یحیی بن سعدون قرطبی
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
آشنایی اجمالی
ابوبکر یحیی بن سعدون بن تمام قرطبی ازدی در سال ۴۸۶ یا ۴۸۷ در قرطبه از شهرهای اندلس به دنیا آمد. [۱] بر پایه گزارش ابن خلکان که شرح حال مبسوطی از وی به دست داده، وی در عنفوان جوانی زادگاهش را به مقصد مصر ترک کرد و در اسکندریه اقامت گزید. گویا نخستین گام دانش‌آموزی را در این شهر آغاز کرد و نزد محمد بن احمد بن ابراهیم رازی از محدثان بنام حدیث شنید. پس از مدتی اقامت در اسکندریه عازم مصر شد و از مشایخ آن دیار همچون مرشد بن یحیی بن قاسم مصری، ابوطاهر احمد بن محمد سلفی و دیگران بهره‌مند گردید. در ۵۱۷ه وارد بغداد شد و به فراگیری علم قرائت قرآن کریم و ادبیات ازجمله کتاب سیبویه نزد استاد برجسته این فنّ ابومحمد عبداللّه بن علی مقری پرداخت. [۲] ابن جزری که از او با عنوان مقری برجسته، امام و علامه یاد می‌‌کند، استادان و مشایخ بسیاری را در زمینه‌های گوناگون علمی برای وی برشمرده که از آن میان نام افرادی همچون خلف بن ابراهیم نحاس، محمد بن سعید ضریر و ابوالقاسم بن فحام به چشم می‌‌خورد. [۳] قرطبی علاوه بر حدیث و قرائت در علوم قرآن، لغت و پاره‌ای از علوم رایج آن روزگار مهارت داشت؛ بدین دلیل و برای کسب و تکمیل دانش خود به بلاد و شهرهای بسیاری ازجمله دمشق، موصل، بغداد و اصفهان مسافرت کرده است. [۴] ابوسعد سمعانی که خود نیز در دمشق قرطبی را ملاقات کرده و از او بهره برده می‌‌نویسد: قرطبی مدتی نیز به بلاد آذربایجان سفر کرده و در آنجا اقامت داشته است. [۵] از شاگردان و کسانی که از وی استفاده کرده و از او روایت نموده‌اند می‌‌توان به ابن عساکر، عبداللّه بن حسین موصلی و ابوالحسن قطیعی اشاره کرد.[۶] رجال‌نویسان اهل سنت وی را مالکی مذهب، ثقه، متدین، نیکوکار، زاهد و دارای احترام خاصی میان مردم دانسته‌اند. [۷] قرطبی سرانجام در عید فطر سال ۵۶۷ه در موصل از دنیا رفت. [۸] وی آرا و مستندات در خور توجه و خوبی در باب قرائات و حدیث داشته که سمعانی آنها را مشاهده کرده است. [۹] آثار وی عبارت‌اند از: دلائل الاحکام، الاربعین فی الحدیث، أرجوزة فی اسماء النبی(ص)،[۱۰] القرطبیّه فی القرائات[۱۱].[۱۲]
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۴
پانویس
- ↑ معجم الادباء ۲۰ / ۱۵.
- ↑ وفیات الاعیان ۶ / ۱۷۱ ـ ۱۷۳.
- ↑ غایة النهایه ۲ / ۳۷۲.
- ↑ مرآة الجنان ۲ / ۲۸۶ ـ ۲۸۷.
- ↑ الانساب ۴ / ۴۷۳.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۲۰ / ۵۴۸.
- ↑ نفح الطیب ۲ / ۱۱۷؛ سیر اعلام النبلاء ۲۰ / ۵۴۷ ـ ۵۴۸.
- ↑ غایة النهایه ۲ / ۳۷۲.
- ↑ الانساب ۴ / ۴۷۳.
- ↑ هدیة العارفین ۲ / ۵۲۱.
- ↑ الاعلام ۸ / ۱۴۷.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج4، ص 452-453.