جعرانه
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
مقدمه
اهل حدیث این موضع را «جِعِرّانه» خوانده‌اند اما اهل ادب و لغت با ایراد بر این نحو از تلفظ و اشتباه خواندن آن، تلفظ صحیح این واژه را «جِعرانَه» دانسته‌اند. ضمن این که حجازی‌ها و عراقی‌ها و برخی دیگر از مردم نیز، قرائت‌های مختلفی از این کلمه ارائه داده‌اند.[۱] این مکان آبی است بین مکه و طائف که از حیث مقدار مسافت، به مکه نزدیکتر است.[۲] یاقوت حموی در معرفی این مکان، جعرانه را دارای مسجدی با چاههای نزدیک به هم معرفی کرده، آن را محل عمره مکیان برشمرده است.[۳] در حال حاضر هم، این مکان - که در ابتدای وادی سَرِف در شمال شرقی مکه قرار دارد - محل معروف و شناخته شده ای برای مردم است. هنوز هم جعرانه محل انجام عمره مکی هاست و مسجدی در آن خودنمایی می‌‌کند؛ اما چاههای این منطقه با وجودی که در گوارایی ضرب المثلند، امروز معطل و بلا استفاده مانده‌اند. از جعرانه در بسیاری از حوادث و وقایع دوران نبوی(ص) و صدر اسلام نام برده شده که من باب نمونه می‌‌توان به ذکر نام آن در وقایع فتح مکه[۴]و غزوه حنین اشاره کرد. این مکان محل جمع اسرا و اموال غنیمتی مسلمانان از جنگ حنین بود.[۵].[۶]
جعرانه
«جِعرانه» نام منطقه‌ای در شمال شرقی مکه معظمه، در مسیر طائف و در ابتدای دره «سَرِف» می‌باشد و فاصله این منطقه تا مکه حدود ۲۹ کیلومتر است[۷]. روایت شده است که رسول خدا(ص) پس از بازگشت از جنگ حنین نزدیک به پانزده روز در جعرانه توقف نمودند و غنایم جنگ با «هوازن» را میان مردم تقسیم کردند[۸]. در جعرانه مسجدی وجود دارد که به «مسجد الرسول» معروف است، این مسجد در سمت چپ وادی جعرانه، واقع است. مساحت فعلی مسجد ۱۶۰۰ متر مربع است[۹]
پیامبر(ص) پس از بازگشت از جنگ حنین در سال هشتم هجری در روز ۱۸ ذی قعده همین سال، در جعرانه قصد عمره فرمودند و پس از احرام به سوی مکه رفتند[۱۰]. آن حضرت پس از انجام اعمال «عمره» در اواخر ماه ذی قعده یا اوایل ماه ذی حجه، وارد مدینه گردیدند. یکی از میقات‌های عمره مفرده، منطقه جعرانه است، میقات عمره مفرده «ادنی الحل» است و جایز است از یکی از مواقیت پنج‌گانه نیز محرم شود. صورت عمره مفرده آن است که خارج شود به «ادنی الحل» و افضل آن است که از جعرانه یا حدیبیه یا تنعیم که از همه نزدیکتر به مکه است محرم شود[۱۱]..[۱۲]
منابع
پانویس
- ↑ برای مطالعه این قرائت‌ها ر. ک. به یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۱۴۲؛ بکری، معجم ما استعجم، ج۲، ص۳۸۴.
- ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۱۴۲. نیز ر. ک. بکری، معجم ما استعجم، ج۲، ص۳۸۴.
- ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۱۴۲. نیز ر. ک. بکری، معجم ما استعجم، ج۲، ص۳۸۴.
- ↑ واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۵۸.
- ↑ واقدی، المغازی، ج۳، ص۹۲۳-۹۲۴؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۴۵۹؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۳، ص۸۶.
- ↑ بلادی، عاتق بن غيث، معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة ص ۸۳.
- ↑ جعرانة و هي موضع قريب من المكة و هي في الحل و ميقات للاحرام و هي به تسكين العين و التخفيف و قد تكسر العين و تشتد الراء؛ (لسان العرب، جچهارم، ص۱۴۱). جعرانه به کسر جیم و عین و تشدید راء، این کلمه با کسر جیم و سکون عین و تخفیف راء نیز آمده است. (فرهنگ اعلام جغرافیای تاریخی در حدیث و سیره نبوی، ص۱۱۱).
- ↑ دائرةالمعارف تشیع، ج۵، ص۳۷۴.
- ↑ آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۱۴۶۷. در نیمه ذی‌القعده الحرام سال هشتم هجرت، پیامبر(ص) از تقسیم غنائم حنین در نقطه جعرانه فارغ شد، فروغ ابدیت ج۲، ص۳۷۱. در کتاب تاریخ القویم آمده است: الجعرانه موضع الذي احرم منه النبي(ص) لما رجع من الطائف، بعد فتح مكة، و هو موضع مشهور، على بريد من مكة، فيما ذكره الفاكهي. تاریخ القویم، ج۳، ص۱۶۱.
- ↑ سیره ابن هشام، ج۴، ص۱۴۳۴، به نقل از فروغ ابدیت، ج۲، ص۳۷۰.
- ↑ مناسک محشی، ص۱۰۰، مسأله ۱۷۵.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه، ص ۳۰۵.