حصیر در فقه سیاسی
مقدمه
زندان[۱] و جایی که فرد در آن محصور میشود[۲]. از ریشه "حَصْر" به معنای محدودیت و تنگنا[۳]. وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا[۴].
تشبیه جهنم به زندان تشبیه به محسوس است تا انذار و هشدار آن عینی و واقعیتر گردد. در مجموعه آیات قرآنی که تاریخ اُمم قبل و ظهور و زوال آنان یاد شده (مانند بنیاسرائیل)، در کنار عذابهای دنیوی (نظیر سلطه اقوام دیگر بر آنها و قتل عام و کشتار و تخریب شهرها و ابنیه آنها)، وعده عذاب اخروی عَسَى رَبُّكُمْ أَنْ يَرْحَمَكُمْ وَإِنْ عُدْتُمْ عُدْنَا وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا[۵] ذکر شده است[۶]. این نکته مهم دلالت بر درهمآمیختگی دنیا و آخرت در گفتمان سیاسی قرآن است؛ مانند قتل مؤمن که قرآن کریم برای آن دو کیفر تعیین کرده است؛ یکی دنیایی: كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى[۷] و دیگری آخرتی: وَمَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا[۸].[۹]
منابع
پانویس
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژهنامه، ص۷۴۶.
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۱۱۳.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۳۲.
- ↑ «و دوزخ را زندان کافران قرار دادهایم» سوره اسراء، آیه ۸.
- ↑ «باشد که پروردگارتان بر شما بخشایش آورد و اگر (به نافرمانی) بازگردید ما نیز باز میگردیم و دوزخ را زندان کافران قرار دادهایم» سوره اسراء، آیه ۸.
- ↑ سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۴۱.
- ↑ «قصاص کشتگان بر شما مقرّر شده است» سوره بقره، آیه۱۷۸.
- ↑ «و هر کس مؤمنی را به عمد بکشد کیفر او دوزخ است که در آن جاودانه خواهد بود و خداوند بر او خشم میگیرد و لعنت میفرستد و برای او عذابی سترگ آماده میکند» سوره نساء، آیه ۹۳.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۲۳۰.