هویت ملی از دیدگاه استاد مطهری (مقاله)
هویت ملی از دیدگاه استاد مطهری عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی مفاهیمی پیرامون هویت ملی از منظر شهید مطهری می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۴ صفحه‌ای به قلم قدرت‌الله قربانی نگاشته شده و در فصلنامه مطالعات اسلامی (شماره ۱۸، تابستان ۱۳۸۳) منتشر گشته است.[۱]
| هویت ملی از دیدگاه استاد مطهری | |
|---|---|
 | |
| رتبه علمی | علمی پژوهشی |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | قدرت‌الله قربانی |
| موضوع | هویت |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | فصلنامه مطالعات اسلامی |
| وابسته به | دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مشهد |
| محل نشر | تهران، ایران |
| تاریخ نشر | تابستان ۱۳۸۳ |
| شماره | ۱۸ |
| ناشر الکترونیک | پایگاه مجلات تخصصی نور |
چکیده مقاله
نویسنده در چکیده مقاله خود می‌نویسد: «هویت ملی، مجموعه‌ای از گرایش‌ها و نگرش‌های مثبت نسبت به عوامل و عناصر و الگوهای هویت‌بخش و یکپارچه کننده در سطح یک کشور، به‌عنوان یک واحد سیاسی، است. هویت ملی دارای عناصر سازنده گوناگونی چون ارزش‌های ملی، دینی، فرهنگی، جامعه‌ای، انسانی، و در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، تاریخی، جغرافیایی، سیاسی، زبانی و غیره است. هویت ملی ایرانی نیز به انحای مختلف، دارای ابعاد و عناصر فوق هستند؛ اما مهم‌ترین مسایل آن، وجود دو عنصر اسلامیت و ایرانیت و تاثیرپذیری آن از فرهنگ غربی است. لذا، در تاریخ معاصر ایران، چالش و بحران در عناصر هویت ملی ایرانی در این دو مولفه اساسی و رابطه آن با فرهنگ غربی بود. استاد مطهری، به‌عنوان یک روشنفکر دینی و آسیب‌شناس مذهبی، که دردهای جامعه را از زاویه دینی مورد شناسایی و ارزیابی قرار می‌داد، به طرح دیدگاه‌هایی درباره هویت ایرانی پرداخته و از میان عناصر متفاوتی که به هویت ایرانی شکل داده است، به مذهب اولویت و اصالت بخشیده و عواملی چون جغرافیا، نژاد، زبان، سنن، فرهنگ و سایر عناصر هویتی را در درجه دوم اهمیت قرار داده است. از نظر ایشان مهم‌ترین عامل هویت‌یابی ایرانیان، گرایش آنان به دین اسلام می‌باشد، چرا که اسلام بواسطه خصوصیات معنوی خود، توانست به ایرانیان هویت جدیدی اعطا کند و به ایرانی بودن نیز معنای جدیدی بدهد»[۱]
فهرست مقاله
- چکیده
- مقدمه
- الف)مباحث نظری
ب) هویت ملی ایرانی ج) جایگاه مطهری در مباحث هویت ملی
- ۱. نقد برخی دیدگاه‌های موجود
- ۲. هویت مطلوب از دیدگاه مطهری
- ۱.۲. هویت فردی
- ۲.۲. هویت جمعی مطلوب مطهری
- هویت ملی، عناصر و مؤلفه‌های آن از دیدگاه مطهری
- ۱.۳. درد مشترک و ملیت
- ۲.۳. زبان، نژاد، سنن، اقلیم و جغرافیا
- ۳.۳. دین مهم‌ترین مؤلفه ملیت و هویت ملی
- ۱.۳.۳. رابطه اسلام و ملیت از دیدگاه مطهری
- ۲.۳.۳. اسلام و هویت ایرانی در گذر تاریخ
- جمع‌بندی
دربارهٔ پدیدآورنده
آقای دکتر قدرت الله قربانی، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، دانشگاه اصفهان و پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «درآمدی بر اندیشه دینی و سیاسی شهید مطهری»، «پژوهشی تطبیقی در الهیات دکارت»، «تجلی عدالت در سنت های الهی و اجتماعی قرآن»، «فلسفه امامت در اندیشه ملاصدرا و امام خمینی» و «مناسبات انسان کامل و خلافت اللهی در اندیشه ملاصدرا» برخی از این آثار است.[۲]