استضعاف

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

استضعاف در قرآن | استضعاف در حدیث | استضعاف در نهج البلاغه| استضعاف در معارف مهدویت

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل استضعاف قابل دسترسی خواهند بود.

مستضعف در فرهنگ‌نامه دینی

• مستضعف یعنی ضعیف شده، به ضعف کشانده شده، در ناتوانی نگه داشته شده، کسی که به دیده حقارت به او بنگرند، محروم و مظلوم. مستضعفین به مردم ستمدیده و محرومی گفته می‌شود که طاغوت‌ها و حکومت‌های خودکامه، آنان را در محرومیت نگه می‌دارند و از آنان کار می‌کشند. به کار ظالمانه آنان "استضعاف" گفته می‌شود.
• در مقابل آنان مستکبرین قرار دارند. مستضعفین دو گونه‌اند: مستضعف فکری و مستضعف سیاسی. سیاسی همان بود که اشاره شد، مستضعف فکری کسی است که حق و راه ایمان را نمی‌شناسد و در ناآگاهی قرار دارد و فکرش به جایی نمی‌رسد، یا نسبت به دین و وظایف دینی خود جاهل است و در محیط‌های محروم و بدون دسترسی به عالمان دینی به سر می‌برد و قادر بر انجام وظایف دینی نیست.
• در برخی روایات، از ائمه معصومین هم با عنوان مستضعفین یاد شده، چون ظالمان حق آنان را غصب کردند و آنان را در ضعف و ناتوانی و بر کنار از هدایت جامعه قرار دادند.
• قرآن از اراده الهی مبنی بر به پیشوایی رساندن [استضعافان]] جهان و وارث شدن آنان نسبت به دنیا سخن می‌گویند: ﴿وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ...﴾ و در روایات، این آیه به عصر ظهور امام زمان تفسیر شده است که مؤمنانِ تحقیر شده به پیشوایی جهان می‌رسند.

مستضعف در موعودنامه

• به‌معنای ناتوان شمردن و حقیر داشتن است. خداوند در قرآن کریم وعده داده که می‌خواهیم بر تحقیرشدگان در زمین منت نهاده و ایشان را به پیشوایی برسانیم و وارث پیشینیان‌شان کنیم. بسیاری گفته‌اند تحقق این وعده الهی، در زمان ظهور حضرت مهدی (ع) خواهد بود.
• خداوند در قرآن کریم، وعده داده است که آنان وارثان زمین خواهند شد. امام صادق و امام باقر (ع) تحقق آن وعده الهی را به زمان ظهور حضرت مهدی (ع) تعبیر کرده‌اند. امام صادق (ع) فرمودند: "به زودی شهر کوفه از مؤمنان تهی می‌گردد و علم و دانش از آن‌جا رخت برمی‌بندد... و از شهری که آن را قم می‌نامند، ظهور می‌کند و آن‌جا پایگاه علم و فضیلت و معدن دانش و کمال می‌گردد؛ به‌گونه‌ای که روی زمین هیچ مستضعفی (فکری) نمی‌ماند که از دین آگاهی نداشته باشد؛ حتی زنان پرده‌نشین. و این زمان، نزدیک به زمان ظهور قائم ما خواهد بود.

جستارهای وابسته

• آیه استضعاف

پرسش مستقیم

• آیه استضعاف چگونه بر ظهور امام مهدی‏ دلالت دارد؟ (پرسش)

1. آیات دال بر ظهور امام مهدی چیستند؟ (پرسش)  
   1. آیه وعد چگونه بر ظهور موعود جهانی دلالت دارد؟ (پرسش)
   2. آیه ارسال رسول چگونه بر ظهور امام مهدی‏ دلالت دارد؟ (پرسش)
   3. آیه وراثت چگونه بر ظهور امام مهدی‏ دلالت دارد؟ (پرسش)
   4. آیه استضعاف چگونه بر ظهور امام مهدی‏ دلالت دارد؟ (پرسش)
   5. آیه ارتداد چگونه بر ظهور امام مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)
   6. آیه قتال چگونه بر ظهور امام مهدی‏ دلالت دارد؟ (پرسش)
   7. آیا در قرآن کریم نامی از امام مهدی برده شده است؟ (پرسش)

منابع

• تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه
• محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: