی أبو القاسم بن محمد الحضرمی

۴۲۲. خاموش أحمد بن الحسن بن محمد الرازی

۴۲۳. علی بن ربیعة بن علی أبو الحسن التمیمی

۴۲۴. الصوری محمد بن علی بن عبد الله الشامی

۴۲۵. أبو کالیجار مرزبان بن سلطان الدولة ابن بویه

۴۲۶. العزیز أبو منصور بن جلال الدولة بن بهاء الدولة

۴۲۷. قرواش بن مقلد بن المسیب بن رافع العقیلی

۴۲۸. صاحب غزنة والهند: مودود بن مسعود بن محمود بن سبکتکین

۴۲۹. ابن سعدان محمد بن عبد السلام الجذامی

۴۳۰. العلوی أبو عبد الله محمد بن علی بن الحسن

۴۳۱. ابن فدویه أبو الحسن محمد بن إسحاق الکوفی

۴۳۲. ابن صخر محمد بن علی بن محمد الأزدی

۴۳۳. أبو طاهر بن عبد الرحیم الأصبهانی

۴۳۴. ابن المذهب الحسن بن علی بن محمد التمیمی

۴۳۵. العمری أبو الفتح ناصر بن الحسین بن محمد

۴۳۶. سلیم بن أیوب بن سلیم أبو الفتح الرازی

۴۳۷. ابن سلوان محمد بن علی بن یحیی المازنی

۴۳۸. ابن أبی نصر محمد بن عبد الرحمن التمیمی

۴۳۹. أبو علی أحمد بن عبد الرحمن التمیمی

۴۴۰. التنوخی أبو القاسم علی بن المحسن بن علی

۴۴۱. السمنانی أبو جعفر محمد بن أحمد بن محمد

۴۴۲. أحمد بن أبی جعفر أبو الحسین السمنانی

۴۴۳. الکسائی أبو الحسن علی بن عبید الله بن محمد

۴۴۴. ابن اللبان أبو محمد عبد الله بن محمد التیمی

۴۴۵. أبو نصر السجزی عبید الله بن سعید بن حاتم

۴۴۶. العالی بالله إدریس بن یحیی بن علی بن حمود

۴۴۷. عبد الله بن الولید بن سعد بن بکر الأنصاری

۴۴۸. الخفاف أبو القاسم عمر بن الحسین بن إبراهیم

۴۴۹. حکم بن محمد بن حکم بن إفرانک الجذامی

۴۵۰. الناصحی أبو محمد عبد الله بن الحسین

۴۵۱. ابن مسکین عبد الملک بن عبد الله المصری

۴۵۲. الغندجانی عبد الوهاب بن محمد بن موسی

۴۵۳. ابن المعتز عبید الله بن المعتز النیسابوری

۴۵۴. الباقلانی علی بن إبراهیم بن عیسی البغدادی

۴۵۵. ابن حمدان أبو طاهر محمد بن أحمد بن علی

۴۵۶. الطفال محمد بن الحسین بن محمد النیسابوری

۴۵۷. العادل أبو عبد الله عبد الرحیم بن حسین

۴۵۸. الخلیلی الخلیل بن عبد الله بن أحمد القزوینی

۴۵۹. أبو الطیب الطبری طاهر بن عبد الله بن طاهر

دربارهٔ پدیدآورنده

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

(متوفای سال ۷۴۸) او تألیفات زیادی در حدیث و رجال و تاریخ دارد، از جمله: میزان الاعتدال، الکاشف، المغنی فی الضعفاء، سیر اعلام النبلاء و تاریخ الاسلام. ذهبی معاصر ابن تیمیه و شاگرد او بوده. هر چند در برخی مسائل با ابن تیمیه مخالفت کرده است. ذهبی شاگردان بزرگی داشته، حافظ سبکی مؤلف طبقات الشافعیة در مورد وی می‌گوید: هر چند ذهبی استاد من است و احترامش بر من لازم می‌باشد، اما گفتن حق سزاوارتر است. آن گاه به بی‌انصافی و تعصب ذهبی تصریح می‌کند، و از حافظ علائی نیز کلامی می‌آورد. و واقع مطلب همین است؛ زیرا وقتی به کتاب میزان الاعتدال فی نقد الرجال مراجعه می‌کنیم، آثار تعصب وی نسبت به راویان مناقب اهل بیت(ع) را می‌بینیم، و همچنین در کتاب سیر أعلام النبلاء -که در احوالات علما نوشته-تعصب او به مخالفین خود در اعتقاد، کاملا هویداست؛ لذا در تشیید المراجعات در این رابطه آمده است: فمن کان هذا حاله مع علماء مذاهب السنة من الحنفیة والحنابلة ومع غیرهم من المخالفین له فی العقیدة او الفروع، کیف یرتجی منه أن یترجم للشیخ أبی جعفر الکلینی الامامی-مثلا-بأکثر من ثلاثة أسطر؟!.

پس کسی که در رفتارش با عالمان مذاهب دیگر اهل تسنن از حنفی و حنبلی و غیر آنها که در عقیده یا در فروعات احکام با او مخالفند، چنین باشد چطور می‌توان انتظار داشت که مثلا در شرح حال مرحوم ابوجعفر کلینی که شیعۀ امامی است بیش از سه سطر بنویسد؟! ذهبی در مدح و ثنای هم مسلکان خویش از هیچ تعریفی فروگذار نکرده و گاهی دربارۀ یکی از عالمان مکتب خود بیش از بیست و پنج صفحه تمجید و تعریف کرده در حالی که فقط سه سطر در مورد مرحوم کلینی نوشته و ترجمۀ شیخ صدوق رحمه الله هم دو سطر است. او در عالمان شیعه هیچ نقطه ضعفی نیافته که اگر کمترین بهانه‌ای می‌یافت، از تبلیغات منفی و نسبت‌های ناروا دریغ نمی‌کرد. اما چون کمترین گردی از ضعف بر دامان پاک عالمان شیعی ننشسته است از این‌رو نه ذهبی و نه هیچ یک از علمای جرح و تعدیل اهل سنت نتوانسته‌اند عالمان شیعه را به چیزی که موجب قدح باشد متهم تا چه رسد به این که به کبائر رمی کنند. فقط ایشان را با عنوان «شیعی» یا «رافضی» به خیال خود تضعیف کرده‌اند! ذهبی به قدری متعصب است که در شرح حال عالم شیعی خدا را بر این که کتاب‌های او را ندیده شکر می‌کند. وی در مورد شیخ مفید رحمه الله می‌گوید: وقیل: بلغت توالیفه مأتین، لم أقف علی شیء منها ولله الحمد. تعصب شدید ذهبی بر ضد شیعه و تشیع باعث شده که تألیفات وی مورد اعتماد وهابی‌ها قرار گیرد. تا آنجا که فقط به آراء و نظرات او و یا شاگردان مکتبش استناد می‌کنند.

منابع

1. حسینی میلانی، سید علی، جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام ج۱

پانویس

کتاب‌های وابسته

• اصل مجموعه؛
• جلد یکم؛
• جلد دوم؛
• جلد سوم؛
• جلد چهارم؛
• جلد پنجم؛
• جلد ششم؛
• جلد هفتم؛
• جلد هشتم؛
• جلد نهم؛
• جلد دهم؛
• جلد یازدهم؛
• جلد دوازدهم؛
• جلد سیزدهم؛
• جلد چهاردهم؛
• جلد پانزدهم؛
• جلد شانزدهم؛
• جلد هجدهم؛
• جلد نوزدهم؛
• جلد بیستم؛
• جلد بیست و یکم؛
• جلد بیست و دوم؛
• جلد بیست و سوم؛
• جلد بیست و چهارم؛
• جلد بیست و پنجم.

پانویس

دریافت متن

• متن PDF و دیجیتال کتاب در کتابخانه دیجیتال نور
• متن دیجیتال کتاب در وبگاه مدرسه فقاهت
• متن دیجیتال کتاب در وبگاه نداء الایمان

پیوند به بیرون

• پایگاه اطلاع‌رسانی پارسا
• وبگاه بنیاد محقق طباطبائی