چه کسانی هنگام ظهور امام مهدی زنده می‌شوند؟ (پرسش)

چه کسانی هنگام ظهور امام مهدی زنده می‌شوند؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلی	مهدویت

چه کسانی هنگام ظهور امام مهدی(ع) زنده می‌شوند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌

آیت‌الله محمد م‍ح‍م‍دی‌ ری‌ش‍ه‍ری‌، در کتاب «دانشنامهٔ امام مهدی» در این‌باره گفته است:

«درباره رجعت کنندگان، چند نظر وجود دارد؛ اما مشهورتر از همه، آن است که رجعت به کسانی اختصاص دارد که در کفر یا ایمان، خالص بوده‌اند. احادیث فراوانی از رجعت انبیا، اولیای خدا، بویژه امام حسین(ع)، امام علی(ع) و اهل بیت(ع)، هنگام ظهور امام مهدی(ع) سخن گفته‌اند. در برخی‌ احادیث نیز از رجعت جمعی از اصحاب خاص پیامبر(ص) و امام علی(ع) گفتگو شده است. رجعت شهدا، با عنوان کشته‌شدگان در راه خدا، نیز مورد تأکید برخی احادیث است. در کنار اینها، از رجعت کافران و منافقان مهم هم یاد شده است. تمام این موارد، قابل درج در عنوان مشهور خالصان در کفر و ایمان هستند، چنان که در ناحیه کافران، اختلافی وجود ندارد.

در برخی احادیث، از رجعت برخی اقوام یا گروهی از هر امت و مانند آن سخن گفته شده؛ اما اجمال یا ابهام در این تعابیر را باید با احادیث دیگری که آن اقوام یا گروه را توضیح داده‌اند، برطرف کرد. نتیجه همان است که پیش‌تر گفته شد؛ یعنی خالصان از هر دسته، رجعت خواهند کرد. تنها یک مورد است که گویا مقداری عام‌تر به نظر می‌رسد و آن، عنوان "همه مؤمنان" است. این مورد در حدیثی ذکر شده که به رجعت شهدا نیز اشاره کرده است. از امام باقر(ع) درباره آیه‌ ﴿﴿وَلَئِن قُتِلْتُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ﴾﴾ پرسیدند. امام(ع) پاسخ فرمود: " يَا جَابِرُ أَ تَدْرِي مَا سَبِيلُ اللَّهِ قُلْتُ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا إِذَا سَمِعْتُ مِنْكَ فَقَالَ الْقَتْلُ‏ فِي‏ سَبِيلِ‏ عَلِيٍ‏ (ع) وَ ذُرِّيَّتِهِ فَمَنْ قُتِلَ فِي وَلَايَتِهِ قُتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَيْسَ أَحَدٌ يُؤْمِنُ بِهَذِهِ الْآيَةِ إِلَّا وَ لَهُ قَتْلَةٌ وَ مَيْتَةٌ إِنَّهُ مَنْ قُتِلَ يُنْشَرُ حَتَّى يَمُوتَ وَ مَنْ مَاتَ يُنْشَرُ حَتَّى يُقْتَلَ‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏". این حدیث، که با چند حدیث مشابه، تأیید و تقویت می‌شود، گویای آن است که کسانی که به آیه شریف: ﴿﴿وَلَئِن مُّتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لإِلَى اللَّه تُحْشَرُونَ﴾﴾، ایمان داشته باشند، هم به مرگ طبیعی خواهند مرد و هم در راه خدا کشته خواهند شد و این نمی‌شود، مگر این که پس از آن که در زندگی دنیا مردند یا کشته شدند، دوباره به زندگی باز گردند تا حالتی دیگر را تجربه کنند. این رجعت فقط برای مؤمنان به آیه مربوط است و با توجه به توضیحی که امام(ع) درباره کشته شدن در راه خدا داده و آن را به کشته شدن در راه علی(ع) و فرزندانش تفسیر نموده و با یاری گرفتن از سایر احادیث این باب، می‌توان استنتاج کرد که همان مؤمنان خالص، مورد نظر است».

پاسخ‌های دیگر

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

۱. حجت الاسلام و المسلمین مروجی طبسی؛

محمد جواد مروجی طبسی حجت الاسلام و المسلمین محمد جواد مروجی طبسی، در کتاب «همراه با مهدی از مکه تا قدس» در این‌باره گفته است: «امام حسین (ع) پیش از شهادت درباره حضور خود در حکومت امام مهدی (ع) به یاران خود چنین فرمود: شما را بشارت باد! اگر اینان ما را بکشند، به خدا سوگند که بر پیامبران وارد می‌شویم و تا زمانی که خدا بخواهد می‌مانیم، آن‌گاه اولین کسی که زمین برای او شکافته گردد و [زنده شده] بیرون می‌آید، من هستم و بیرون آمدن من همزمان با بیرون آمدن امیرمؤمنان (ع) و قیام قائم ما و حیات و زندگی رسول الله (ص) خواهد بود. سپس گروهی از سوی خدا از آسمان بر من فرود می‌آیند که تاکنون به زمین نیامده‌اند. جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و گروه‌هایی از فرشتگان نیز به سویم خواهند آمد. خداوند برای محمد (ص) و علی (ع) و من و برادرم و تمام کسانی که خدای بر آنان منت نهاده، اسب‌های خاکستری رنگ از نور که تاکنون مخلوقی بر آن سوار نشده، خواهد فرستاد. آن‌گاه حضرت محمد (ص) پرچم خود را به اهتزاز درآورد و آن را همراه شمشیر خود، به دست قائم ما می‌سپارد. به فضل و اراده پروردگار آن‌قدر در این جهان می‌مانیم، تا پروردگار از مسجد کوفه چشمه‌ای از روغن و چشمه‌ای از شیر و چشمه‌ای از آب ظاهر می‌گرداند. آن‌گاه امیرمؤمنان (ع) شمشیر رسول خدا را به من داده و مرا به شرق و غرب خواهد فرستاد و به هر دشمن که می‌رسم، او را هلاک می‌کنم و بر هر بتی می‌گذرم نابودش کرده و می‌سوزانم، تا این که به کشور هند می‌رسم و آن‌جا را فتح می‌کنم. هم‌چنین حضرت دانیال و حضرت یونس (ع) به سوی امیرمؤمنان رفته و اظهار می‌دارند: خدا و پیامبرش راست گفتند. خداوند همراه این دو پیامبر، هفتاد پیامبر را به بصره می‌فرستد تا جنگ‌جویان آشوب‌طلب را از بین ببرند. امام حسین (ع) این چنین ادامه می‌دهد: سپس نسل هر حیوانی را که خداوند گوشتش را حرام کرده، نابود خواهم کرد تا تنها آن‌چه که طیب و حلال است، باقی بماند. بر یهود و نصاری و سایر ملت‌های غیرمسلمان راه حق و حقیقت را نشان می‌دهم و همۀ آنها را به گزینش اسلام یا شمشیر وادار می‌سازم؛ هر که مسلمان شود، بر او منت نهاده و رهایش می‌کنم و هر که از پذیرش اسلام خودداری کند، خداوند هلاکش خواهد نمود. هیچ‌یک از پیروان ما نیست مگر آن که خداوند فرشته‌ای بر او می‌گمارد تا گرد و غبار از چهره‌اش بزداید و جایگاه و همسرانش را در بهشت به او معرفی نماید. روی کرۀ زمین هیچ نابینا و زمین‌گیر و گرفتاری یافت نمی‌شود مگر آن که خداوند به سبب ما گرفتاری او را برطرف خواهد کرد. برکات آسمان و زمین بر مردم فرو می‌ریزد؛ تا جایی که شاخه‌های درخت از فراوانی و سنگینی میوه‌هایی که خدا اراده کرده است، می‌شکند! مردم میوه‌های زمستانی را در تابستان و میوه‌های تابستانی را در زمستان خواهند خورد و این است معنای فرمایش خداوند در قرآن کریم که می‌فرماید: ﴿﴿وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ وَلَكِن كَذَّبُواْ فَأَخَذْنَاهُم بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ﴾﴾؛ و اگر اهل شهرها و آبادی‌ها ایمان می‌آوردند و تقوا پیشه می‌کردند، برکات آسمان و زمین را بر آنها می‌گشودیم ولی آنها [حق را] تکذیب کردند، ما هم آنان را به کیفر اعمالشان، مجازات کردیم. سپس خداوند به پیروان و شیعیان ما کرامتی می‌بخشد که هیچ چیز، درون و برون زمین بر آنها پنهان نخواهد بود...».

۲. حجت الاسلام و المسلمین اشتهاردی؛

محمد محمدی اشتهاردی حجت الاسلام و المسلمین محمد محمدی اشتهاردی، در کتاب «حضرت مهدی فروغ تابان ولایت» در این‌باره گفته است: «رجعت از دیدگاه تشیع، یعنی خداوند عده‌ای از مردگان را با همان اندام و صورتی که بودند، زنده کرده و به دنیا برمی‌گرداند، به گروهی از آنان عزت می‌دهد و گروهی را ذلیل خواهد کرد و حق مظلومان را از ستمگران می‌گیرد، و این جریان پس از قیام مهدی(ع) به وقوع می‌پیوندد. با توجه به اینکه زنده‌شدگان کسانی هستند که در حد اعلای ایمان و یا در حد اعلای کفر و فسادند، پس از مدتی زنده شدن و دریافت کیفر و پاداش برخی از اعمالشان، دوباره می‌میرند و در روز قیامت برای کیفر و پاداش کامل‌تر زنده می‌شوند. در قرآن کریم آیات متعددی بر این مطلب دلالت دارد، از جمله سوره مؤمن، آیه ۱۰ و سوره بقره، آیه ۲۶۰ و ... روایات هم در این‌باره به حد تواتر (بسیار که موجب علم است) به ما رسیده است‌. در مورد حضرت ولی عصر(ع) در روایات آمده که؛ آن حضرت پس از ظهور، عده‌ای از ظالمان را به اذن خدا از قبرها بیرون می‌کشد و به اذن خدا زنده می‌کند و مجازات می‌نماید. او یگانه منتقم خون امام حسین(ع) است، چنان‌که در دعای ندبه می‌خوانیم:" أَيْنَ‏ الطَّالِبُ‏ بِدَمِ‏ الْمَقْتُولِ‏ بِكَرْبَلَاءَ، أَيْنَ‏ الْمَنْصُورُ عَلَى‏ مَنِ‏ اعْتَدَى‏ عَلَيْهِ‏ وَ افْتَرَى‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏" . از طرفی در روایات می‌خوانیم: آن حضرت نواده‌های قاتلان [[امام حسین|حسین (ع) را به خاطر کار پدران ظالمشان می‌کشد. امام صادق (ع) فرمود: "هیچ مؤمنی نیست مگر اینکه هنگام قیام امام مهدی(ع) در قبرش خوشحال می‌شود". و نیز فرمود: "هنگام رجعت کسانی که مؤمن خالص و کافر خالص هستند، زنده می‌شوند و به دنیا برمی‌گردند". و نیز فرمود: "در پشت کوفه (نجف) بیست و هفت مرد از هدایت‌شدگان و از بزرگان اصحاب زنده شده و به امام ملحق می‌شوند". هنگامی که قائم (ع) قیام کرد خداوند همه اذیت کنندگان به مؤمنین را زنده می‌کند تا به مجازات دنیوی برسند و به داد مؤمنان نیز برسد. و به یکی از یارانش به نام مفضل فرمود: تو و چهل و چهار نفر مرد دیگر با قائم (ع) هستید. به این ترتیب می‌بینیم رجعت مؤمنان مخلص و کافران محض، در زمان حضور حضرت قائم (ع) مسلم است. ضمنا ناگفته نماند که کشتن نواده‌های قاتلان امام حسین(ع) با اینکه خودشان در قتل آن حضرت شرکت نداشتند، طبق روایات به خاطر رضایت آنها از ظلم پدرانشان است. و نیز در عصر رجعت، پس از امام قائم (ع)، ائمه دیگر به دنیا برمی‌گردند و یکی پس از دیگری حکومت می‌کنند، حتی هنگامی که حضرت قائم (ع) از دنیا برود، امام حسین(ع) او را غسل می‌دهد».

۳. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛

سید جعفر موسوی‌نسب حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوی‌نسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است: «آنچه از روایات اهل بیت (ع) استفاده می‌شود: این است که رجعت در زمان ظهور امام زمان (ع) می‌باشد و مانند معاد نیست که عمومی و همگانی باشد بلکه مخصوص کسانی است که با ایمان محض و خالص یا کفر خالص از دنیا رفته‌اند و یکی از شواهد فرمایش امام صادق (ع) است که فرمودند رجعت عمومی نیست بلکه جنبه خصوصی دارد تنها گروهی بازگشت می‌کنند که ایمان خالص یا شرک خالص داشته‌اند. از این افراد عده‌ای هستند که در روایات نامشان آمده است و جزء افراد رجعت‌‌‌کننده شمرده شده‌اند که در اینجا ما اجمالا اشاره‌ای به آنها می‌نمائیم. امام صادق (ع) می‌فرمایند: از پشت شهر کوفه همراه حضرت قائم ۲۷ مرد خارج می‌شوند ۱۵ نفر آنان جزو یاران حضرت موسی هستند هفت نفر آنان جزو اصحاب کهف هستند یوشع ابن نون، سلمان فارسی، ابو دجانه انصاری، مقداد و مالک اشتر نیز جزو آنان هستند. امام صادق به مفضل ابن عمر فرمود تو همراه ۴۴ نفر زنده می‌شوی و همراه حضرت قائم خواهی بود و تو در طرف راست قائم خواهی بود و امر و نهی می‌کنی. طبری در دلائل الامامة نام عدّه‌ای از زنان را نقل می‌کند که برای یاری رساندن به امام زمان (ع) زنده می‌شوند و نام آنها را حضرت بیان داشت و فرمود: قنواء، دختر رشید هجری، ام ایمن، حبابه و البیة، سمیه مادر عمار یاسر، زبیده، ام خالد احمسیه، ام سعید حنینه، صیانة ماشطة، ام خالد جهنیة. امام صادق (ع) در روایتی دیگر فرمودند امام حسین و اصحاب شهید و یاران شهیدش جزء رجعت‌‌‌کنندگان می‌باشند. و عده‌ای دیگر که جزء رجعت‌‌‌کنندگان می‌باشند اوصافشان در روایات آمده است که ذیلا اشاره می‌گردد: کسانی که چهل صبح دعای عهد را بخوانند؛ کسانی که هر شب سوره اسراء را قرائت نمایند؛ هرکس شبیه سلمان فارسی باشد در عمل؛ همه شهیدان اسلام؛ همه مؤمنان خالص؛ پیامبران در روایات متعددی جزء رجعت‌‌‌کنندگان می‌باشند عده‌ای با امام حسین (ع) و بقیه مستقلا رجعت می‌فرمایند. ان‌شاءاللّه ما هم جزء کسانی باشیم که در محضر امام زمان (ع) قرار بگیریم و آن دولت کریمه را درک کنیم».

۴. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛

مجتبی تونه‌ای آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است: «هنگامی که حضرت قائم (ع) قیام کند، بیست و هفت نفر را زنده می‌گرداند که یکی از آنان مقداد است. مقداد از یاران پیامبر (ص) و علی (ع) است. در بزرگی شأن او همین بس که طبق یکی از روایات، خداوند به سبب هفت نفر -که یکی از آنان مقداد است- به شما رزق و روزی می‌دهد و به شما یاری می‌رساند و باران می‌فرستد. او در موضوع خلافت و امامت امیر المؤمنین (ع)، پافشاری داشت و کوشش فراوان کرد. پیامبر (ص) درباره او فرمود: "خداوند مرا فرمان داد تا چهار تن را دوست بدارم: علی (ع)، مقداد، ابوذر و سلمان". در روایت دیگری آمده است: "بهشت، مشتاق مقداد است"». «در روایات از مؤمن آل فرعون به‌عنوان یکی از یاران حضرت مهدی (ع) یاد شده که هنگام ظهور زنده می‌شود. نام مؤمن آل فرعون، حزبیل است. وی پسرعم و نیز ولیعهد فرعون بوده که پنهانی، مردم را به یکتاپرستی خداوند و نبوت موسی دعوت می‌کرد، تا این‌که سخن‌چینان این ماجرا را به فرعون گزارش دادند. فرعون گفت: حزبیل که عموزاده و ولیعهد من است اگر چنین کاری کند مستوجب عقوبتی شدید خواهد بود. ولی اگر ثابت شد که شما سعایتگران به وی بهتان می‌زنید شما را به اشد مجازات شکنجه می‌کنم. حزبیل را فراخواند و آن‌ها را نیز احضار نمود. بازجویان در حضور فرعون به حزبیل گفتند: توئی که منکر خدائی فرعون شده و نعمت‌های او را کفران نموده‌ای‌؟ وی رو به فرعون کرد و گفت: آیا تاکنون دروغی از من شنیده‌ای‌؟ فرعون گفت: نه. حزبیل گفت: از این جمع بپرس خدای شما کیست‌؟ چون پرسید، همه گفتند: فرعون. حزبیل گفت: آفریدگارتان‌؟ گفتند: فرعون. گفت: روزی‌دهنده شما کیست‌؟ گفتند: فرعون. حزبیل گفت: ای فرعون! تو و این جمع حاضر را گواه می‌گیرم که خدای من و آفریدگار و روزی‌بخش من همان کسی است که خدا و آفریدگار و روزی‌بخش این‌ها است و جز خدای این‌ها خدای دیگری ندارم و تو و این جماعت را گواه می‌گیرم که از خدائی جز خدای این‌ها بیزارم. فرعون رو به سعایتگران کرد و گفت: شما ای فتنه‌جویان و ای مفسدان! می‌خواستید میان من و عموزاده‌ام فتنه برانگیزید؟ پس دستور داد همه را به شدیدترین شکنجه اعدام کردند. امام صادق (ع) در معنی ﴿﴿فَوَقَاهُ اللَّهُ سَيِّئَاتِ مَا مَكَرُوا﴾﴾ روایت شده که فرمود: مراد این آیه مؤمن آل فرعون است (که می‌فرماید خداوند او را از مکر فرعونیان نجات داد). به خدا سوگند سرانجام او را قطعه‌قطعه کردند، ولی خداوند او را از این‌که دینش را از دستش بربایند، نجات داد».

منبع‌شناسی جامع مهدویت

• کتاب‌شناسی مهدویت؛
• مقاله‌شناسی مهدویت؛
• پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: