جانب غربی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث جانب غربی است. جانب غربی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: جانب غربی در حدیث - پرسش مرتبط ندارد

جغرافیای جانب غربی، در سوره مبارکه قصص

﴿وَمَا كُنْتَ بِجَانِبِ الْغَرْبِيِّ إِذْ قَضَيْنَا إِلَى مُوسَى الْأَمْرَ وَمَا كُنْتَ مِنَ الشَّاهِدِينَ﴾. در آیه فوق واژه‌ای، که بیانگر نام مکانی است، ترکیب جانب الغربی است، که برای قاری قرآن مبهم است، از این رو که مشخص نیست، منظور از جانب غربی نسبت به کدام محل است؟ برای فهم درست موضوع، باید روشن نماییم؛ چه کسی در این آیه مورد خطاب واقع شده، که هنگام فرمان نبوت، به حضرت موسی، در آن مکان حضور نداشته؛ تا آن مکان برایمان روشن گردد.

با توجه به آیات پیش از آیه مورد بحث، خداوند رسول گرامی را مورد خطاب قرار داده و داستان حضرت موسی و درگیری او را با فرعونیان بیان می‌کند؛ تا آنجا که خداوند به پیامبرش می‌فرماید: تو در جانب غربی حضور نداشتی، آن موقع که ما فرمان نبوت را به موسی دادیم. پس با استفاده از تفسیر، طرف خطاب برای ما روشن گردید، اکنون باید دریابیم که جانب غربی کجاست؟

برخی نویسندگان به نقل از فرهنگ آنندراج زیر واژه جانب غربی می‌نویسند: مراد از آن کوه طور است، که میقات موسی(ع) بوده است». و همچنین، با مراجعه به آیه ۲۹ همین سوره مبارکه، جانب غربی را می‌توان شناخت؛ زیرا در آن آیه می‌فرماید: هنگامی که موسی مدت پیمان خود را، با پدر همسرش، شعیب به پایان رسانید و همراه خانواده‌اش از مدین به سوی مصر حرکت کرد: از جانب کوه طور، آتشی دید. به خانواده‌اش گفت: درنگ کنید. من آتشی دیدم. می‌روم شاید خبری برای شما، یا شعله‌ای از آتش بیاورم. تا با آن گرم شوید: «توجه به این نکته لازم است که موسی(ع) در مسیرش، از مدین به سوی مصر، که از سرزمین سینا می‌گذشت؛ درست از سوی شرق به غرب حرکت می‌کرد و به عکس، هنگامی که بنی اسرائیل، از مصر به سوی شام آمدند و از سینا گذشتند؛ از طرف غرب به شرق می‌آمدند (و لذا بعضی از مفسرین، جمله ﴿فَأَتْبَعُوهُمْ مُشْرِقِينَ﴾ که درباره تعقیب فرعونیان، از بنی اسرائیل سخن می‌گوید: اشاره به همین معنی دانسته بودند».

حاصل تحقیق

آنچه از این پژوهش به دست می‌آید؛ این است، که طرف خطاب خداوند سبحان در آیه مورد تحقیق، رسول گرامی اسلام(ص) و منظور از جانب غربی در آیه مذکور، غرب طور سینا است.

منابع

1. عرب، محمد حسن، دانشنامه اماکن جغرافیایی قرآن مجید