بهشت در نهج البلاغه

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث بهشت است. "بهشت" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

بهشت در قرآن | بهشت در حدیث | بهشت در نهج البلاغه | بهشت در معارف دعا و زیارات | بهشت در کلام اسلامی | بهشت در اخلاق اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل بهشت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

• بهشت مترادف با واژگانی چون فردوس، خلد، جنت و دارالسلام است و به‌عنوان جزای مردمان نیکوکار، از موضوع‌های مهمی به‌شمار می‌رود که در سخنان علی (ع) نیز به آن پرداخته شده است. بهشت تا حدی عظمت دارد که در نهج البلاغه آمده است: اگر مانند شخص فرزندمرده ناله سر دهید و اگر مانند کبوتران نوحه‌سرایی کنید و اگر مانند راهبان عبادت کنید و اگر از فرزندان و اموال خود دست بکشید و شب و روز به گریه و زاری بپردازید، برای پاداشی که در انتظار شماست اندک است.
• از منظر امام علی (ع) خداوند بهشت را پاداش اطاعت قرار داد تا بدین‌وسیله بندگانش را از معصیت بازدارد و به سوی نعمت سوق دهد. پس رسیدن به بهشت در سایه عمل و نیّت میسّر می‌شود. امام علی (ع) بهشت را تنها بهای ارزشمند اعمال می‌داند و به مردمان سفارش می‌کند که خود را در مقابل غیر از آن نفروشند. نیز بهشت جایگاه پرهیزکاران است؛ کسانی که در روز جزا از نکوهش در امان‌اند و در بهشت برین ساکن خواهند بود.

عوامل راه‌یابی به بهشت

• از منظر نهج البلاغه اولین قدم برای رسیدن به بهشت، پیرو شریعت بودن و انجام واجبات و ترک محرمات است. امام علی (ع) می‌فرماید: پس آن‌که مشتاق بهشت بود، شهوت‌ها را از دل زدود و آن‌که از دوزخ ترسید، از آنچه حرام است دوری گزید و آن‌که ناخواهان دنیا بود، مصیبت‌ها بر وی آسان نمود و آن که مرگ را چشم داشت، در کارهای نیک پای پیش گذاشت. در منظر امام کسانی اهل بهشت‌اند که شب زنده‌دارند؛ هنگام شب استغفار کنند و در روز نیز از ترس خداوند مرتکب گناه نشوند.
• یکی دیگر از راه‌های رسیدن به بهشت، استفاده از تعالیم قرآنی است. نهج البلاغه قرآن را راهنمایی می‌داند که هیچ‌گاه دچار خطا نمی‌شود و هرکس به راه او ادامه دهد به بهشت برین خواهد رسید. از دیگر عوامل راه‌یابی به بهشت، مهار نفس است. نفس عامل ارتکاب به گناه است و اگر نفس مهار شود راه رسیدن به بهشت نیز هموار خواهد شد. از دیگر راه‌های رسیدن به بهشت، صبر و استقامت است. ظلم نیز از موانع رسیدن به بهشت است. ظلم به دیگران به هیچ‌وجه بخشودنی نیست و عامل بازماندگی انسان از بهشت می‌شود.

وصف بهشت

• نهج البلاغه در فرازهایی به توصیف بهشت پرداخته است؛ منظره‌های زیبا که چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند.

همین طور درختان انبوه با میوه‌های فراوان که به راحتی خم می‌شوند و اگر صاحبان آن‌ها بخواهند از آن‌ها تناول کنند و در اختیارشان خواهد بود. کاخ‌های عظیم که بهشتیان در آن سکنا خواهند گزید و از عسل و شراب پاک تناول خواهند کرد. در بهشت نعمت‌ها تمام و قطع نمی‌شوند، هیچ‌کس پیر نخواهد شد و همه در بهشت، جاویدان خواهد بود.

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

• دانشنامه نهج البلاغه ج۱؛

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: