تاسوعا

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

تاسوعا در حدیث | تاسوعا در نهج البلاغه| تاسوعا در تاریخ اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل تاسوعا (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

تاسوعا روز نهم ماه محرّم است. امام حسین(ع) و همراهان او روز دوّم محرم در سال ۶۱ هجری وارد سرزمین کربلا شدند و در محاصره قرار گرفتند و روز عاشورا کوفیان قصد حمله به اردوگاه امام را داشتند که امام از آنان شب را مهلت خواست و نبرد به فردای آن روز یعنی عاشورا افتاد و حوادث آن روز پیش آمد. امام صادق(ع) تاسوعا را روزی معرفی کرده است که امام حسین و اصحابش در کربلا به محاصره سپاه دشمن درآمدند. شیعیان روزهای تاسوعا و عاشورا را به عزاداری برای امام حسین(ع) می‌پردازند و در مجالس سوگواری شرکت می‌کنند.

تاسوعا چیست؟

روز نهم ماه محرّم. تاسوعای سال ۶۱ هجری امام حسین و یارانش در محاصره نیروهای کوفه بودند. روزی بود که آب را به روی اهل بیت و یاران امام بسته بودند، راه‌ها همه تحت کنترل بود تا کسی به امام نپیوندد.تهدیدهای سپاه عمر سعد، جدّی‌تر و حالت تهاجمی آنان به سوی خیمه‌ها بیشتر می‌‌شد. عصر روز پنجشنبه تاسوعا، ابن سعد با دستوری که از ابن زیاد دریافت کرده بود، آماده جنگ با حسین(ع) شد. گروهی از سپاه کوفه به سوی خیمه گاه امام تاختند. امام کنار خیمه‌اش نشسته و به شمشیر تکیه داده بود. زینب، صدای همهمه مهاجمان را شنید. امام را (که خواب، چشمانش را ربوده بود) بیدار کرد. سیدالشهدا، خوابی را که آن لحظه دیده بود نقل کرد که رسول خدا به او فرمود: پیش ما می‌‌آیی. حسین(ع) برادرش عباس را همراه جمعی جلو فرستاد تا از هدف مهاجمان آگاه شوند. چون فهمیدند که به قصد جنگ یا گرفتن بیعت آمده‌اند، به دستور امام، آن شب را مهلت‌طلبیدند تا به عبادت و نماز بپردازند. و درگیری به فردا موکول شد. امام صادق(ع) درباره محاصره شدن سیدالشهدا در روز عاشورا فرموده است: «تاسُوعا یَومٌ حُوصِرَ فیهِ الحُسَینُ وَ اَصحابُهُ بِکَربَلاءَ وَ اجتَمَعَ عَلَیهِ خَیلُ اَهلِ الشَّامِ وَ اَناخُوا عَلَیهِ وَ فَرِحَ ابنُ مَرجانَة وَ عُمَرُبنُ سَعدٍ بِتَوافُر الخَیلِ وَ کَثرَتِها وَ استَضْعَفُوا فیهِ الحُسَینَ وَ اصْحابَهُ وَ اَیْقَنُوا اَنَّهُ لا یَأتِی الحُسَینَ ناصِرٌ وَلا یُمِدُّهُ اَهلُ العِراق». تاسوعا روزی است که حسین(ع) و اصحاب او در کربلا محاصره شدند و سپاه شامیان بر ضدّ آنان گرد آمد. ابن زیاد و عمر سعد نیز از فراهم آمدن آن همه سواران خوشحال شدند و آن روز، حسین(ع) و یارانش را ناتوان شمردند و یقین کردند که دیگر برای او یاوری نخواهد آمد و عراقیان نیز او را پشتیبانی نخواهند کرد.

منابع

1. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی
2. محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا.

پانویس