سیره نظامی و امنیتی پیامبر خاتم چه بود؟ (پرسش)
| سیره نظامی و امنیتی پیامبر خاتم چه بود؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ سیره سیاسی پیامبر خاتم |
| مدخل اصلی | امنیت در معارف و سیره نبوی |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
سیره نظامی و امنیتی پیامبر خاتم چه بود؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث سیره سیاسی پیامبر خاتم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی سیره سیاسی پیامبر خاتم مراجعه شود.
پاسخ نخست
آقای علی رضا زهیری، در مقاله «کارویژه‌های دولت نبوی» در این‌باره گفته است:
«فهم کارویژه‌های نظامی پیامبر (ص) در گرو درک اهداف و غایات دولت اسلامی است. بر خلاف تصور رایج مبتنی بر اصالت بخشیدن به جنگ و جهاد در دولت نبوی، اصل دعوت همواره مقدم بر جنگ بوده و اقدام نظامی رهبر دولت اسلامی، اقدامی بازدارنده و دفاعی بوده است. این تلقی نابجا به سبب پرداختن بیش از اندازه به تاریخ جنگ در دوره پیامبر پدید آمده است، به گونه‌ای که مهم‌ترین کارکرد دولت نبوی را جنگ و ستیز با کفار و مشرکان معرفی می‌کند.
از سوی دیگر، پیامبر برای دفاع از مسلمانان تأمین امنیت شهروندان مدینه براساس دستور وحی ﴿وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ﴾[۱] به ضرورت تقویت این کارکرد پی برد و سازمان دفاعی و امنیتی خود را تأسیس کردند. این سازمان تقسیم کار گسترده‌ای داشت[۲] که رئوس آن عبارت‌اند از:
- جانشینان پیامبر (ص) در مدینه در حین جنگ؛
- مستنفر (کسی که نیروی انسانی برای جنگ تدارک می‌کند)؛
- صاحب لواء (علم‌دار و پرچم‌دار)؛
- امیرالرماة (فرمانده تیراندازان)؛
- بدل (کسی که برای فریب دشمن، شبیه پیامبر می‌شد و در قلب لشکر قرار می‌گرفت)؛
- وازع (نظم‌دهنده به نیروهای نظامی و طراح آرایش جنگی)؛
- خریدار اسب و سلاح؛
- مسرج (مرکب‌دار پیامبر)؛
- صاحب السّلاح (رسیدگی‌کننده به امور سلاح)؛
- راهنمای جنگی؛
- حارس و محافظ (پاسداران و نگهبانان)؛
- جاسوس جنگی؛
- امور غنایم؛
- تبلیغات جنگ؛
- حفاظت و اطلاعات؛
- آموزش نظامی.
بدین ترتیب پیامبر (ص) با تکیه بر این کارویژه، ظرفیت‌های نظامی سیاسی را برای پیشبرد اهداف خود افزایش داده و موانع رشد و گسترش حاکمیت اسلامی را بر طرف ساخت»[۳].
پانویس
- ↑ «و با آنان نبرد کنید تا آشوبی برجا نماند» سوره بقره، آیه ۱۹۳.
- ↑ برای اطلاع بیشتر، ر. ک: صمصام الدین قوامی، «ساختار حکومت پیامبر (ص)» (قسمت دوم)، فصلنامه حکومت اسلامی، ش۲۳.
- ↑ زهیری، علی رضا، مقاله «کارویژه‌های دولت نبوی»، سیره سیاسی پیامبر اعظم ص ۴۶۳.