مسلمانان در معارف دعا و زیارات
این مدخل زیرشاخهٔ بحث مسلمانان است. مسلمانان از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مسلمانان در قرآن - مسلمانان در معارف دعا و زیارات - مسلمانان در معارف و سیره سجادی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
در شریعت اسلام کسی که به یگانگی خدا و رسالت پیامبر (ص) گواهی دهد، مسلمان خوانده می‌شود و حقوقی برای او مقرر است. قرآن کریم پذیرش اسلام را مقدمه هدایت شمرده است[۱]. خداوند عزیز هم بر انسان منت گذاشته و دین اسلام را به عنوان برترین و کامل‌ترین دین به او عرضه کرده است[۲].
پیامبر (ص) فرمود: مسلمان کسی است که مسلمانان از دست و زبان او در امان باشند[۳]. امام زین‌العابدین این معنا را در قالب دعا چنین بیان کرده است: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ... وَ امْنَعْنِي عَنْ أَذَى كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ، وَ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَةٍ»[۴]؛ «بار خدایا! بر محمد و خاندان او درود فرست... و مرا از آزردن هر مرد و زن مؤمن و هر مرد و زن مسلمان بازدار. آن حضرت مراقبت از اسلام را توفیق الهی خوانده و فرموده است: بار خدایا! بر محمد و خاندانش درود فرست و ما را در پاسداری از اسلام توفیق ده»[۵].
امام سجاد (ع) همچنین ضرورت استواری مرزهای جامعه اسلامی و نیرومندی و افزونی اموال مرزداران مسلمان را یادآور شده است: «بار خدایا! بر محمد و خاندان او درود بفرست و مرزهای مسلمانان را به پیروزمندی خویش استوار گردان و مرزبانان را به نیروی خود یاری ده و از خزانه فضل خویش، عطایشان را فراوان گردان»[۶]. و نیز: «بار خدایا! بدین نیایش، بلاد مسلمانان را نیرومند و شهرشان را استوار گردان و اموالشان را فزونی ده»[۷].
امام زین‌العابدین (ع) از درگاه خداوند بزرگ درخواست می‌کند که مشرکان را آن‌چنان درگیر مسائل درونی و مشکلات ساختاری و شخصی خودشان کند که فرصت تجاوز و ستم به مسلمانان را نیابند: «بار الها! مشرکان را به خودشان گرفتار کن؛ از شمار ایشان بکاه؛ میانشان جدایی افکن... بار خدایا، آرامش را از دلشان، نیرومندی را از تنشان و اندیشه حیله و نیرنگ را از قلبشان دور کن... و همانند جنگ بدر، لشکری از ملائکه خود، همراه با خشم و عذاب بر آنان فرو فرست، تا رگ حیاتشان قطع کنی و جاه و جلالشان از میان ببری و جمعشان پراکنده سازی»[۸].
امام سجاد (ع)، اهتمام مسلمانان به امور هم‌کیشان خود را امری مهم تلقی کرده و از خداوند بزرگ درخواست می‌کند که چنین افرادی را از عبادت‌کنندگان قرار دهد: «بار خدایا! هر مسلمانی را که امر اسلام دل مشغولش دارد، نامش را در زمره عابدان بنگار»[۹].
از منظر امام سجاد (ع)، مشرکان و کافران پیوسته می‌کوشند تا مسلمانان را مورد ستم و تجاوز قرار دهند. از این رو از خداوند عزیز درخواست می‌کند که با حمایت خود، توان دفاعی مسلمانان را بر آنان برتری بخشید: «بار خدایا، مسلمانان هر سرزمینی را برای نبرد با مشرکانی که در برابر ایشان بایستند، بسیج فرمای و آنان را با گروه‌هایی از ملائکه که پی‌در‌پی فرود می‌آیند یاری فرمای»[۱۰].
امام، به عنوان برترین مفسر قرآن، با اقتباس از آیه نفی سبیل[۱۱]، سلطه افراد کافر و فاجر بر مسلمانان را در هیچ یک از عرصه‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، هنری و... روا نداشته به خدا عرض می‌کند: «بار خدایا، بار منّت هیچ گنهکار و کافر را بر دوش من مگذار و برای هیچ یک از آنان در نزد من نعمت و بهر‌ه‌ای قرار مده و مرا نیز به آنان محتاج مکن»[۱۲].
آن حضرت همه موهبت‌ها و نعمت‌های الهی و نیکی‌هایی را که خداوند به او عنایت فرموده است برای همه مسلمانان درخواست می‌کند: «خداوندا! همه موهبت‌ها را به توفیق و رحمت خود به من ارزانی دار و ما را از عذاب دوزخ نگه دار و هر چه برای خود و فرزندانم، در این جهان گذرا و آن سرای جاودان از تو طلب داشته‌ام، به همه مردان و زنان مسلمان و مؤمن نیز عنایت فرما»[۱۳].[۱۴].[۱۵]
منابع
پانویس
- ↑ ﴿فَإِنْ حَاجُّوكَ فَقُلْ أَسْلَمْتُ وَجْهِيَ لِلَّهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ وَقُلْ لِلَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ وَالْأُمِّيِّينَ أَأَسْلَمْتُمْ فَإِنْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوْا وَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْكَ الْبَلَاغُ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ﴾ «پس اگر با تو، به چون و چرا برخاستند بگو: من روی تسلیم به خداوند آورده‌ام و (نیز) هر کس از من پیروی کرده است (چنین است) و به اهل کتاب و درس ناخواندگان (مشرک) بگو: آیا اسلام می‌آورید؟ آنگاه اگر اسلام آوردند که رهیاب شده‌اند و اگر رو گرداندند، بی‌گمان بر تو جز پیام‌رسانی نیست و خداوند به (حال) بندگان بیناست» سوره آل عمران، آیه ۲۰.
- ↑ ﴿الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا﴾ «امروز دینتان را کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را (به عنوان) آیین شما پسندیدم» سوره مائده، آیه ۳.
- ↑ بحارالانوار، ج۷۴، ص۵۳.
- ↑ دعای ۳۹.
- ↑ نیایش ششم.
- ↑ نیایش بیست‌وهفتم.
- ↑ نیایش بیست‌وهفتم.
- ↑ نیایش بیست‌وهفتم.
- ↑ نیایش بیست‌وهفتم.
- ↑ نیایش بیست‌وهفتم.
- ↑ ﴿...وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا﴾ «...و هرگز خداوند برای کافران به زیان مؤمنان راهی نمی‌گشاید» سوره نساء، آیه ۱۴۱.
- ↑ نیایش بیست‌ویکم.
- ↑ نیایش بیست‌وپنجم.
- ↑ بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، مؤسسه الوفاء، بیروت، ۱۴۱۴؛ الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین (ع)، نشر الهادی، قم، ۱۴۱۸؛ قرآن حکیم، ناصر مکارم شیرازی، دارالقرآن الکریم، قم، ۱۳۷۳.
- ↑ شایسته‌نژاد، علی اکبر، مقاله «مسلمانان»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۴۰۲.