اسیر بن عروه ظفری

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

اسیر بن عروه ظفری در تاریخ اسلامی

مقدمه

اُسَیر فرزند عروه و به گفته ابوموسی مدینی فرزند عمرو بن سواد بن هیثم، از شاخه بنو ابیرق، از تیره بنو ظفر، از قبیله اوس است. وی از سخنوران و بلیغان عرب بود و بشیر ظفری منافق را بر ضد قتادة بن نعمان یاری داد. بشیر در هجو اصحاب رسول خدا(ص) شعر می‌سرود و آن را به دیگران نسبت می‌داد و روزی نیز به خانه رفاعة بن زید دستبرد زد. برادرزاده وی به نام قتاده (برادر مادری ابوسعید خدری) خبر سرقت را به پیامبر رساند و آن حضرت وعده تحقیق و بررسی داد. «بشیر» و دو برادرش «بشر» و «مبشر»، از سویی لبید بن سهل را به دزدی متهم کردند و از سوی دیگر، پسرعموی خود، أُسَیر بن عروه را با گروهی نزد رسول خدا(ص) فرستادند تا ضمن تبرئه آنان، قتاده را به دروغ پردازی متهم کند. پس از آنکه شیر از نزد رسول خدا(ص) بیرون رفت، قتاده وارد شد و آن حضرت با وی برخوردی تند کرد و او را به دلیل سخن چینی، تهمت و بی‌پایه سخن گفتن سرزنش نمود، به گونه‌ای که قتاده آرزو می‌کرد دارایی‌اش را از دست می‌داد، ولی با رسول خدا(ص) در این باره سخن نمی‌گفت. نزول آیه ﴿إِنَّا أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاكَ اللَّهُ وَلَا تَكُنْ لِلْخَائِنِينَ خَصِيمًا * وَاسْتَغْفِرِ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَحِيمًا * وَلَا تُجَادِلْ عَنِ الَّذِينَ يَخْتَانُونَ أَنْفُسَهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ مَنْ كَانَ خَوَّانًا أَثِيمًا﴾. قتاده را تبرئه کرد و خائنان را سرزنش نمود . گویند مراد از ﴿خَوَّانًا أَثِيمًا﴾، أُسَیر بن عروه است که به نفاق متهم بود. به گفته ابن قداح، اسیر از صحابیان شرکت کننده در غزوه أحد و غزوه‌های پس از آن بود و در نبرد نهاوند کشته شد.

اسیر بن عروه، عموزاده مُعتب بن عبید ظَفری بود و از آنجا که معتب فرزند (ذکوری) نداشت، اُسَیر وارث اموال وی شد. او همچنین با حبیبه همسر معتب ازدواج کرد و ابوبرده به دنیا آمد. عبدالله بن مغیث نواده ابوبردة بن أسیر، عالمی بود که جذب دستگاه یزید بن عبدالملک اموی شد و همواره با زُهری در شام نزد یزید زیست.

منابع

1. حسینیان مقدم، حسین، مقاله «اسیر بن عروه ظفری»، دانشنامه سیره نبوی ج۲