آیه وعد چگونه بر ظهور موعود جهانی دلالت دارد؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیه وعد چگونه بر ظهور موعود جهانی دلالت دارد؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / کلیات ظهور امام مهدی / قرآن و ظهور موعود جهانی
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیه وعد چگونه بر ظهور موعود جهانی دلالت دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

علی اصغر رضوانی

آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:

«خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَى لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُم مِّن بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا وَمَن كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ[۱] آیه فوق مربوط به زمان ظهور حضرت مهدی (ع) و عصر حکومت جهانی توحیدی است. و شواهد و قرائن آن عبارت است از:

  1. با آیات دیگر که ظهور در غلبه دین اسلام در آخرالزمان بر سایر ادیان دارد سازگاری و مناسبت دارد.
  2. کلمه الأرض که با الف و لام جنس آمده، بدون قرینه ای بر انصراف آن به سرزمین خاص و معین، حمل بر تمام روی زمین می‌شود[۲].
  3. تبدیل خوف به امنیّت کامل تاکنون انجام نگرفته است و این تنها با حکومت گسترده مؤمنین بر روی زمین انجام می‌گیرد.
  4. با مراجعه به روایاتی که در ذیل آیه فوق رسیده، این معنا تأیید می‌گردد. قرطبی در ذیل آیه از رسول خدا (ص) نقل کرده که فرمود: در آن روز بر روی زمین خانه‌ای نیست جز آنکه خداوند کلمه اسلام را در آن وارد خواهد ساخت[۳]. سدی از ابن عباس نقل کرده که آیه در مورد آل محمد (ع) نازل شده است[۴]. از امام سجاد (ع) نقل شده که فرمود: آیه، در شأن حضرت قائم (ع) است[۵]. از امام صادق (ع) نیز نقل شده که فرمود: آیه درباره قائم و اصحاب اوست[۶].
  5. در زمان خلافت خلفای اربعه نیز امنیت کامل در سرتاسر جهان پدید نیامد، خصوصاً آنکه دو دشمن قدرتمند ایران و روم، اسلام را تهدید می‌کردند، و لذا در طول سی سال، جنگ‌های زیادی به وقوع پیوست.

فضل می‌گوید: ... به امام صادق (ع) عرض کردم: این نواصب گمان می‌کنند که آیه در شأن ابوبکر و عمر و عثمان و علی (ع) نازل شده است. حضرت فرمود: خداوند قلوب ناصبه را هدایت نمی‌کند، چه زمانی دین مرضیّ خدا و رسول تثبیت شده است و امر آن انتشار یافته و خوف و شک از قلوب و سینه‌های مردم در عهد یکی از آن سه خلیفه و در عهد علی (ع) با ارتداد مردم بیرون رفته است. چه فتنه‌هایی که در ایام آنها برانگیخته شد، و چه جنگ‌هایی به آنها نسبت داده شده است که بین آنان و کفار واقع شد[۷]»[۸].

پرسش‌های وابسته

پانویس

  1. خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند وعده می‌دهد که قطعاً آنان را حکمران روی زمین خواهد کرد، همان‌گونه که به پیشینیان آنها خلافت روی زمین را بخشید و دین و آیینی را که برای آنان پسندیده، پابرجا و ریشه دار خواهد ساخت و ترسشان را به امنیّت و آرامش مبدّل می‌کند، آنچنان که تنها مرا می‌پرستند و چیزی را شریک من نخواهند ساخت. و کسانی که پس از آن کافر شوند، آنها فاسقانند» سوره نور، آیه ۵۵
  2. تفسیر ابن کثیر، ج ۲، ص ۶۱۴؛ جامع البیان، ذیل آیه
  3. تفسیر قرطبی، ج ۷، ص ۴۲۹؛ درالمنثور، ذیل آیه
  4. شواهد التنزیل، ج ۱، ص ۴۱۳
  5. تفسیر صافی، ج ۳، ص ۴۴۴
  6. الغیبه، نعمانی، ص ۱۲۶
  7. تفسیر کنز الدقائق، ج ۹، ص ۳۳۵
  8. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۵۳۸.