آیا امام مهدی به کارهای خوب و بد ما آگاهی دارد؟ این منافی با ستارالعیوب بودن خداوند نیست؟ (پرسش)

آیا امام مهدی به کارهای خوب و بد ما آگاهی دارد؟ این منافی با ستارالعیوب بودن خداوند نیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلی	مهدویت

آیا امام مهدی به کارهای خوب و بد ما آگاهی دارد؟ این منافی با ستارالعیوب بودن خداوند نیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

رحیم کارگر

حجت الاسلام و المسلمین دکتررحیم کارگر، در کتاب «مهدویت پیش از ظهور» در این‌باره گفته است:

«در پاسخ این سؤال، بیان چند نکته ضروری است:

1. گواه و شاهد بودن پیامبر (ص) و امامان [[معصوم]‏] بر رفتارهای مردم، در آیاتی از قرآن کریم بیان شده است؛ از جمله: فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِن كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَى هَؤُلاء شَهِيدًا﴾ افزون بر فرشتگان (نویسندگان رفتارها)، اعضا و جوارح انسان، زمان و مکان، پیامبران و معصومین نیز از جمله گواهان یادشده در آیه شریفه می‌باشند مراد از شهادت و گواهی یادشده در آیه، آگاهی از حقایق و ژرفای رفتارهای مردم در دنیا، از جهت نیل به نیک‌‏بختی یا تیره‏‌روزی، پذیرفته شدن یا رد شدن در پیشگاه الهی، امتحان فرمانبری یا سرپیچی از احکام الهی و سپس گواهی دادن بر آن در روز قیامت است. آن‏گاه که خداوند از بسیاری -از جمله پیامبر و معصومین (ع)- گواهی می‌‏طلبد.
2. با توجه به مطالب یادشده، مراد از گواه بودن امام زمان بر رفتارهای ما، آگاهی از اعمال ما است و منظور از دیدن اعمال، دیدن با چشم دل است، نه چشم سر؛ همچنان‏که خداوند ناظر و آگاه بر اعمال است، بدون اینکه چشم مادی داشته باشد. امام زمان (ع) چشم خدا در میان انسان‌‏ها است السلام علیک یا عین الله فی خلقه و بر کل هستی و همه جوامع انسانی، اشراف و نظارت کامل دارد و عینک الناظرة باذنک.
3. براساس روایات مختلف و تفاسیر، اعمال و تقدیرات انسان‏‌ها هرسال -در شب قدر و توسط ملائکه و روح- بر امام زمان (ع) عرضه می‌‏شود و او از همه آنها مطلع است. امام (ع)، همچون پدری مهربان، از شیعیان خود مراقبت می‌‏کند و در لحظات سرنوشت‏‌ساز، با شیوه‏‌های مختلف به یاری آنها می‌‏شتابد و چنان‏که در توقیع شریف آن حضرت به شیخ مفید آمده است: ما بر اخبار و احوال شما، آگاهیم و هیچ ‏چیز از اوضاع و احوال شما، بر ما پوشیده و مخفی نیست حضرت علی (ع) در حدیثی در این‏باره می‌‏فرماید: لیس یغیب عنّا مؤمن فی شرق الارض و لا فی غربها امام صادق (ع) نیز فرموده است: آسمان و زمین در نزد امام، چون پاره گردویی حاضر و نمایان است در واقع براساس احادیثی که تفسیر سوره قدر و آیات آغازین سوره دخان ... وجود دارد؛ فهمیده می‌شود که فرشتگان در شب قدر، مقدّرات یکساله را به نزد ولی مطلق زمان می‌‏آورند و بر او عرضه می‌‏دارند و به او تسلیم می‌‏کنند. این واقعیت همواره بوده و خواهد بود. در روزگار پیامبر اکرم (ص) محل نزول فرشتگان شب قدر، حضرت محمد مصطفی (ص) بوده است. براساس دلایل معتبر و احادیث وارده از سوی اهل بیت (ع) و اهل سنت، پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)، شب قدر هم‏چنان وجود دارد و این مقام شایسته جانشینان واقعی پیامبر است. امام علی (ع) درباره این دو واقعیت بزرگ می‌‏فرماید: شب قدر هرسال هست. در این شب امور همه سال (تقدیرها و سرنوشت‌‏ها)، فرو فرستاده می‌‏شود. پس از درگذشت پیامبران، نیز این شب، صاحبانی دارد ....
4. روایات عرض اعمال بر امام عصر (ع)، معتبر بوده و منافی با ستّاریت خداوند و معارض با دیگر روایات نیست؛ زیرا امام زمان، واسطه فیض الهی و رابط خلق و خالق است و تمام عنایات و الطاف الهی به جهان، به وساطت و به برکت وجود آن حضرت جاری می‌‏شود و لازمه اینکه به بهترین وجهی، این وساطت تحقق پذیرد و در مواقع لازم، فیوضات به بندگان برسد، این است که آن حضرت از قابلیت‏‌ها و افعال همگان باخبر باشد.
5. میزان ستّار بودن پروردگار نسبت به هرکس، به تناسب لیاقت، شایستگی و درجات قرب او در پیشگاه الهی است. ازاین‏رو خداوند برای کافران و فسادگران، پرده‏‌پوشی ندارد و ستاریت او نسبت به مؤمنان نیز، به تناسب درجات ایمان آنها، متفاوت است. بنابراین چه‌‏بسا بعضی از اعمال مؤمنان مقرّب را از نظر امام زمان (ع) نیز مخفی بدارد و شاید در همین مرتبه است که در قیامت، برخی اعمال را از پیامبر اکرم نیز پوشیده می‌‏دارد.
6. امامان معصوم (ع) از همه صفات الهی برخوردارند و همه کمالات حق در وجود پاک آنها تجلی یافته است. از جمله این صفات، صفت ستار بودن است. همان‏گونه که حق‏ تعالی ستار است و بندگان مؤمنش را رسوا نمی‌کند، ولی حق و حجت الهی نیز که مظهر ستاریت حق است، رازدار اسرار و اعمال مردم است و اعمال مؤمنان را برای دیگران فاش نمی‌‏سازد. در واقع ستار بودن ولی حق پرتوی از ستار بودن خداوند است و از آن جدا نیست، همانطوری که خود حجت الهی تجلی کمال (و جمال و جلال حق است) و ظهور کامل و تمام ‏عیار صفات حسنای ربوبی است. پس در اینجا دوگانگی وجود ندارد تا منافاتی لازم بیاید».

منبع‌شناسی جامع مهدویت

• کتاب‌شناسی مهدویت؛
• مقاله‌شناسی مهدویت؛
• پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: