شیطان

مدخل‌های وابسته به این بحث:

شیطان در قرآن | شیطان در حدیث | شیطان در کلام اسلامی | شیطان در نهج البلاغه | شیطان در معارف دعا و زیارات | شیطان در معارف مهدویت

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل شیطان (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

شیطان: آنچه انسان را گمراه و منحرف می‌کند و به گناه فرا می‌خواند، ابلیس، دیو، هر سرکش و متمرّد، موجودی وسوسه‌گر و فسادانگیز. جمع آن شیاطین است. در قرآن از شیاطین جنّ و انس هم سخن به میان آمده است﴿وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَيَاطِينَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ...﴾ و این نشان می‌دهد که شیطان یکی و یک نوع نیست، چه از انسان، چه از اجنّه هر چه که عامل تباهی و گمراهی گردد، شیطان است. قرآن، شیطان را عامل فریب آدم و حوّا و اخراج آنان از بهشت می‌داند، او را دشمن سرسخت انسان معرّفی می‌کند که با وسوسه، شراب، قمار، دروغ، وعده‌های بی‌اساس، نیرنگ و عوامل دیگر می‌کوشد انسان را از خیر و طاعت و خدا باز دارد و به گناه و بدی بکشاند. ابلیس هم شیطانی است که از اطاعت فرمان خدا سر باز زد و آدم را وسوسه کرد. گاهی ابلیس و شیطان به یک معنی به کار می‌روند. توصیه قرآن است که پیوسته از شرّ شیطان به خدا پناه ببریم. این پناهندگی به خدا را "استعاذه" گویند.

لغت‌شناسی شیطان

• کلمه شیطان، به معنای دور شده و تندخو است و مراد، همان موجود نافرمان و تندخویی است که از رحمت خدا دور افتاد. او ذی شعور و مکلف و نامرئی و فریبکار است. هر چند پیش از خلقت آدمی، شش هزار سال خدای را عبادت کرد، با ساعتی تکبر، آن را از میان برد. چون خداوند، آدم را آفرید، به فرشتگان فرمان داد بر او سجده کنند. شیطان که در میان فرشتگان بود، تکبر ورزید و سرباز زد و به همین روی، کافر گشت. بدین‌سان، تکبر و کفر، نخستین صفات ناپسند شیطان‌اند. خلقت شیطان از آتش است و خلقت آدم از خاک. شیطان با قیاس آتش و خاک، خود را از آدم برتر خواند و به تکبر لغزید. او آدم را مایه خواری خویش پنداشت و سوگند یاد کرد تا از او و فرزندانش انتقام کشد.

شیطان در قرآن

• قرآن کریم از صفت بغض و کینه شیطان و تصمیم او بر انتقام یاد کرده و فرموده است که او از پس و پیش و چپ و راست در کمین آدمیزادگان است. از دیگر صفات شیطان، وسوسه‌گری است. او نعمت‌های مادی را به رخ آدمی می‌کشد و کالای خاکی را در پیش او می‌آراید و او را وسوسه می‌کند و می‌فریبد. قرآن، انسان را فرمان داده است که برای رهایی از وسوسه شیطان، به خدا پناه آوَرَد. چون شیطان را از مقام قرب الهی می‌راندند، از خداوند مهلت خواست تا زنده بماند و تا روز بازپسین فرزندان آدم را به وسوسه اندازد. خداوند نیز به او مهلت داد. از این رو قرآن او را "مُنْظَر" یعنی مهلت داده شده، می‌خواند.

فلسفه وجودی شیطان

دام‌های شیطان

لشکریان شیطان

ابلیس (بارزترین مصداق شیطان)

پرسش مستقیم

• شیطان چگونه به دست امام مهدی کشته می‌‏شود؟ (پرسش)

1. آیا قیام امام مهدی با خشونت همراه است؟ (پرسش)
2. وقتی امام مهدی ظهور کند چگونه کافران را گردن می‏زند آیا همه را یک‏جا جمع می‏‌کند یا به همه‏جا سفر می‌‏کند تا با ستم‏کاران مبارزه کند؟ (پرسش)
3. در زمان ظهور امام مهدی سرنوشت کفار چه می‌‏شود؟ (پرسش)
4. شیطان چگونه به دست امام مهدی کشته می‌‏شود؟ (پرسش)
5. آیا کشته شدن شیطان با آیه‏ قالَ فَإِنک مِنَ الْمُنْظَرِینَ إِلی‏ یوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ منافات ندارد؟ (پرسش)
6. بیشترین مخالفان امام مهدی در هنگام ظهور از انسان‌‏ها هستند یا از جن‏‌ها؟ (پرسش)
7. امام مهدی چگونه انتقام امام حسین و حضرت زهرا را می‏‌گیرد؟ (پرسش)
8. آیا امام مهدی بعد از ظهور از ابوبکر و عمر انتقام خواهد گرفت؟ (پرسش)
9. امام مهدی‏ با یهود و نصارا چگونه رفتار خواهد کرد؟ (پرسش)
10. امام مهدی هنگام ظهور با چه کسانی می‌جنگد؟ (پرسش)
11. وقتی امام مهدی ظهور کند چگونه کافران را گردن می‌زند آیا همه را یکجا جمع می‌کند یا به همه‌جا سفر می‌کند تا با ستمکاران مبارزه کند؟ (پرسش)
12. امام مهدی چگونه انتقام امام حسین و حضرت زهرا را می‌گیرد؟ (پرسش)
13. روش برخورد امام مهدی با دشمنان چگونه است؟ (پرسش)
14. روش برخورد امام مهدی با مخالفان خود در مناطق مختلف چگونه است؟ (پرسش)
15. شیوه و رفتار امام مهدی با ظالمان و دشمنان چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
16. اگر سراسر جهان تحت حکومت امام مهدی قرار گیرد پس جنگ امام مهدی با مخالفان برای چیست؟ (پرسش)
17. امام مهدی چگونه با اهل کتاب برخورد می‌کنند؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

منابع

• فرهنگ شیعه
• محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی

منبع‌شناسی جامع شیطان

• کتاب‌شناسی شیطان
• مقاله‌شناسی شیطان
• پایان‌نامه‌شناسی شیطان

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: