سیره نظامی و امنیتی پیامبر خاتم چه بود؟ (پرسش)
سیره نظامی و امنیتی پیامبر خاتم چه بود؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث سیره سیاسی پیامبر خاتم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی سیره سیاسی پیامبر خاتم مراجعه شود.
| سیره نظامی و امنیتی پیامبر خاتم چه بود؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ سیره سیاسی پیامبر خاتم |
| مدخل اصلی | امنیت در معارف و سیره نبوی |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
پاسخ نخست
آقای علی رضا زهیری، در مقاله «کارویژه‌های دولت نبوی» در این‌باره گفته است:
«فهم کارویژه‌های نظامی پیامبر (ص) در گرو درک اهداف و غایات دولت اسلامی است. بر خلاف تصور رایج مبتنی بر اصالت بخشیدن به جنگ و جهاد در دولت نبوی، اصل دعوت همواره مقدم بر جنگ بوده و اقدام نظامی رهبر دولت اسلامی، اقدامی بازدارنده و دفاعی بوده است. این تلقی نابجا به سبب پرداختن بیش از اندازه به تاریخ جنگ در دوره پیامبر پدید آمده است، به گونه‌ای که مهم‌ترین کارکرد دولت نبوی را جنگ و ستیز با کفار و مشرکان معرفی می‌کند.
از سوی دیگر، پیامبر برای دفاع از مسلمانان تأمین امنیت شهروندان مدینه براساس دستور وحی ﴿وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ﴾[۱] به ضرورت تقویت این کارکرد پی برد و سازمان دفاعی و امنیتی خود را تأسیس کردند. این سازمان تقسیم کار گسترده‌ای داشت[۲] که رئوس آن عبارتند از:
- جانشینان پیامبر (ص) در مدینه در حین جنگ؛
- مستنفر (کسی که نیروی انسانی برای جنگ تدارک می‌کند)؛
- صاحب لواء (علم‌دار و پرچم‌دار)؛
- امیرالرماة (فرمانده تیراندازان)؛
- بدل (کسی که برای فریب دشمن، شبیه پیامبر می‌شد و در قلب لشکر قرار می‌گرفت)؛
- وازع (نظم‌دهنده به نیروهای نظامی و طراح آرایش جنگی)؛
- خریدار اسب و سلاح؛
- مسرج (مرکب‌دار پیامبر)؛
- صاحب السّلاح (رسیدگی‌کننده به امور سلاح)؛
- راهنمای جنگی؛
- حارس و محافظ (پاسداران و نگهبانان)؛
- جاسوس جنگی؛
- امور غنایم؛
- تبلیغات جنگ؛
- حفاظت و اطلاعات؛
- آموزش نظامی.
بدین ترتیب پیامبر (ص) با تکیه بر این کارویژه، ظرفیت‌های نظامی سیاسی را برای پیشبرد اهداف خود افزایش داده و موانع رشد و گسترش حاکمیت اسلامی را بر طرف ساخت»[۳]
منبع‌شناسی جامع سیره سیاسی پیامبر خاتم
پانویس
- ↑ «و با آنان نبرد کنید تا آشوبی برجا نماند» سوره بقره، آیه ۱۹۳.
- ↑ برای اطلاع بیشتر، ر.ک: صمصام الدین قوامی، «ساختار حکومت پیامبر (ص)» (قسمت دوم)، فصلنامه حکومت اسلامی، ش۲۳.
- ↑ زهیری، علی رضا، مقاله «کارویژه‌های دولت نبوی»، سیره سیاسی پیامبر اعظم، ص ۴۶۳.