سیره حضرت فاطمه
مقدمه
سیره حضرت فاطمه(س) از یک سو به لحاظ انتساب ایشان به عنوان دختر پیامبر(ص)، همسر امامت و مادر ولایت و از سوی دیگر برجستگیهای شخصیتی که در وجود ایشان دیده میشود و ایشان را به عنوان یک الگو مطرح میسازد، حائز اهمیت است. بنابه فرموده حضرت ولیعصر(ع) که مادرشان، حضرت فاطمه(س) را به عنوان الگویی برای خود معرفی میکنند[۱]، علاوه بر آنکه جنبههایی از شخصیت ایشان که به شئون انسانیت باز میگردد، الگویی برای تمامی انسانها اعم از زن و مرد است، به عنوان نمونهای کامل برای زنان نیز (در شناخت ابعاد مختلف وجودی شخصیت زن، پی بردن به ارزش استعدادهای موجود در زن بدون تحت تأثیر القائاتی که در تحقیر جنس زن وجود دارد و در نهایت ظهور استعدادها در ابعاد مختلف به دور از هر گونه افراط و تفریط و در نهایت رسیدن به کمال و قرب الهی) مطرح است.
سیره حضرت در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی هرچند به صورت اندک در تاریخ آمده است، اما توجه به هر کدام از وقایع نقل شده، از زاویههای مختلف اعتقادی، اخلاقی و عملی، ابعاد مختلفی از زندگی این شخصیت را برای ما آشکار میسازد[۲].
ابعاد سیره فاطمی
سیره فردی حضرت فاطمه
سیره اخلاقی حضرت فاطمه
در بیان سیره اخلاقی حضرت فاطمه(س) به موارد متعددی اشاره شده است که بیانگر سلوک معنوی و اخلاقی ایشان است؛ برخی از آنها عبارتاند از:
- ایمان و اخلاص: حضرت فاطمه(س) به عنوان برترین بانوی جهان مطرح است. این امر بیانگر درجه ایمان ایشان است. اخلاص در اعمال که به نیت افراد برمیگردد نیز از موارد بسیار مهمی است که خداوند در سوره انسان، آن را اذعان کرده است: إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا [۳].
- سادهزیستی و زهد: اکتفا به ضروریات زندگی و سادهزیستی، ویژگی برجسته فردی است که در مدینه به عنوان فرزند رهبر جامعه نبوی محسوب میشد. حضرت فاطمه(س) چه در دوران تنگدستی و چه در زمان گشایش مادی مسلمانان، اصل سادهزیستی را همواره با توجه به شرایط زمانه اجرا میکردند.
- ایثار: گذشت از حق خویش برای نفع رساندن به دیگران و ایثار، مورد دیگری است که در زندگی حضرت فاطمه(س) نمونههای فراوان دارد. نمونه بارز آن ادای نذر سه روز روزه حضرت فاطمه(س) برای سلامتی بیماری "حسنین"(ع) است.
- عدالت: حضرت فاطمه(س) نزد خداوند در بالاترین درجات ایمان قرار داشت و فرزند بزرگترین شخصیت روزگار خویش بود؛ اما به لحاظ مادی، خود را همچون سایر مردم میدانست. ایشان در روزگار گشایش مادی مسلمانان نیز که فضه به عنوان خدمتکار نزد ایشان بود، با توافق یکدیگر به تقسیم کار پرداخته بودند و به صورت یک روز در میان، روزی را به امور منزل و روزی را به عبادت میگذراند[۴].
سیره عبادی حضرت فاطمه
سیره خانوادگی حضرت فاطمه
سیره تربیتی حضرت فاطمه
سیره اجتماعی حضرت فاطمه
سیره علمی حضرت فاطمه
سیره تبلیغی حضرت فاطمه
سیره سیاسی حضرت فاطمه
سیره اقتصادی حضرت فاطمه
سیره فرهنگی حضرت فاطمه
سیره مدیریتی حضرت فاطمه
سیره نظامی حضرت فاطمه
سیره قضایی حضرت فاطمه
جستارهای وابسته
- سیره فردی حضرت فاطمه
- سیره اخلاقی حضرت فاطمه
- سیره عبادی حضرت فاطمه
- سیره خانوادگی حضرت فاطمه
- سیره تربیتی حضرت فاطمه
- سیره اجتماعی حضرت فاطمه
- سیره علمی حضرت فاطمه
- سیره تبلیغی حضرت فاطمه
- سیره سیاسی حضرت فاطمه
- سیره اقتصادی حضرت فاطمه
- سیره فرهنگی حضرت فاطمه
- سیره مدیریتی حضرت فاطمه
- سیره نظامی حضرت فاطمه
- سیره قضایی حضرت فاطمه
منابع
پانویس
- ↑ «وَ فِي ابْنَةِ رَسُولِ اللَّهِ ص لِي أُسْوَةٌ حَسَنَة»؛ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الائمة الأطهار، ج۵۳، ص۱۸۰.
- ↑ شریعتجو، منیره، حضرت فاطمه و سیره ایشان، فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۳۲۰.
- ↑ «(با خود میگویند:) شما را تنها برای خشنودی خداوند خوراک میدهیم، نه پاداشی از شما خواهانیم و نه سپاسی» سوره انسان، آیه ۹.
- ↑ شریعتجو، منیره، حضرت فاطمه و سیره ایشان، فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۳۲۰ ـ ۳۲۴.