حدیث باب حطه

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط فرقانی (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۳۹ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

در قرآن کریم، دربارۀ ورود بنی اسرائیل به بیت المقدس پس از هجرت از مصر آمده است که به آنان گفته شد وارد اورشلیم (شهر خدا) شوید و هنگام ورود، به سجده بیفتید و بگویید: "حطّه"، تا گناهان شما آمرزیده شود ﴿وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُواْ هَذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُواْ مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَادْخُلُواْ الْبَابَ سُجَّدًا وَقُولُواْ حِطَّةٌ نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ [۱]، ﴿وَإِذْ قِيلَ لَهُمُ اسْكُنُواْ هَذِهِ الْقَرْيَةَ وَكُلُواْ مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ وَقُولُواْ حِطَّةٌ وَادْخُلُواْ الْبَابَ سُجَّدًا نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطِيئَاتِكُمْ سَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ [۲]. "باب حطّه"، یعنی دری که هنگام ورود از آن حطّه می‌گفتند تا آمرزیده شوند. البته به نقل قرآن و منابع روایی، آنان از روی استهزاء آن کلمه را عوض می‌کردند و به جای آن حنطه (گندم) می‌گفتند[۳].

حدیث باب حطه
متن حدیث
«انما مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي فِيکُمْ مَثَلِ بَابِ‏ حِطَّةٍ فِي‏ بَنِي‏ إِسْرَائِيلَ‏ مَنْ‏ دَخَلَهُ‏ غُفِرَ لَهُ»
ترجمه حدیث
اهل‌بیت من در بین شما همانند باب حطّه در بنی اسرائیل‌اند که هر کس داخل آن شد، آمرزیده شد
مشخصات حدیث
صادره ازپیامبر خاتم (ص)
راویان
محتوای حدیث
سبب صدوربیان شأن و مقام اهل بیت (ع)
دلالت حدیث
  • دلالت بر لزوم اطاعت از اهل بیت
  • دلالت بر هدایت‌گری اهل بیت
  • دلالت بر رجوع به اهل بیت به منظور مشمول غفران الهی شدن
منابع حدیث
منابع شیعه
منابع اهل سنت

مقدمه

اینکه اهل بیت پیامبر (ص) در روایات به عنوان باب حطه معرفی شده‌اند، یعنی این خاندان و محبت و ولایت آنان وسیلۀ آمرزش و رحمت الهی و برخورداری از نعمت‌های فراوان و برکت در زندگی است و پذیرش ولایت اهل بیت (ع) و پنج تن آل عبا زمینه‌ساز شمول رحمت الهی و رسیدن به سعادت ابدی است. بنی اسرائیل که آن واژه را از روی استهزاء عوض کردند، کیفر الهی بر آنان نازل شد و دچار طاعون شدند. رهاکنندگان اهل بیت (ع) نیز از سعادت محرومند. امام علی (ع) فرمود: «أَنَا بَابُ حِطَّة»[۴] و پیامبر خدا (ص) فرمود: «عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ بَابُ حِطَّةٍ مَنْ دَخَلَ مِنْهُ كَانَ مُؤْمِناً وَ مَنْ خَرَجَ مِنْهُ كَانَ كَافِرا»[۵] نیز فرمود: «مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي فِيكُمْ... مَثَلِ بَابِ حِطَّةٍ مَنْ دَخَلَهُ نَجَا وَ مَنْ لَمْ يَدْخُلْهُ هَلَك‏»[۶] و نیز فرمود: « مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي مَثَلُ بَابِ حِطَّةٍ فِي بَنِي إِسْرَائِيل‏»[۷]. علامه مجلسی پس از نقل این حدیث، از تفسیر امام عسکری (ع) نقل می‌کند که: در باب حطّۀ بنی اسرائیل، نام‌های پیامبر و أئمه (ع) نوشته شده بود و به آنان امر شد که در برابر آنها خضوع و به فضیلت آنان اقرار کنند و نپذیرفتند و عذاب بر آنان نازل شد. این حدیث، از فضایل مهمّ خاندان پیامبر و علی بن ابی طالب (ع) است و شأن و مقام آنان را نزد خدای متعال نشان می‌دهد.[۸].[۹]

دلالت حدیث

دلالت بر عصمت

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. و (یاد کنید) آنگاه را که گفتیم: بدین شهر در آیید و از (نعمت‌های) آن از هر جا که خواستید فراوان بخورید و با فروتنی از دروازه وارد شوید و بگویید: از لغزش ما بگذر! تا از لغزش‌های شما درگذریم، و به زودی (پاداش) نکوکاران را می‌افزاییم؛ سوره بقره، آیه:۵۸.
  2. و (یاد کن) آنگاه را که به ایشان گفته شد: در این شهر (بیت المقدس) جای گیرید و از هر جای آن خواستید بخورید و بگویید: «از لغزش ما بگذر!» و از این دروازه، سجده‌کنان (به شهر) در آیید تا گناهانتان را بیامرزیم، به زودی بر (پاداش) نیکوکاران می‌افزاییم؛ سوره اعراف، آیه:۱۶۱.
  3. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۰۵.
  4. بحار الأنوار، ج ۴ ص ۹
  5. بحار الأنوار، ج ۴ ص ۹
  6. بحار الأنوار، ج ۴ ص ۹
  7. بحار الأنوار، ج ۴ ص ۹
  8. دربارۀ این حدیث، از جمله ر. ک: احقاق الحق، ج ۷ص ۱۴۳، بحار الأنوار، ج ۲۳ ص ۱۰۴، اهل البیت فی الکتاب و السّنة ص ۸۹، دانشنامه امام علی، ج ۱۰ ص ۲۸۰
  9. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۰۵.