حجاب در معارف و سیره فاطمی

مقدمه

پوشیدگی زن از دید نامحرم یک فرمان قرآنی است. در گذشته برای بیان این مفهوم، خصوصاً در فقه، واژه «ستر»^[۱] را به کار می‌بردند.

در تفسیر می‌خوانیم: «در روایت است که روزی رسول در حجره فاطمه (س) بود. مردی نابینای مادرزاد در زد. رسول خدا گفت: بفرما، او داخل آمد. فاطمه (س) برخاست و به خانه رفت و تا او نرفت، از خانه بیرون نیامد. رسول خدا(ص) از روی امتحان گفت: یا فاطمه! چرا از او پنهان شدی در حالی که او چیزی نمی‌بیند؟ گفت: یا رسول الله، اگر او مرا نبیند، من او را می‌بینم: «أَ لَيْسَ اللَّهُ تَعَالَى قَالَ: ﴿وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ﴾^[۲]».

رسول خدا(ص) گفت: «سپاس آن خدای را که درباره اهل البیت آن نمود، که مرا شادمان کرد»^[۳].^[۴]

مقدمه

یکی از عوامل مؤثر برای حفظ جامعه و تداوم رشد و بالندگی آن، حفظ عفت در سایه شاخسار تعلیمات غنی اسلام است. بی‌عفتی و بی‌بند و باری سبب می‌شود ارکان جامعه و خانواده متلاشی شود؛ از این‌رو، خداوند به زنان دستور داده که حجاب داشته باشند: ﴿وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ﴾^[۵].

امیرالمؤمنین (ع) فرمود: روزی فاطمه (س) در محضر رسول خدا (ص) نشسته بود که مرد نابینایی اجازه ورود خواست. فاطمه (س) آن اتاق را ترک کرد و به اندرون خانه رفت. پس از رفتن مهمان، پیامبر از فاطمه (س) پرسید: چرا از آن مرد نابینا پنهان شدی؟ او که تو را نمی‌دید. فاطمه (س) جواب داد: او مرا نمی‌دید؛ ولی من او را می‌دیدم؛ افزون بر این، هر چند او نابینا بود، می‌توانست بوی مرا استشمام کند. پیامبر فرمود: شهادت می‌دهم که تو پاره تن من هستی^[۶].

دختر پیامبر چنان به حجاب اهتمام داشت که حتی پس از مرگش نیز راضی نبود کسی حجم بدنش را ببیند. اسماء بنت عمیس می‌گوید: زهرا (س) در واپسین روزهای زندگی خود، به من فرمود: برای من ناخوشایند است که هنگام تشییع زن، حجم بدن او برای مردان نمایان باشد. به آن حضرت عرض کردم: من در سرزمین حبشه دیدم که مردم آنجا برای مردگان خود تابوت (محفظه) می‌سازند که حجم بدن را پنهان می‌کند. اگر اجازه دهید من نمونه‌ای برای شما فراهم کنم. اسماء تابوت را ساخت. وقتی فاطمه (س) چشمش به تابوت افتاد، خشنود شد و خندید. بعد از رحلت پیامبر، این اولین خنده زهرا (س) بود. زهرا (س) به من فرمود: مانند این تابوت برای من بساز و بدن من را بپوشان. خداوند تو را از آتش جهنم دور سازد^[۷].^[۸]

منابع

اسحاقی، سید حسین، فرهنگنامه فاطمی ج۱

پانویس

↑ مسأله حجاب، مرتضی مطهری، ص۷۳.
↑ «و به زنان مؤمن بگو دیدگان (از نگاه حرام) فرو دارند و پاکدامنی ورزند و زیور خود را آشکار نگردانند» سوره نور، آیه ۳۱.
↑ «الحمدلله ارانی فی اهل بیتی ما سرنی»؛ روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، حسین بن علی بن محمد بن احمد الخزاعی النیشابوری، ج۱۴، ص۱۲۴.
↑ اسحاقی، سید حسین، فرهنگنامه فاطمی، ج۱، ص ۲۰۸.
↑ «و به زنان مؤمن بگو دیدگان (از نگاه حرام) فرو دارند و پاکدامنی ورزند و زیور خود را آشکار نگردانند مگر آنچه از آن، که خود پیداست و باید روسری‌هایشان را بر گریبان خویش افکنند» سوره نور، آیه 31.
↑ مناقب، ص۳۸۰؛ عوالم، ج۱۱، ص۲۲۳.
↑ مقتل الحسین، ص۱۲۷؛ کشف‌الغمه، ج۱، ص۵۰۳؛ اعیان الشیعه، ج۱، ص۳۲۱؛ اسدالغابه، ج۵، ص۵۲۴.
↑ مظفری ورسی، حیدر، مادران چهارده معصوم ص ۱۱۲.

[1] مسأله حجاب، مرتضی مطهری، ص۷۳.

[2] «و به زنان مؤمن بگو دیدگان (از نگاه حرام) فرو دارند و پاکدامنی ورزند و زیور خود را آشکار نگردانند» سوره نور، آیه ۳۱.

[3] «الحمدلله ارانی فی اهل بیتی ما سرنی»؛ روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، حسین بن علی بن محمد بن احمد الخزاعی النیشابوری، ج۱۴، ص۱۲۴.

[4] اسحاقی، سید حسین، فرهنگنامه فاطمی، ج۱، ص ۲۰۸.

[5] «و به زنان مؤمن بگو دیدگان (از نگاه حرام) فرو دارند و پاکدامنی ورزند و زیور خود را آشکار نگردانند مگر آنچه از آن، که خود پیداست و باید روسری‌هایشان را بر گریبان خویش افکنند» سوره نور، آیه 31.

[6] مناقب، ص۳۸۰؛ عوالم، ج۱۱، ص۲۲۳.

[7] مقتل الحسین، ص۱۲۷؛ کشف‌الغمه، ج۱، ص۵۰۳؛ اعیان الشیعه، ج۱، ص۳۲۱؛ اسدالغابه، ج۵، ص۵۲۴.

[8] مظفری ورسی، حیدر، مادران چهارده معصوم ص ۱۱۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]