محاسبه

مقدمه

مُحاسبه: حسابرسی، از خود حساب کشیدن، یکی از دستورهای اخلاقی برای تهذیب نفس و ترک گناه آن است که انسان به حسابرسی اعمال روزانه خود بپردازد، اگر کار بد کرده، توبه کند و اگر کار نیک کرده، بر آن بی‌فزاید. بهترین وقت محاسبه نفس آخر شب و قبل از خوابیدن است. این سبب می‌‌شود که انسان از غفلت به در آید و از نقاط قوت و ضعف و حسنات و سیئات خود آگاه شود و خود را از رذایل و گناهان پاک سازد. امام کاظم (ع) فرمود: "هر کس هرروز از خودش حساب نکشد، از ما نیست". در این محاسبه، هم باید به تک تک کارهایی که از او از صبح تا شب سرزده دقت کند، هم نیت و انگیزه خود را از هر عمل و رفتار شناسایی کند. از توصیه‌های پیامبر خدا (ص) است که: پیش از آنکه به حسابتان برسند، خودتان به حساب خود رسیدگی کنید^[۱]^[۲].