آشنایی با قرآن ج۱۳ (کتاب)
این کتاب، جلد چهاردهم از مجموعهٔ چهارده جلدی آشنایی با قرآن است و با زبان فارسی به بررسی زبان قرآن، مخاطب‌های قرآن، عقل از دیدگاه قرآن و... می‌پردازد. این مجموعه اثر مرتضی مطهری است و انتشارات صدرا انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
| آشنایی با قرآن، ج۱۳ | |
|---|---|
 | |
| از مجموعه | آشنایی با قرآن |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | مرتضی مطهری |
| موضوع | قرآن |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات صدرا |
| محل نشر | تهران، ایران |
| سال نشر |
|
| تعداد صفحه | ۲۵۶ |
| شابک | ۹۶۴-۵۶۰۰-۳۲-۴ |
| شماره ملی | م۶۸-۳۸۹۸ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «مشتمل است بر تفسیر سوره‌های اعلی، غاشیه، فجر، بلد، شمس، لیل، ضحی، انشراح و تین است که ایشان در جلسات هفتگی در سال ۱۳۵۶ ایراد کرده است. شهید در این تفسیر موضوعات و مسائل اجتماعی یا علمی روز که مرتبط با فضای آیات است را مطرح می‌کند».[۱]
فهرست کتاب
- مقدمه؛
تفسیر سوره اعلی
- تفسیر سوره اعلی ۱:
- کلمه "اعلی"؛
- اسم "ربّ"؛
- کلمه "اسم"؛
- کلمه "تسبیح"؛
- معنی آیه؛
- مقصود آیه تسبیح اسماء لفظی است؛
- آغاز کار، فقط با نام خدا؛
- ایجاد و تسویه؛
- اندازه‌گیری؛
- هدایت؛
- مرگ موجودات؛
- برداشتن نسیان از پیامبر (ص)؛
- تفسیر سوره اعلی ۲:
- مشیت الهی عام است؛
- خدا آشکار و پنهان را می‌داند؛
- دشواری تبلیغ و هدایت مردم؛
- دو نمونه؛
- فطرت انسانیت؛
- خشیت یا دلهره، از ویژگی‌های انسان؛
- صاحبْ خشیت‌ها و شقی‌ترین‌ها؛
- سه فراز سوره؛
- دو عامل رستگاری؛
- یک مصداق برای این آیات؛
- زندگی پست‌تر.
تفسیر سوره غاشیه
- قیامت، حقیقتی در برگیرنده؛
- قیامت، روز احاطه گناهان بر اهل عذاب؛
- دو گروهْ مردم در قیامت؛
- اصل سعی و عمل؛
- در بهشت، اشیاء تابع اراده انسان است؛
- نظام این عالم، دلیل آنچه که در آن عالم است؛
- پیامبر تذکر دهنده است.
تفسیر سوره فجر
- تفسیر سوره فجر ۱:
- روح این سوره؛
- سوگند به سپیده دم در قرآن؛
- عنایت قرآن به بین الطلوعین؛
- دهه‌های با فضیلت در سال از نظر دستورهای اسلامی؛
- مقصود از "شفع و وتر" در آیه؛
- ادامه آیات؛
- تنظیم اوقات در فرهنگ اسلامی؛
- روایتی از امیرالمؤمنین؛
- غرض از امتحان‌های بشری؛
- امتحان الهی؛
- مثال؛
- تفسیر سوره فجر ۲:
- نعمت و نقمت، وسیله امتحان الهی است؛
- تفاوت فقر و غنا از نظر امتحان الهی؛
- معنی اکرام یتیم؛
- سیره ائمه اطهار در نحوه صدقه دادن؛
- سه گونه تعبیر در قرآن در مورد اطعام مساکین؛
- انقلاب روحی حاج میرزا علی آقای شیرازی؛
- هنگام قرائت این آیات؛
- داستان عقیل و امیرالمؤمنین؛
- ادامه آیات؛
- بیان امام باقر (ع) در راضی بودن به مقدّرات الهی؛
- روایتی از امام صادق (ع) در مورد سوره فجر؛
- حال امام حسین (ع) در صحرای کربلا.
تفسیر سوره بلد
- در قرآن گاهی یک جمله، مفید چند معناست؛
- معانی حِلّ؛
- کدام وجه اولویت دارد؟
- مقصود از "والد" و "ما وَلَدَ" کیست؟
- انسان در بطن زحمت و مشقت خلق شده است؛
- چرا قرآن به راه خیر و راه شر "نجد" گفته؟
- روایتی از رسول اکرم؛
- تعبیرات قرآن در مورد گناه؛
- زحمت مسئولیت و تکلیف؛
- موعظه امیرالمؤمنین؛
- مقصود از عقبه؛
- مقصود از فکّ رقبه؛
- ادامه آیات؛
- یک فکر انحرافی؛
- جایگاه ایمان؛
- مقصود از اصحاب المیمنه.
تفسیر سوره شمس
- تفسیر سوره شمس ۱:
- تزکیه نفس، محور این سوره؛
- پاکیزگی و آلودگی روح؛
- مقصود از ضحی؛
- مقصود از آن وقتی که ماه خورشید را دنبال می‌کند؛
- مقصود از ﴿إذا جَلّیها﴾؛
- ادامه آیات؛
- معنی سماء در قرآن؛
- چرا در آیه تعبیر به "ما" شده است؟
- معنی طَحوْ؛
- الهام عمومی؛
- روایتی از امام صادق (ع)؛
- جواب قسم‌های متوالی این سوره؛
- انواع آزادی؛
- آزادی معنوی، شرط مفید بودن آزادی‌های دیگر؛
- تفسیر سوره شمس ۲:
- معنی فلاح؛
- معنی تزکیه نفس؛
- معنی خابَ؛
- معنی دَسّی؛
- مثالی از دسّ در روایات منقول از پیامبر اکرم؛
- دسّ در کتاب‌ها و تألیفات؛
- شکایت مرحوم حاج شیخ عباس قمی از نُسّاخ؛
- آیا فرد جامعه را می‌سازد یا جامعه فرد را؟
- اصلاح جامعه به وسیله مصلحان؛
- فطرت؛
- مصلح باید صالح باشد؛
- اشاره‌ای به داستان قوم ثمود؛
- روایتی از امیرالمؤمنین.
تفسیر سوره لیل
- تفسیر سوره لیل ۱:
- تفاوت انسان با موجودات دیگر در راه زندگی؛
- انسان، موجود دو سرشتی؛
- حدیثی از پیامبر اکرم؛
- سرشت ثانوی؛
- مقدمات راه حق؛
- ارائه صراط مستقیم؛
- تفسیر سوره لیل ۲:
- توضیحی درباره آیه ﴿إنّ سَعْیَکُمْ لَشَتّی﴾؛
- دنیای تخصص؛
- ایمان، عامل تمرکز نیروهای انسان و اجتماع؛
- آسانی، نتیجه ایمان و اعطاء و تقوا؛
- سختی، نتیجه بخل و احساس بی‌نیازی از خدا و بی‌ایمانی؛
- هدایت الهی؛
- بخشش خالص؛
- داستان انفاق امیرالمؤمنین و حضرت زهرا و حسنین در سوره انسان.
تفسیر سوره ضحی
- شأن نزول سوره؛
- یک نکته روان‌شناسی؛
- پیغمبر اکرم چه آرزویی داشته‌اند؟
- قرآن و آرزوهای پیغمبر؛
- امیدوار کننده‌ترین آیه قرآن؛
- ادامه آیات؛
- کودکی پیغمبر اکرم؛
- مراتب هدایت و ضلالت؛
- هدایت‌هایی که پیامبر قبل از وحی از آنها برخوردار بود؛
- تشبیه؛
- سه دستور برای امت.
تفسیر سوره انشراح
- احتمال یکی بودن این سوره و سوره ضحی؛
- کلمه شرح صدر در دیگر آیات قرآن؛
- مقصود از کلمه صدر در تعبیر شرح صدر؛
- مقصود از کلمه شرح در تعبیر شرح صدر؛
- آیا هر شرح صدری سعادت است؟
- حدیثی در شأن نزول این سوره؛
- ادامه آیات؛
- حدیث منزلت؛
- ارزش سختی؛
- خطبه امیرالمؤمنین در نهج البلاغه.
تفسیر سوره تین
- احتمال دیگر در مورد مقصود از تین و زیتون؛
- خلقت انسان در نیکوترین قوام‌هاست؛
- معنی تقویم الهی؛
- انسان، کامل‌ترین مخلوقات؛
- انسان از نظر جسمانی و روحانی در احسن تقویم؛
- چرا دو سوگند به امور مادی و دو سوگند به امور معنوی؟
- عالیترین قوام روحی در چیست؟
- انسان با اختیار و اراده می‌تواند مظهر تام حق شود؛
- اسفل سافلین در این آیه حال است؛
- آیا همه انسان‌ها بازمی‌گردند در حالی که اسفل سافلین‌اند؟
- امکان ندارد انسان فقط برای دنیا آفریده شده باشد؛
- معنی دین در قرآن؛
- معنی دین در آیه مورد بحث؛
- مقصود از احکم حاکمین بودن خدا؛
- چرا خداوند به انجیر و زیتون قسم خورده؟
- کلامی از امیرالمؤمنین؛
- تساوی خلقت از نظر خدا، غیر از تساوی مخلوقات از نظر کمالات است.[۱].
دربارهٔ پدیدآورنده
کتاب‌های وابسته
- اصل مجموعه؛
- آشنایی با قرآن ج۱ (کتاب)؛
- آشنایی با قرآن ج۲ (کتاب)؛
- آشنایی با قرآن ج۳ (کتاب)؛
- آشنایی با قرآن ج۴ (کتاب)؛
- آشنایی با قرآن ج۵ (کتاب)؛
- آشنایی با قرآن ج۶ (کتاب)؛
- آشنایی با قرآن ج۷ (کتاب)؛
- آشنایی با قرآن ج۸ (کتاب)؛
- آشنایی با قرآن ج۹ (کتاب)؛
- آشنایی با قرآن ج۱۰ (کتاب)؛
- آشنایی با قرآن ج۱۱ (کتاب)؛
- آشنایی با قرآن ج۱۲ (کتاب)؛
- آشنایی با قرآن ج۱۴ (کتاب).