ظهور امام مهدی در حدیث
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ظهور امام مهدی است. ظهور امام مهدی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ظهور امام مهدی در حدیث - ظهور امام مهدی در معارف و سیره علوی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
ظهور وجود مبارک ولی الله اعظم امام عصر، حضرت مهدی (ع) ضروری و حتمی است. روایات متعددی نیز، مؤیّد حتمیت ظهور ایشان است: حضرت سیدالشهدا (ع) فرمودند: "اگر از عمر جهان جز یک روز نمانده باشد، خداوند آن روز را به قدری طولانی می‌کند تا مردی از فرزندان من قیام کند و زمین را چنان از عدالت و قسط لبریز می‌سازد که پیش از آن از جور و ظلم لبریز بود و من این را از رسول خدا شنیدم"[۱].
در روایات، ظهور آن حضرت از حوادث قطعیِ پیش از قیامت شمرده شده است: امیر مؤمنان (ع) می‌فرماید: "ده نشانه است که پیش از قیامت به ناچار پدید می‌آید: سفیانی، دجال، دود، دابة الارض، قیام حضرت مهدی (ع)، طلوع آفتاب از مغرب، نزول عیسی (ع)، زلزله‌ای کام کشنده در مشرق، زلزله‌ای در جزیرة العرب و آتشی که از اعماق عدن برمی‌خیزد و مردم را به‌سوی محشر می‌راند"[۲].[۳]
احادیث و ظهور
علی بن ابراهیم قمی در تفسیر خود درباره آیه ۸۵ ـ ۸۱ سوره غافر روایتی نقل می‌کند: ﴿وَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ فَأَيَّ آيَاتِ اللَّهِ تُنْكِرُونَ﴾[۴] حضرت درباره این آیه فرمود: منظور از این نشانه‌ها بازگشت امیرالمؤمنین(ع) و ائمه(ع) در زمان رجعت به دنیاست؛ ﴿فَلَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا قَالُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَحْدَهُ وَكَفَرْنَا بِمَا كُنَّا بِهِ مُشْرِكِينَ * فَلَمْ يَكُ يَنْفَعُهُمْ إِيمَانُهُمْ لَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا﴾[۵] زیرا آنان زمانی که ائمه(ع) برای انتقام از دشمنان‌شان بازگشته‌اند، دست از کفر برداشته و ایمان آوردن آنان زمانی است که مجازات خود را مشاهده کرده‌اند[۶].
امام باقر(ع) در حدیثی فرمود: زمانی که امام مهدی(ع) ظهور نماید هرگز به روشی که رسول خدا(ص) در میان امت خود اتخاذ کرده بود رفتار نخواهد کرد؛ زیرا حضرت مهدی(ع) بر خلاف رسول خدا در میان امت خود با شمشیر حکمرانی خواهد کرد و توبه‌ای را دیگر نخواهد پذیرفت (زیرا پس از تمام شدن حجت و پایان دوران امتحان و جدایی حق و باطل دیگر مجالی برای توبه نخواهد بود) و این روش را حضرت مهدی(ع) بر طبق دستوری که خداوند برای او فرستاده و ایشان را به انجام آن مأموریت داده است عمل خواهد نمود[۷].
امیرالمؤمنین(ع) در حدیثی مفصل می‌فرماید: دابة الأرض (یعنی امیرالمؤمنین علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) دوباره به زمین رجعت خواهد نمود و کافران و مؤمنان را از هم متمایز خواهد نمود. این واقعه زمانی خواهد بود که خورشید از سوی مغرب طلوع قبله کند و در آن زمان دیگر توبه برداشته می‌شود و ﴿لَا يَنْفَعُ نَفْسًا إِيمَانُهَا لَمْ تَكُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ﴾[۸].[۹]
در حدیثی دیگر امام صادق(ع) فرمود: ﴿يَوْمَ يَأْتِي بَعْضُ آيَاتِ رَبِّكَ لَا يَنْفَعُ نَفْسًا إِيمَانُهَا﴾[۱۰]، این نشانه‌ها که پس از آن توبه سودی نمی‌دهد، دمیدن خورشید از سوی مغرب، رجعت دابة الأرض، خروج دجال و پافشاری انسان‌ها بر انجام گناهان است[۱۱].
امام صادق(ع) فرمود: آن نشانه الهی که روی دادنش انتظار می‌رود و پس از وقوع آن توبه‌ای پذیرفته نمی‌شود، ظهور حضرت قائم(ع) است که با شمشیر قیام خواهد نمود[۱۲].
امام صادق(ع) درباره آیه ﴿قُلْ يَوْمَ الْفَتْحِ لَا يَنْفَعُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِيمَانُهُمْ وَلَا هُمْ يُنْظَرُونَ * فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَانْتَظِرْ إِنَّهُمْ مُنْتَظِرُونَ﴾[۱۳] فرمود: این روز فتح و پیروزی، روز فتح جهان به واسطه حضرت قائم(ع) است، اما زمانی که او ظهور نماید دیگر ایمان کسی که از پیش ایمان نداشته و به ظهور حضرت قائم(ع) یقین نداشته، سودی به حال او نخواهد داشت[۱۴].[۱۵]
منابع
پانویس
- ↑ «لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يَخْرُجَ رَجُلٌ مِنْ وُلْدِي يَمْلَؤُهَا عَدْلًا وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً كَذَلِكَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (ص) يَقُولُ»؛ بحارالأنوار، ج۵۱، ص۱۳۴.
- ↑ «عَشْرٌ قَبْلَ السَّاعَةِ لَا بُدَّ مِنْهَا السُّفْيَانِيُّ وَ الدجال وَ الدُّخَانُ وَ الدَّابَّةُ وَ خُرُوجُ الْقَائِمِ وَ طُلُوعُ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا وَ نُزُولُ عِيسَى وَ خَسْفٌ بِالْمَشْرِقِ وَ خَسْفٌ بِجَزِيرَةِ الْعَرَبِ وَ نَارٌ تَخْرُجُ مِنْ قَعْرِ عَدَنَ تَسُوقُ النَّاسَ إِلَى الْمَحْشَرِ»بحارالأنوار، ج۵۲، ص۲۰۹.
- ↑ مقامی، مهدی، درسنامه امام‌شناسی، ص۲۲۰-۲۲۱.
- ↑ «و نشانه‌های خویش را به شما می‌نمایاند پس کدام یک از نشانه‌های خداوند را انکار می‌کنید؟» سوره غافر، آیه ۸۱.
- ↑ «و چون عذاب ما را دیدند گفتند: به خداوند یگانه ایمان آوردیم و به آنچه شریک (خداوند) می‌پنداشتیم کافریم * اما همین که عذاب ما را دیدند دیگر ایمانشان برای آنها سودی نداشت- بنابر سنّت (و قانون) خداوند که میان بندگانش برگذشته است- و در آنجا کافران زیان دیدند» سوره غافر، آیه ۸۴.
- ↑ تفسیر قمی: ج ۲، ص۲۶۱.
- ↑ غیبت نعمانی، ص۲۳۱.
- ↑ «روزی که برخی نشانه‌های پروردگارت آید کسی که از پیش ایمان نیاورده یا در ایمان خویش کار نیکویی انجام نداده باشد ایمانش او را سودی نخواهد داد» سوره انعام، آیه ۱۵۸.
- ↑ کمال الدین: ص۵۲۷.
- ↑ «روزی که برخی نشانه‌های پروردگارت آید کسی که از پیش ایمان نیاورده یا در ایمان خویش کار نیکویی انجام نداده باشد ایمانش او را سودی نخواهد داد» سوره انعام، آیه ۱۵۸.
- ↑ تفسیر عیاشی.
- ↑ کمال الدین: ص۳۳۶.
- ↑ «بگو: در روز داوری ایمان کافران برای آنان سودی ندارد و به آنها مهلت نمی‌دهند * پس، از آنان رو بگردان و چشم به راه دار که آنان نیز چشم به راهند» سوره سجده، آیه ۲۹-۳۰.
- ↑ تفسیر کنز الدقائق.
- ↑ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۱۸۰.