اثبات معاد
این مدخل از زیرشاخه‌های معاد و "اثبات معاد" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
اثبات معاد در قرآن - اثبات معاد در حدیث - اثبات معاد در کلام اسلامی - اثبات معاد در فلسفه اسلامی - اثبات معاد در عرفان اسلامی
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل اثبات معاد (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- بیش‌ترین درگیری پیامبران با مخالفان، در زمینه اعتقاد به معاد و روز جزا و رسیدگی به حساب انسان‌ها بوده است و مخالفان پیامبران کسانی بودند که بر مقدّرات جامعه خود تسلّط داشتند و بر آنها به دل‌خواه، حکومت می‌کردند و با این اعتقاد که جهان دیگری باشد و همه انسان‌ها در آن جهان زنده شوند و به نیک و بد اعمال آنان رسیدگی شود و هرکس جزای عمل خوب و بد خود را ببیند، به شدّت مخالفت می‌کردند و چون عقیده به جهان آخرت با اعمال و رفتار آنها با افراد جامعه خود منافات داشت، وجود جهان دیگر و زنده شدن دوباره را امری محال می‌پنداشتند و پیامبران که منادیان ایمان به عالم آخرت بودند، با استبعاد و مخالفت منکران معاد روبه‌رو می‌شدند[۱]: ﴿أَئِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا ﴾[۲][۳].
- در آیه ۷۹ سوره یس، پس از نقل کلام مشرکان درباره انکار معاد می‌فرماید: همان خدایی که ابتدا انسان‌ها را آفریده، نادانی و ناتوانی بر او عارض نشده[۴]. و می‌تواند دوباره آنها را زنده کند و به ایشان حیات مجدّد ببخشد ﴿قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِي أَنشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ ﴾ [۵]. و برای تثبیت این مطلب، در آیات بعدی، خلق آتش از درخت سبز و خلق آسمان و زمین را یادآور شده و نتیجه گرفته است: خدایی که قدرت داشته است آنها را بیافریند می‌تواند[۶]. مثل انسان‌ها را دوباره زنده کند: ﴿الَّذِي جَعَلَ لَكُم مِّنَ الشَّجَرِ الأَخْضَرِ نَارًا فَإِذَا أَنتُم مِّنْهُ تُوقِدُونَ أَوَلَيْسَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُم بَلَى وَهُوَ الْخَلاَّقُ الْعَلِيمُ ﴾ [۷][۸].
منابع
پانویس
- ↑ مجمع‌البیان، ج۶، ص۶۴۸؛ المیزان، ج۱۳، ص۱۱۵.
- ↑ آیا هنگامی که استخوان‌هایی شویم و خاکستری با آفرینشی تازه برانگیخته می‌شویم؟؛ سوره اسراء، آیه: ۴۹.
- ↑ آقازاده، فتاح، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵.
- ↑ المیزان، ج۱۷، ص۱۱۳؛ مجمع‌البیان، ج۸، ص۶۷۸.
- ↑ بگو: همان کس که آن را نخست آفرید زنده‌اش می‌گرداند و او به (حال) هر آفریده‌ای داناست؛ سوره یس، آیه: ۷۹ - ۸۱.
- ↑ المیزان، ج۱۷، ص۱۱۳؛ التحریروالتنویر، ج۲۳، ص۷۸؛ مجمع‌البیان، ج۸، ص۶۷۹؛ تفسیر مراغی، مج۸، ج۲۳ ص۳۶.
- ↑ همان که از درخت سبز برای شما آتشی (سرخ) پدید آورده است که از آن (چیزی) می‌افروزید.و آیا آن کس که آفریننده آسمان‌ها و زمین است توانا نیست که مانند آنان را بیافریند؟چرا (هست) و اوست که آفریننده داناست؛ سوره یس، آیه: ۷۹ - ۸۱.
- ↑ آقازاده، فتاح، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲، ص ۲۰۴ - ۲۱۵.