کتب اربعه
این مدخل زیرشاخهٔ بحث حدیث است. کتب اربعه از چند منظر متفاوت، بررسی میشود: کتب اربعه در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردجوامع روایی
«جوامع اولیه» به کتاب‌هایی گفته می‌شد که تا قبل از کتب اربعه از زمان معصومان تدوین شده است و کتب اربعه از اصول، از جمله اصول اربعمائه و جوامع اولیه گردآوری و تألیف شده‌اند و عنوان جوامع چهارگانه ثانویه دارند[۱]. پس از کتب اربعه، شیعیان نیازی به نسخه‌برداری از اصول و جوامع اولیه نداشتند؛ به همین جهت آن جوامع از بین رفت و کتب اربعه به عنوان جوامع اولیه موجود شهرت یافت.
کتب اربعه عبارت‌اند از: کافی شامل اصول کافی، فروع کافی و روضه کافی، تألیف ثقةالاسلام محمد بن یعقوب کلینی (م ۳۲۹ق)، کتاب من لایحضره الفقیه تألیف محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق (م ۳۸۱ق)، کتاب تهذیب الأحکام تألیف محمد بن حسن طوسی معروف به شیخ طوسی (م ۴۶۰ق) و شیخ الطائفه و کتاب الإستبصار فیما المختلف فیه الأخبار از همین نویسنده که مواردی را که در تهذیب الأحکام درباره خبری بحث کرده یا به اشکالی پاسخ داده، در این اثر با ویرایشی اندک آورده است. به جهت اینکه نام هر سه مؤلف محمد است، به آنان محمدون ثلاثه (محمدهای سه‌گانه) می‌گویند[۲].
==کتب اربعه کدامند؟==
به چهار کتاب معتبر و مهم و کهن نزد شیعه گفته میشود که پایه و مبنای بسیاری از احکام و عقاید و معارف دینی است. این چهار کتاب عبارتند از:
- "کافی" نوشته محمد بن یعقوب کلینی، متوفای ۳۲۸ ق،
- "تهذیب الاحکام"، تألیف شیخ طوسی، متوفای ۴۶۰ ق،
- "استبصار"، تألیف شیخ طوسی، متوفای ۴۶۰ ق،
- "من لا یحضره الفقیه"، نوشته شیخ صدوق، متوفای ۳۸۱ ق.
این کتاب‌ها مجموعه‌هایی از روایات فقهی و آداب دینی است و مورد رجوع علمای دین در استخراج احکام شرعی است. کافی به دو بخش اصول و فروع تقسیم میشود و اصول کافی که دو جلد است، روایات اعتقادی و اخلاقی را دارد[۳].
منابع
پانویس
- ↑ آقا حسین طباطبایی بروجردی، نهایة التقریر، ج۱، ص۹۴: بأنّ أخبارنا لا تكون منحصرة فيما أودعت في الجوامع الأربعة الثانويّة التي تكون بأيدينا.
- ↑ اکبر ذاکری، علی، درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه، ص۱۲۲.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی.