حبل الله در فقه سیاسی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث حبل الله است. حبل الله از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حبل الله در قرآن - حبل الله در حدیث - حبل الله در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

• رَسن و طناب و هر چیز مُمتد و طولانی که به وسیله آن وصول به چیزی محقق می‌شود. واژه حبل در حالت اضافی (حبل الله، حبل‌الناس) به معنای پیمان، عهد، ذمّه نیز می‌آید .
• ﴿ضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ أَيْنَ مَا ثُقِفُوا إِلَّا بِحَبْلٍ مِنَ اللَّهِ وَحَبْلٍ مِنَ النَّاسِ﴾.
• ﴿وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا﴾
• "حبل الله" یعنی رشته الهی، امان خدا و هر چیزی که موجب وصول انسان به خداوند و ایجاد ارتباط میان انسان و خدا می‌گردد. در مورد مصداق "حبل الله" و "حبل‌ الناس" اقوال مختلفی در تفاسیر وارد شده است: حبل الله به معنای عهدالله، احکام شرعی و قوانین الهی است (معاهده ذمه و پرداخت جزیه) و "حبل‌ الناس" به معنای عهدالناس، امان‌نامه‌ها و معاهدات و پیمان‌هایی است که مسلمانان (حتی یک نفر) با کفار و مشرکان و اهل کتاب منعقد کرده‌اند.
• در میان مفسران صدر اسلام در معنای "حبل الله" چند وجه ذکر شده است:

1. دین اسلام (ابن‌عباس)؛
2. کتاب ‌الله قرآن (قول ابوسعید خدری و ابن‌مسعود)؛
3. عهد الهی (قول مجاهد و عطا).

• در احادیث شیعه، "حبل الله" بر عترت رسول الله(ص) و ائمه طاهرین(ع) تطبیق شده است ..

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم