|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{ویرایش غیرنهایی}} | | {{ویرایش غیرنهایی}} |
| {{نبوت}} | | {{امامت}} |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div> | | : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div> |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[مسلمانان در قرآن]] | [[مسلمانان در حدیث]] | [[مسلمانان در کلام اسلامی]]</div> | | : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[مسلمانان در قرآن]] | [[مسلمانان در حدیث]] | [[مسلمانان در اخلاق اسلامی]] | [[مسلمانان در معارف دعا و زیارات]] | [[مسلمانان در معارف و سیره سجادی]] | [[مسلمانان در معارف و سیره رضوی]]</div> |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[مسلمانان (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div> | | : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[مسلمانان (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div> |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> |
| | |
| ==مقدمه== | | ==مقدمه== |
| کلمه [[اسلام]] و [[مسلمان]] بودن برای [[پیروان]] [[پیامبر اسلام]] و دیگران در شکل کلی آن امری شناخته شده است. این [[هویت دینی]] از [[قرآن]] برگرفته شده و در این کتاب اوصافی برای آن ذکر شده و رابطه معناداری با [[شخصیت پیامبر]] دارد، چنان‌که این معنا با [[ابراهیم]] پایه‌گذار این [[سلسله]] وجود دارد. اکنون این [[پرسش]] مطرح است که چه رابطه‌ای میان [[پیامبر]] با [[مسلمان]] وجود دارد و در این کتاب چه اوصافی ذکر شده که شکل هویتی پیدا کرده است؟
| | در [[شریعت اسلام]] کسی که به [[یگانگی خدا]] و [[رسالت پیامبر]]{{صل}} [[گواهی]] دهد، [[مسلمان]] خوانده می‌شود و [[حقوقی]] برای او مقرر است. [[قرآن کریم]] [[پذیرش اسلام]] را مقدمه [[هدایت]] شمرده است<ref>{{متن قرآن|فَإِنْ حَاجُّوكَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِيَ لِلَّهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ وَقُلْ لِلَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْأُمِّيِّينَ أَأَسْلَمْتُمْ فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوْا وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلَاغُ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ}} «پس اگر با تو، به چون و چرا برخاستند بگو: من روی تسلیم به خداوند آورده‌ام و (نیز) هر کس از من پیروی کرده است (چنین است) و به اهل کتاب و درس ناخواندگان (مشرک) بگو: آیا اسلام می‌آورید؟ آنگاه اگر اسلام آوردند که رهیاب شده‌اند و اگر رو گرداندند، بی‌گمان بر تو جز پیام‌رسانی نیست و خداوند به (حال) بندگان بیناست» سوره آل عمران، آیه ۲۰.</ref>. [[خداوند]] [[عزیز]] هم بر [[انسان]] [[منت]] گذاشته و [[دین اسلام]] را به عنوان [[برترین]] و [[کامل‌ترین دین]] به او عرضه کرده است<ref>{{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا}} «امروز دینتان را کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را (به عنوان) آیین شما پسندیدم» سوره مائده، آیه ۳.</ref>. |
| #{{متن قرآن|قُلْ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ * لَا شَرِيكَ لَهُ وَبِذَلِكَ أُمِرْتُ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ}}<ref>«بگو: بی‌گمان نمازم و نیایشم و زندگیم و مرگم از آن خداوند پروردگار جهانیان است * که او را شریکی نیست و به این فرمان یافته‌ام و من نخستین مسلمانم» سوره انعام، آیه ۱۶۲-۱۶۳.</ref>؛
| | |
| #{{متن قرآن|إِنَّمَا أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ رَبَّ هَذِهِ الْبَلْدَةِ الَّذِي حَرَّمَهَا وَلَهُ كُلُّ شَيْءٍ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ}}<ref>«جز این نیست که فرمان یافته‌ام تا پروردگار این شهر را که خداوند آن را محترم داشته است بپرستم و همه چیز از آن اوست و فرمان یافته‌ام که از فرمانبرداران باشم» سوره نمل، آیه ۹۱.</ref>؛
| | [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: [[مسلمان]] کسی است که [[مسلمانان]] از دست و [[زبان]] او در [[امان]] باشند<ref>بحارالانوار، ج۷۴، ص۵۳.</ref>. [[امام زین‌العابدین]] این معنا را در قالب [[دعا]] چنین بیان کرده است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ... وَ امْنَعْنِي عَنْ أَذَى كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ، وَ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَةٍ}}<ref>دعای ۳۹.</ref>؛ «بار خدایا! بر [[محمد و خاندان او]] [[درود]] فرست... و مرا از آزردن هر مرد و [[زن]] [[مؤمن]] و هر مرد و [[زن]] [[مسلمان]] بازدار. آن [[حضرت]] [[مراقبت]] از [[اسلام]] را [[توفیق الهی]] خوانده و فرموده است: بار خدایا! بر [[محمد و خاندانش]] [[درود]] فرست و ما را در [[پاسداری از اسلام]] [[توفیق]] ده»<ref>نیایش ششم.</ref>. |
| #{{متن قرآن|فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ وَمَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَاءِ كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«خداوند هر کس را که بخواهد راهنمایی کند دلش را برای (پذیرش) اسلام می‌گشاید و هر کس را که بخواهد در گمراهی وانهد دلش را تنگ و بسته می‌دارد گویی به آسمان فرا می‌رود؛ بدین گونه خداوند عذاب را بر کسانی که ایمان نمی‌آورند؛ برمی‌گمارد» سوره انعام، آیه ۱۲۵.</ref>؛
| | [[امام سجاد]]{{ع}} همچنین [[ضرورت]] [[استواری]] [[مرزهای جامعه اسلامی]] و [[نیرومندی]] و افزونی [[اموال]] [[مرزداران]] [[مسلمان]] را یادآور شده است: «بار خدایا! بر [[محمد و خاندان او]] [[درود]] بفرست و مرزهای [[مسلمانان]] را به پیروزمندی خویش [[استوار]] گردان و مرزبانان را به نیروی خود [[یاری]] ده و از [[خزانه]] [[فضل]] خویش، عطایشان را فراوان گردان»<ref>نیایش بیست‌وهفتم.</ref>. و نیز: «بار خدایا! بدین [[نیایش]]، بلاد [[مسلمانان]] را نیرومند و شهرشان را [[استوار]] گردان و اموالشان را فزونی ده»<ref>نیایش بیست‌وهفتم.</ref>. |
| #{{متن قرآن|يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ مَا قَالُوا وَلَقَدْ قَالُوا كَلِمَةَ الْكُفْرِ وَكَفَرُوا بَعْدَ إِسْلَامِهِمْ وَهَمُّوا بِمَا لَمْ يَنَالُوا وَمَا نَقَمُوا إِلَّا أَنْ أَغْنَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ مِنْ فَضْلِهِ فَإِنْ يَتُوبُوا يَكُ خَيْرًا لَهُمْ وَإِنْ يَتَوَلَّوْا يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ عَذَابًا أَلِيمًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَمَا لَهُمْ فِي الْأَرْضِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ}}<ref>«به خداوند سوگند می‌خورند که (سخنی) نگفته‌اند در حالی که بی‌گمان کلمه کفر (آمیز) را بر زبان آورده‌اند و پس از اسلام خویش کفر ورزیده‌اند و به چیزی دل نهادند که بدان دست نیافته‌اند و کینه‌جویی نکرده‌اند مگر بدان روی که خداوند و پیامبرش با بخشش خویش آنان را توانگر کرده‌اند؛ پس اگر توبه کنند برای آنان بهتر است و اگر رو بگردانند خداوند آنان را در این جهان و جهان واپسین به عذابی دردناک دچار خواهد کرد و در (این سر) زمین یار و یاوری نخواهند داشت» سوره توبه، آیه ۷۴.</ref>؛
| | |
| #{{متن قرآن|أَفَمَنْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِنْ رَبِّهِ فَوَيْلٌ لِلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ أُولَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ}}<ref>«آیا کسی که خداوند دلش را برای اسلام گشاده داشته است و او از پروردگار خویش با خود فروغی دارد (چون سنگدلان بی‌فروغ است)؟ بنابراین وای بر سخت‌دلان در یاد خداوند! آنان در گمراهی آشکارند» سوره زمر، آیه ۲۲.</ref>؛
| | [[امام زین‌العابدین]]{{ع}} از درگاه [[خداوند بزرگ]] درخواست می‌کند که [[مشرکان]] را آن‌چنان درگیر مسائل درونی و [[مشکلات]] ساختاری و شخصی خودشان کند که [[فرصت]] [[تجاوز]] و [[ستم]] به [[مسلمانان]] را نیابند: «بار الها! [[مشرکان]] را به خودشان گرفتار کن؛ از شمار ایشان بکاه؛ میانشان جدایی افکن... بار خدایا، [[آرامش]] را از دلشان، [[نیرومندی]] را از تنشان و [[اندیشه]] [[حیله]] و [[نیرنگ]] را از قلبشان دور کن... و همانند [[جنگ بدر]]، لشکری از [[ملائکه]] خود، همراه با [[خشم]] و [[عذاب]] بر آنان فرو فرست، تا رگ حیاتشان [[قطع]] کنی و [[جاه]] و جلالشان از میان ببری و جمعشان پراکنده سازی»<ref>نیایش بیست‌وهفتم.</ref>. |
| #{{متن قرآن|يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا قُلْ لَا تَمُنُّوا عَلَيَّ إِسْلَامَكُمْ بَلِ اللَّهُ يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَدَاكُمْ لِلْإِيمَانِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ}}<ref>«بر تو منّت می‌نهند که اسلام آورده‌اند؛ بگو: برای اسلامتان بر من منّت ننهید، بلکه این خداوند است که بر شما منّت می‌نهد که شما را به ایمان رهنمون شده است، اگر راست می‌گویید» سوره حجرات، آیه ۱۷.</ref>؛ '''نکته''': منّت بر دو گونه است: لفظی و عملی. منّت لفظی آن است که شخصی به دیگری چیزی بدهد سپس به او [[یادآوری]] کند. منت‌های [[انسان‌ها]] از این نوع است و این کاری [[زشت]] و [[ناپسند]] است. اما منّت عملی به معنای [[بخشش]] [[نعمت]] [[ارزشمند]] است که کاری [[ممدوح]] و نیکوست. منّت [[الهی]] از این قبیل است. {{متن قرآن|يَمُنُّونَ عَلَيْكَ أَنْ أَسْلَمُوا قُلْ لَا تَمُنُّوا عَلَيَّ إِسْلَامَكُمْ بَلِ اللَّهُ يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَدَاكُمْ لِلْإِيمَانِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ}} یعنی ای [[پیامبر]] بر تو [[منت]] می‌گذارند که [[اسلام]] آورده‌اند، و چه خطایی در این منت‌گذاری خود مرتکب شده‌اند، زیرا اولاً [[حقیقت]] آن چیزی که بر آن [[منت]] می‌گذارند [[ایمان]] است که کلید [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] است، نه [[اسلامی]] که جز فوائد صوری، از قبیل تأمین جانی و شرکت با مسلمانان واقعی در جواز [[نکاح]] [[وارث]] خاصیتی ندارد. و ثانیاً: همین [[اسلام]] را هم نباید بر [[پیامبر]] [[منت]] بگذارند، برای اینکه آن جناب شخصی است که از طرف [[خدای تعالی]] [[مأمور]] شده [[اسلام]] را به شما برساند نه از [[اسلام آوردن]] آنهایی که [[اسلام]] آوردند چیزی عاید شخص او می‌شود و نه از [[اسلام]] نیاوردن آنها که نیاوردند چیزی از دست می‌دهد. پس احدی از مسلمانان بر او منتی ندارد. و اگر منتی باشد برای [[خدای سبحان]] است که ایشان را [[هدایت]] فرموده، چون [[دین]]، [[دین]] او است، و خود او هم از دینش بهره‌مند نمی‌شود تا هر کس [[دین]] او را پذیرفت بر او [[منت]] بگذارد، بلکه بهره‌مند از [[دین]] او در [[دنیا]] و [[آخرت]] [[مؤمنین]] هستند، زیرا [[خدای تعالی]] [[غنی]] [[علی]] الاطلاق است، پس [[منت]] را [[خدا]] بر آنان دارد که هدایتشان کرده، نه آنان بر [[خدا]]. به طوری که ملاحظه می‌فرمایید کلمه [[اسلام]] را از دهان منت‌گذاران گرفته و در سخن خود آن را مبدل به [[ایمان]] کرد تا بفهماند [[منت]] همه و هر چه هست به [[ایمان]] است، نه به [[اسلام]] که تنها در [[ظواهر]] [[زندگی]] آثاری دارد. پس جمله {{متن قرآن|قُلْ لَا تَمُنُّوا عَلَيَّ إِسْلَامَكُمْ بَلِ اللَّهُ يَمُنُّ...}} متضمن این اشاره است که خطای این منت‌گذاران از هر دو جهت است: اول اینکه منت‌گذاری خود را متوجه [[رسول خدا]]{{صل}} کردند، با اینکه او یک [[رسول]] است و بس، و غیر از [[رسالت]] چیزی ندارد. و در این باره فرموده: {{متن قرآن|لَا تَمُنُّوا عَلَيَّ إِسْلَامَكُمْ}} [[اسلام]] خود را بر من [[منت]] نگذارید و جهت دوم اینکه [[منت]] را - البته اگر منتی باشد - به [[اسلام]] خود نهادند با اینکه باید به [[ایمان]] خود گذاشته باشند. و در ذیل [[آیه]] گفتیم که کلمه [[اسلام]] را بدین سبب مبدل به [[ایمان]] کرد تا اشاره به جهت دوم کند<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۴۹۴.</ref>.
| |
| #{{متن قرآن|خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«از دارایی‌های آنان زکاتی بردار که با آن آنها را پاک می‌داری و پاکیزه می‌گردانی و برای آنها (به نیکی) دعا کن که دعای تو (مایه) آرامش آنان است و خداوند شنوایی داناست» سوره توبه، آیه ۱۰۳.</ref>؛
| |
| #{{متن قرآن|لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا}}<ref>«بی‌گمان فرستاده خداوند برای شما نمونه‌ای نیکوست، برای آن کس (از شما) که به خداوند و به روز بازپسین امید دارد و خداوند را بسیار یاد می‌کند» سوره احزاب، آیه ۲۱.</ref>؛
| |
| #{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ * وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! چون روز آدینه گلبانگ نماز در دهند به یادکرد خدا بشتابید و خرید و فروش را وانهید! این برای شما اگر بدانید، بهتر است * و چون داد و ستد یا سرگرمی‌یی ببینند، بدان سو شتاب می‌آورند و تو را ایستاده رها می‌کنند؛ بگو: آنچه نزد خداوند است از سرگرمی و داد و ستد، نکوتر است و خداوند بهترین روزی‌دهندگان است» سوره جمعه، آیه ۹ و ۱۱.</ref>؛
| |
| #{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَخُونُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ وَتَخُونُوا أَمَانَاتِكُمْ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! به خداوند و پیامبر خیانت نکنید و در امانت‌های خود دانسته خیانت نورزید» سوره انفال، آیه ۲۷.</ref>؛ '''نکته''': [[نهی]] از [[خیانت به خدا]] و [[رسول]]{{صل}} ناظر به عمل بعضی از [[مسلمین]] بوده است که تصمیمات سری را به [[دشمن]] اطلاع می‌داده‌اند. پس معلوم می‌شود گویا بعضی از افراد [[مسلمین]] تصمیمات سری و [[سیاسی]] [[رسول خدا]]{{صل}} را در نزد [[مشرکین]] فاش می‌کرده، و [[خدا]] این عمل را [[خیانت]] دانسته و از آن [[نهی]] کرده است، و آن را [[خیانت به خدا]] و [[رسول]] و [[مؤمنین]] اعلام نموده است<ref>ترجمه المیزان، ج۹، ص۷۰.</ref>.
| |
| #{{متن قرآن|أَمْ تُرِيدُونَ أَنْ تَسْأَلُوا رَسُولَكُمْ كَمَا سُئِلَ مُوسَى مِنْ قَبْلُ وَمَنْ يَتَبَدَّلِ الْكُفْرَ بِالْإِيمَانِ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ}}<ref>«آیا بر آنید که از پیامبرتان درخواست کنید چنان که پیش‌تر از موسی در خواست شد؟ و آنکه کفر را جایگزین ایمان کند، بی‌شک راه میانه را گم کرده است» سوره بقره، آیه ۱۰۸.</ref>؛
| |
| #{{متن قرآن|وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنْتَ عَلَيْهَا إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَإِنْ كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللَّهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ}}<ref>«و بدین گونه شما را امّتی میانه کرده‌ایم تا گواه بر مردم باشید و پیامبر بر شما گواه باشد؛ و قبله‌ای که بر سوی آن بودی بر نگرداندیم مگر بدین روی که معلوم داریم چه کسی از پیامبر پیروی می‌کند و چه کسی واپس می‌گراید، و بی‌گمان آن جز بر آنان که خداوند رهنمونشان شد، گران بود و خداوند بر آن نیست که ایمانتان را تباه گرداند که خداوند با مردم، به راستی مهربانی است بخشاینده» سوره بقره، آیه ۱۴۳.</ref>.
| |
| #{{متن قرآن|يَعْتَذِرُونَ إِلَيْكُمْ إِذَا رَجَعْتُمْ إِلَيْهِمْ قُلْ لَا تَعْتَذِرُوا لَنْ نُؤْمِنَ لَكُمْ قَدْ نَبَّأَنَا اللَّهُ مِنْ أَخْبَارِكُمْ وَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ}}<ref>«چون نزد آنان باز گردید، برای شما عذر می‌آورند؛ بگو عذر نیاورید که هرگز باورتان نخواهیم داشت؛ خداوند ما را از اخبار شما آگاه کرده است و به زودی خداوند و پیامبرش کردار شما را خواهند دید سپس به سوی دانای پنهان و آشکار برگردانده می‌شوید آنگاه او شما را از آنچه انجام می‌دادید آگاه می‌گرداند» سوره توبه، آیه ۹۴.</ref>.
| |
| #{{متن قرآن|وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ}}<ref>«و بگو (آنچه در سر دارید) انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید و به سوی داننده پنهان و آشکار بازگردانده خواهید شد و او شما را از آنچه انجام می‌داده‌اید آگاه خواهد ساخت» سوره توبه، آیه ۱۰۵.</ref>.
| |
| #{{متن قرآن|وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ وَفِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ}}<ref>«و در (راه) خداوند چنان که سزاوار جهاد (در راه) اوست جهاد کنید؛ او شما را برگزید و در دین- که همان آیین پدرتان ابراهیم است- هیچ تنگنایی برای شما ننهاد، او شما را پیش از این و در این (قرآن) مسلمان نامید تا پیامبر بر شما گواه باشد و شما بر مردم گواه باشید پس نماز را برپا دارید و زکات بپردازید و به (ریسمان) خداوند چنگ زنید؛ او سرور شماست که نیکو یار و نیکو یاور است» سوره حج، آیه ۷۸.</ref>.
| |
| #{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُيُوتَ النَّبِيِّ إِلَّا أَنْ يُؤْذَنَ لَكُمْ إِلَى طَعَامٍ غَيْرَ نَاظِرِينَ إِنَاهُ وَلَكِنْ إِذَا دُعِيتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَلَا مُسْتَأْنِسِينَ لِحَدِيثٍ إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ يُؤْذِي النَّبِيَّ فَيَسْتَحْيِي مِنْكُمْ وَاللَّهُ لَا يَسْتَحْيِي مِنَ الْحَقِّ وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ ذَلِكُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِكُمْ وَقُلُوبِهِنَّ وَمَا كَانَ لَكُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَلَا أَنْ تَنْكِحُوا أَزْوَاجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَدًا إِنَّ ذَلِكُمْ كَانَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيمًا * إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا مُهِينًا * يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ آذَوْا مُوسَى فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قَالُوا وَكَانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهًا}}<ref>«ای مؤمنان! به خانه‌های پیامبر وارد نشوید مگر به شما برای (خوردن) خوراک، اجازه دهند- بی‌آنکه چشم به راه آماده شدن آن (خوراک) باشید- ولی چون فرا خوانده شدید درون روید و چون خوراک خوردید پراکنده شوید و دل به گفت و گو نسپارید که این (کار) پیامبر را آزار می‌دهد و از شما شرم می‌دارد ولی خداوند از (گفتن) حقیقت شرم نمی‌کند و چون از آنان چیزی خواستید از پشت پرده‌ای بخواهید، این برای دل‌های شما و دل‌های آنان پاکیزه‌تر است و شما حقّ ندارید که پیامبر را بیازارید و نه هرگز پس از او همسرانش را به همسری گیرید که آن نزد خداوند، سترگ است * خداوند آنان را که خداوند و فرستاده او را می‌آزارند در این جهان و جهان بازپسین لعنت می‌کند و برای آنها عذابی خوارساز آماده کرده است * ای مؤمنان! همچون کسانی نباشید که موسی را آزردند و خداوند او را از آنچه (درباره او) گفتند برکنار داشت و او نزد خداوند آبرومند بود» سوره احزاب، آیه ۵۳ و ۵۷ و ۶۹.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَنْ لَا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئًا وَلَا يَسْرِقْنَ وَلَا يَزْنِينَ وَلَا يَقْتُلْنَ أَوْلَادَهُنَّ وَلَا يَأْتِينَ بِبُهْتَانٍ يَفْتَرِينَهُ بَيْنَ أَيْدِيهِنَّ وَأَرْجُلِهِنَّ وَلَا يَعْصِينَكَ فِي مَعْرُوفٍ فَبَايِعْهُنَّ وَاسْتَغْفِرْ لَهُنَّ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«ای پیامبر! چون زنان مؤمن نزد تو آیند تا با تو بیعت کنند که هیچ چیز را با خدا شریک نگردانند و مرتکب دزدی نشوند و زنا نکنند و فرزندان خود را نکشند و با دروغ فرزند حرام‌زاده‌ای را که پیش دست و پای آنان است بر (شوهر) خویش نبندند و در هیچ کار شایسته‌ای سر از فرمان تو نپیچند، با آنان بیعت کن و برای آنها از خداوند آمرزش بخواه که خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره ممتحنه، آیه ۱۲.</ref>.
| |
| ==نکات==
| |
| در [[آیات]] فوق این موضوعات مطرح گردیده است:
| |
| # [[خداوند]] به [[پیامبر]] میگوید: بگو {{متن قرآن|قُلْ}} نه تنها از نظر [[عقیده]] من [[موحد]] و یکتاپرستم بلکه از نظر عمل، و هر کار [[نیکی]] که می‌کنم، [[نماز]] من {{متن قرآن|إِنَّ صَلَاتِي}} و تمام [[عبادات]] من {{متن قرآن| وَنُسُكِي}} و حتی [[حیات]] و [[مرگ]] من {{متن قرآن|وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي}} همه برای [[پروردگار]] جهانیان است {{متن قرآن| لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ}} پروردگاری که هیچ [[شریک]] و شبیهی برای او نیست {{متن قرآن|لَا شَرِيكَ لَهُ}} و به این موضوع، من [[دستور]] یافته‌ام {{متن قرآن|وَبِذَلِكَ أُمِرْتُ}} و من اولین مسلمانم {{متن قرآن|وَأَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ}}؛
| |
| # [[پیامبر]] میگوید: من مأمورم {{متن قرآن|إِنَّمَا أُمِرْتُ}} [[پروردگار]] این [[شهر مقدس]] -[[شهر]] [[مکه]] - را [[عبادت]] کنم {{متن قرآن|أَنْ أَعْبُدَ رَبَّ هَذِهِ الْبَلْدَةِ}} [[شهر]] مقدسی که [[حرم]] [[امن]] خداست و شریف‌ترین نقطه روی [[زمین]]، و قدیمی‌ترین [[معبد]] [[توحید]] است. آری من مأمورم پروردگاری را [[عبادت]] کنم که این [[شهر]] را [[حرمت]] نهاده {{متن قرآن|الَّذِي حَرَّمَهَا}} من مأمورم که از - [[مسلمین]] باشم -[[تسلیم]] مطلق در برابر [[فرمان]] [[پروردگار]] و نه غیر او {{متن قرآن|وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ}}؛
| |
| # [[خداوند]] میگوید: هر کس را [[خدا]] بخواهد [[هدایت]] کند سینه‌اش را برای [[پذیرش حق]] گشاده می‌سازد و با [[نعمت]] [[نور الهی]] ظرفیت [[پذیرش اسلام]] را برای او فراهم می‌کند {{متن قرآن|فَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ...}}، {{متن قرآن|أَفَمَنْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ}} منظور فراهم ساختن مقدمات [[هدایت]] برای گروهی است که خود را برای [[پذیرش حق]] آماده می‌کنند، پس در [[حقیقت]] این مقدمات و [[هدایت]] و [[گمراهی]] را خودشان خواسته‌اند و در پیمودن مسیر [[هدایت]] و [[گمراهی]] مجبور نیستند؛
| |
| # [[دعای پیامبر]] موجب [[آرامش]] مسلمانان: {{متن قرآن|وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}؛
| |
| # [[رسول اکرم]] [[اسوه]] شاخص و ممتاز برای [[مؤمنان]] [[خداپرست]] و [[آخرت]] طلب: {{متن قرآن|لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ...}}؛
| |
| #ترک [[رسول خدا]] در حال [[خطبه]] [[جمعه]] و روی آوردن به [[تجارت]] و خرید و فروش از سوی برخی مسلمانان، نشانگر [[دنیا‌طلبی]] آنان: {{متن قرآن|وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا قُلْ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ وَاللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ}}؛
| |
| # مسلمانان موظف به [[حفظ]] [[اسرار خدا]] و [[رسول]]: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَخُونُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ}}؛
| |
| # [[سرزنش]] [[خداوند]] از برخی از مسلمانان، به [[دلیل]] درخواست‌های بی‌جا از [[رسول خدا]] همچون سؤالات [[بنی اسرائیل]] از [[موسی]]: {{متن قرآن|أَمْ تُرِيدُونَ أَنْ تَسْأَلُوا رَسُولَكُمْ كَمَا سُئِلَ مُوسَى مِنْ قَبْلُ وَمَنْ يَتَبَدَّلِ الْكُفْرَ بِالْإِيمَانِ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ}}؛
| |
| # [[پیامبر]] [[گواه]] بر [[اعمال]] و [[کردار]] مسلمانان: {{متن قرآن|وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا...}}، {{متن قرآن|وَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ...}}، {{متن قرآن|هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ وَفِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ...}}؛
| |
| # مسلمانان موظف به اجتناب از [[اذیت]] و [[آزار]] رسانی به [[پیامبر]]: {{متن قرآن|... وَمَا كَانَ لَكُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ...}}؛
| |
| # [[بیعت]] [[زنان]] [[مسلمان]] با [[پیامبر]] برای [[پایداری]] بر [[توحید]]: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا جَاءَكَ الْمُؤْمِنَاتُ يُبَايِعْنَكَ عَلَى أَنْ لَا يُشْرِكْنَ بِاللَّهِ شَيْئًا...}}<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۲، ص ۶۸۹.</ref>.
| |
|
| |
|
| ==جستارهای وابسته==
| | [[امام سجاد]]{{ع}}، اهتمام [[مسلمانان]] به امور هم‌کیشان خود را امری مهم تلقی کرده و از [[خداوند بزرگ]] درخواست می‌کند که چنین افرادی را از عبادت‌کنندگان قرار دهد: «بار خدایا! هر [[مسلمانی]] را که امر [[اسلام]] [[دل]] مشغولش دارد، نامش را در زمره [[عابدان]] بنگار»<ref>نیایش بیست‌وهفتم.</ref>. |
| * [[اسلام]]
| | از منظر [[امام سجاد]]{{ع}}، [[مشرکان]] و [[کافران]] پیوسته می‌کوشند تا [[مسلمانان]] را مورد [[ستم]] و [[تجاوز]] قرار دهند. از این رو از [[خداوند]] [[عزیز]] درخواست می‌کند که با [[حمایت]] خود، توان [[دفاعی]] [[مسلمانان]] را بر آنان [[برتری]] بخشید: «بار خدایا، [[مسلمانان]] هر سرزمینی را برای [[نبرد]] با مشرکانی که در برابر ایشان بایستند، [[بسیج]] فرمای و آنان را با گروه‌هایی از [[ملائکه]] که پی‌در‌پی فرود می‌آیند [[یاری]] فرمای»<ref>نیایش بیست‌وهفتم.</ref>. |
| * [[دین اسلام]]
| | |
| | [[امام]]، به عنوان [[برترین]] [[مفسر قرآن]]، با اقتباس از [[آیه نفی سبیل]]<ref>{{متن قرآن|...وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا}} «...و هرگز خداوند برای کافران به زیان مؤمنان راهی نمی‌گشاید» سوره نساء، آیه ۱۴۱.</ref>، [[سلطه]] افراد [[کافر]] و [[فاجر]] بر [[مسلمانان]] را در هیچ یک از عرصه‌های [[فرهنگی]]، [[سیاسی]]، [[اقتصادی]]، [[هنری]] و... روا نداشته به [[خدا]] عرض می‌کند: «بار خدایا، بار منّت هیچ [[گنهکار]] و [[کافر]] را بر دوش من مگذار و برای هیچ یک از آنان در نزد من [[نعمت]] و بهر‌ه‌ای قرار مده و مرا نیز به آنان محتاج مکن»<ref>نیایش بیست‌ویکم.</ref>. |
| | |
| | آن [[حضرت]] همه موهبت‌ها و [[نعمت‌های الهی]] و نیکی‌هایی را که [[خداوند]] به او [[عنایت]] فرموده است برای همه [[مسلمانان]] درخواست می‌کند: «خداوندا! همه موهبت‌ها را به [[توفیق]] و [[رحمت]] خود به من ارزانی دار و ما را از [[عذاب]] [[دوزخ]] نگه دار و هر چه برای خود و فرزندانم، در این [[جهان]] گذرا و آن سرای جاودان از تو [[طلب]] داشته‌ام، به همه مردان و [[زنان]] [[مسلمان]] و [[مؤمن]] نیز [[عنایت]] فرما»<ref>نیایش بیست‌وپنجم.</ref>.<ref>بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، مؤسسه الوفاء، بیروت، ۱۴۱۴؛ الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین{{ع}}، نشر الهادی، قم، ۱۴۱۸؛ قرآن حکیم، ناصر مکارم شیرازی، دارالقرآن الکریم، قم، ۱۳۷۳.</ref>.<ref>[[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «مسلمانان»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۴۰۲.</ref> |
| | |
| | == جستارهای وابسته == |
|
| |
|
| ==منابع== | | ==منابع== |
| # [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم''']] | | # [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «مسلمانان»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']] |
| | |
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}} | | {{پانویس2}} |
|
| |
|
| [[رده:مسلمانان]] | | [[رده:مسلمانان]] |
| [[رده:مدخل]] | | [[رده:مدخل]] |
