نقش تربیتی زیارت

نقش تربیتی زیارت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: نقش تربیتی زیارت در قرآن - نقش تربیتی زیارت در حدیث - نقش تربیتی زیارت در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبط

نقش تربیتی زیارت

• زیارت، خود را به محک زدن است، زیارت، خود را با الگو و مدل سنجیدن است و این گامی برای رشد دادن به خود و معنویت‌های خود و کاستن از نقایص و عیوب است. وقتی ما در برابر یک معصوم و امام شهید قرار می‌‌گیریم و در مزار پیشوایان دین، با شناخت و بصیرت حضور می‌یابیم و می‌دانیم که اینان، کمال مجسم و عینیتِ فضیلت و جلوه‌ای از نور خدا و چشمه‌ای از فیض رب، و تبلوری از ایمان و خلوص و عبودیت و پاکی‌اند، در این صورت، عظمتِ آنان، ما را متوجه نقائص مان می‌کند، و پاکی آنان، ما را به آلودگی‌هایمان آشنا می‌سازد، معنویت و روحانیت آنان، ما را به مادیت و دنیاگرایی مان واقف می‌گرداند، طاعتِ آنان، معصیت ما را روشن می‌نماید، نورانیت آنان، تیره جانی و تاریک دلی ما را، صفای آنان، غل و غش ما را، خدا ترسی آنان، هواپرستیِ ما را، تعالی روح و رتبه والایشان، تنزل مقام و پستی منزل ما را. حضور در مزار امامان پاک ما را آگاه می‌کند که: اگر آنان در قلّه‌اند، ما هنوز به «دامنه» هم نرسیده‌ایم، اگر آنان مطهّراند، ما هنوز در فکر طهارت هم نیستیم، اگر آنان معصوم‌اند، ما گرفتار معصیتیم، اگر آنان برگزیده خدایند، ما هنوز در دام ابلیس و هوای نفس، اسیریم، اگر آنان در اوج معراج معنوی‌اند، ما در «هبوط مادّی» مانده ایم، اگر آنان بنده خدایند، ما در بندِ خودیم.
• زیارت، زمینه‌ساز این تقابل و تقارن و مقایسه و محاسبه است و تا این سنجش انجام نگیرد، به کاستی‌های اخلاقی و ضعف‌های معنوی خود واقف نخواهیم شد. این است که زیارت را قرار گرفتن در برابر آینه می‌دانیم، شناخت درد، نیمی از درمان است. شناخت نقص هم گامی برای جبران است. وقتی ائمه، امام و الگو و اسوه مایند، با زیارت آگاهانه و از روی معرفت، می‌توان دریافت که چه اندازه به آنان، اقتدا و تأسّی کرده‌ایم؟ اگر آنان امام‌اند، آیا ما هم «امت» و پیرویم؟.

منابع

• محدثی، جواد، فرهنگ زیارت.