ضلالت در فقه سیاسی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث ضلالت است. ضلالت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ضلالت در لغت - ضلالت در قرآن - ضلالت در کلام اسلامی - ضلالت در فقه سیاسی - ضلالت در معارف دعا و زیارات - ضلالت در معارف و سیره علوی - ضلالت در معارف و سیره سجادی - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

فقدان ارشاد و راهنمایی به مقصود، عدول از راه راست. اصل آن "ضلّ" به معنای ضایع‌ کردن و بردن چیزی در مسیر غیر حقّ آن، مقابل "اهتداء" (هدایت ‌شدن).

﴿يَشْتَرُونَ الضَّلَالَةَ وَيُرِيدُونَ أَنْ تَضِلُّوا السَّبِيلَ﴾.

اضلال از جانب خداوند نوعی تعذیب و مجازات برای انسان‌های ناسپاس، کفّار و کسانی است که مستحق این عذاب هستند: ﴿كَذَلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ الْكَافِرِينَ﴾.

ضلالت بشری در اعتقادات، نیات قلبی و اعمال او متجلی می‌شود: ﴿وَمَنْ يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِيدًا﴾، ﴿فَوَيْلٌ لِلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ أُولَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ﴾،﴿وَالَّذِينَ كَفَرُوا فَتَعْسًا لَهُمْ وَأَضَلَّ أَعْمَالَهُمْ﴾..

به جامعه‌ای که در آن مردم از مسیر حق گمراه و به ضلالت کشیده شده‌اند، "مدینه ضاّله" اطلاق می‌شود. عده‌ای از اندیشمندان مسلمان بر محور ضلالت و هدایت، جوامع انسانی و دولت‌ها را طبقه‌بندی کرده‌اند؛ بر این اساس "مدینه ضالّه" شهری است که مردم آن فضایل را نمی‌شناسند و باطل را با حق اشتباه گرفته، می‌پندارند که حقّ است و بر اساس باطل خود عمل می‌کنند.

منابع

1. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم