نسخهای که میبینید نسخهای قدیمی از صفحهاست که توسط Admin(بحث | مشارکتها) در تاریخ ۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۳۸ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوتهای عمدهای با نسخهٔ فعلی بدارد.
نسخهٔ ویرایششده در تاریخ ۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۳۸ توسط Admin(بحث | مشارکتها)
آیا سرداب محل غیبت امام مهدی است؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
«در خانه امام عسکری (ع)، سردابی وجود داشته که در روزهای گرم، ساکنان خانه در آن سرداب به سر میبردند. نیز این سرداب، محل عبادت سه امام بزرگوار یعنی امام هادی و امام عسکری و امام مهدی (ع) بوده است؛ به همین سبب محل مذکور، پیوسته مورد احترام شیعیان قرار داشته و آن را از مصادیق این آیه میشمردهاند که: ﴿فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ﴾[۱].
برخی از نویسندگان اهل سنت نوشتهاند که حضرت مهدی(ع) در تمام دوره غیبت، بدون آب و غذا در سرداب به سرمیبرد و از آنجا ظهور خواهد کرد و شیعیانش در کنر سرداب چشم به راه ظهور اویند[۲] ولی در حقیقت این است که هیچ یک از بزرگان شیعه چنین باوری نداشته و چنین سخنی نگفته و ننوشته است. شیعه اعتقاد ندارد که امام در سرداب مقدس پنهان شده و از همان جا ظهور خوهد کرد؛ بلکه با احادیث تأیید شده معتقد است که از کنار کعبه ظهور میکند... آن سرداب، خانه امامان در سامرا بوده و از آنرو شرافت پیدا کرده که به سه تن از امامان بزرگوار، منسوب شده است[۳].
بنابراین در جریان غیبت امام مهدی (ع)، سرداب مقدس سامرا جایگاهی ندارد و جالب اینکه گزارشی که درباره سرداب نقل شده است، نه در آغاز غیبت، بلکه نوزده سال پس از شروع غیبت بوده است. در سال ۲۷۹ ق همزمان با خلافت معتضد عباسی، خلیفه سه نفر را مخفیاه به خاه امام عسکری (ع) فرستاد و فرمان داد که هر کس را در آن خانه یافتند بکشند. آنها به خانه وارد شدند و اتاقی یافتند که پردهای زیبا داشت. هنگامی که پرده را بالا زدند، گویی دریایی پر از آب دیدند که در انتهای آن، مردی روی حصیری مشغول نماز بود. وارد آب شدند؛ ولی نزدیک بود غرق شوند و با اضطراب خارج شدند و بازگشتند[۴]»[۵].
پاسخهای دیگر
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته میشود:
«گروهی آغاز غیبتامام زمان (ع) را از زمانی میدانند که مأموران خلیفه به منزل حضرت در سامرا، هجوم آوردند تا وی را دستگیر کنند و حضرت در آن هنگام، در سرداب رفت و همان جا، از دیدهها پنهان شد و تاکنون در آنجا بدون آب و غذا زندگی میکند و روزی از آنجا ظهور خواهد کرد. این داستان چنان شهرت یافته که حضرت را "صاحب سرداب" لقب دادهاند. در پاسخ این سخنان باید گفت: در منابع شیعی، هیچ نامی از سرداب نیست. نویسندگان اهل سنت در نوشتههای خود بر این نظر اصرار میورزند و متأسفانه این مسأله دستاویز حمله ناآگاهانه برخی از آنان به تشیع گردیده است[۶]. پنداشتهاند که شیعیان در میانه سرداب، امام خود را میجویند و ظهورش را از آن نقطه انتظار میکشند؛ از اینروی، تهمتهایی به شیعه زدهاند و زحمت مراجعه به منابع شیعی را در این زمینه به خود ندادهاند.
البته منشأ خردهگیریهای ناآگاهانه برخی به شیعه، در این زمینه آن است که شیعیان به بخشی از حرم عسکریین در سامرا، یعنی "سرداب" احترام و توجه خاصی دارند و آن را زیارت میکنند و این نه به خاطر آن است که امام زمان (ع) در اینجا مسکن گزیده است و زندگی میکند، بلکه از آن جهت است که زمانی مرکز عبادت و سکونت چند تن از امامان راستین تشیع بوده است. پس داستان غیبتحضرت مهدی (ع) در سرداب سامرا و زندگی کردن حضرت در آن مکان، بهتان و دروغی بیش نیست و هیچیک از بزرگان شیعه، چنین باوری نداشته و ندارند[۷]»[۸].
«محل غیبت دو معنای متفاوت دارد که اگر به معنای مخفیگاه و محل زندگی آن حضرت باشد، درست نیست، اما اگر به معنای محل غایب شدن باشد آخرین مکانی که حضرت در آن دیده شده و بعد کسی او را ندیده حرف صحیحی است. غیبت امام مهدی (ع) از سرداب آغاز شد، نه آنکه آنجا هم ادامه مییابد.
احتمالاً بعضی از عبارات نویسندگان اهلسنت بر همین معنای دوم دلالت میکند[۹] که در این صورت حرف درستی است، اما بعضی آن را اشتباه فهمیدهاند و محل غایب شدن را به مخفیگاه امام تفسیر کردهاند.
بنابراین، عبارتهای آنان گویای شروع غیبت از سرداب است، نه وجود همیشگی حضرت در سرداب. بنابر روایتهای تاریخی، وقتی پدر بزرگوار امام از دنیا رفت، ایشان در مقابل چشم همگان بر جنازه پدر نماز خواند و همین امر باعث شد تا مأموران برای دستگیری امام (ع) به منزل امام عسکری (ع) حمله کنند. مرحوم قطب الدین راوندی میگوید: وقتی داخل منزل شدند، صدای قرائت قرآن از سرداب شنیدند. لذا در مقابل در جمع شدند تا هنگام خروج دستگیرش کنند. در همان هنگام امام خارج شد، درحالیکه فرمانده آنها ایستاده بود. وقتی امام رفت، فرمانده گفت وارد شوند و دستگیرش کنند. افراد گفتند از کنار تو گذشت و دستور ندادی او را بگیریم فرمانده گفت من او را ندیدم. لذا دست خالی برگشتند[۱۰]
طبق عقیده شیعه، امام مهدی (ع) بعد از ورود به سرداب از آنجا خارج شد و مأموران او را ندیدند. لذا آخرین محل تعقیب، سرداب بوده است و این امر، بیسابقه نیست. در لیلة المبیت نیز وقتی پیامبر در برابر چشم محاصرهکنندگان مشرکان از منزل خارج شد، کسی ایشان را ندید.
بنابراین، چون غیبت از سرداب شروع شد که در بعضی از منابع شیعی از آن به سرداب غیبت یاد میشود[۱۱]»[۱۲].