خطبه ۳۳ نهج البلاغه

مقدمه

• خطبه ۳۳ پیش از شروع جنگ جمل (سال ۳۶ هجری) در منطقه‌ای به‌نام ذی‌قار، در نزدیکی بصره، ایراد شده است. راوی خطبه عبدالله بن عباس است. او در مورد صدور خطبه می‌گوید: در ذی قار به خدمت امام شرف‌یاب شدم در حالی‌که او نعلین خود را پینه می‌زد؛ به من فرمود: "این نعلین چقدر می‌ارزد؟" گفتم: "هیچ." فرمود: "به خدا سوگند، این کفش بی‌ارزش را از حکومت بر شما بیشتر دوست می‌دارم، مگر آن‌که بتوانم حقّی را برپا دارم یا باطلی را برطرف کنم." سپس به‌سوی مردم آمد و خطبه خواند. امام (ع) در این خطبه به بیان مواضع خود در پذیرش خلافت، که برپایی حق و نابودی باطل است، اشارت دارد.

مطالب مهم خطبه

1. هدف از پذیرش حکومت؛
2. شرایط دوران پیامبر؛
3. بیان اقدامات پیامبر؛
4. معرفی خود؛
5. معرفی قریش؛
6. الهام‌پذیری حکومت امام از حکومت نبوی؛
7. اصول حکومت که عبارت است از: رشد دینی و فرهنگی، حاکمیّت توحیدی، استقرار نظام سیاسی – اجتماعی و گسترش امنیت و قانون‌مداری.

فرازی از خطبه

• آگاه باشید که به خدا، در آن روزگار من در سپاه پیامبر بودم و می‌جنگیدم تا همه دشمنان تارومار شدند. من نه ناتوان شدم و نه ترسیدم. امروز هم در همان راهم، باطل را می‌شکافم تا از پهلوی آن حق را بیرون آورم.

منابع

• دانشنامه نهج البلاغه ج۱