محل سکونت امام مهدی در غیبت کبری کجاست؟ (پرسش)
| محل سکونت امام مهدی در غیبت کبری کجاست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی) / محل زندگی امام مهدی |
| مدخل اصلی | دوران غیبت صغرا |
محل سکونت امام مهدی در غیبت کبری کجاست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- حضرت مهدی در کجا زندگی می‌کنند؟
پاسخ نخست
- حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت ج۲» در این‌باره گفته است:
- «غیبت کبرا، به مدت زمان پنهان‌زیستی حضرت مهدی(ع) گفته می‌شود که با وفات واپسین نایب خاص در سال ۳۲۹ ق آغاز و همچنان ادامه دارد و فقط خداوند متعال است که پایان آن را می‌داند. این دوران، ویژگی‌های خاصی دارد که آن را به طور کامل از دوران غیبت صغرا متمایز می‌سازد. از این ویژگی‌ها، کامل شدن غیبت آن حضرت است. همان‌گونه که پنهان‌زیستی حضرت مهدی(ع) در این دوران به کمال می‌رسد و نیابت و سفارت، همانند دوران غیبت صغرا وجود ندارد، محل زندگی آن حضرت نیز نامشخص‌تر می‌شود. در این دوران است که هرگز نمی‌توان به طور قطع مشخص کرد آن حضرت کجا زندگی می‌کند. البته روایات در این‌باره به محل‌های گوناگونی اشاره کرده‌اند که برخی از آنها از این قرارند:
- الف) مدینه منوره: همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد، برخی روایات- به صورت عام و بدون قید زمان غیبت صغرا- مدینه را جایگاه آن حضرت در دوران غیبت می‌داند.
- ب) ناحیه ذی طوی: ناحیه ذی طوی در یک فرسخی مکه و داخل حرم قرار دارد و از آنجا خانه‌های مکه دیده می‌شود. برخی از روایات، آن محل را مکانی معرفی می‌کند که حضرت بخشی از زمان غیبت را در آن سپری می‌کند. امام باقر(ع) در این‌باره فرمود: صاحب این امر را در برخی از این دره‌ها غیبتی است (و با دست خود به ناحیه ذی طوی اشاره کرد)[۱].
- ج) دشت‌ها و بیابان‌ها: از برخی روایات نیز استفاده می‌شود که آن حضرت در طول غیبت، محل خاصی ندارد و همواره در سفر به سر می‌برد. از امام باقر(ع) نقل شده است درباره شباهت‌های حضرت مهدی(ع) به پیامبران الهی، چنین فرمود:«"... وَ أَمَّا شِبْهُهُ مِنْ عیسی فالسیاحة "»[۲]؛ و اما شباهت حضرت مهدی(ع) به حضرت عیسی(ع) پس جهانگردی [نداشتن مکان خاص] است. همچنین، در توقیعی که به نام شیخ مفید صادر شده است- اگر صدور آن را بپذیریم- نیز به نامعلوم بودن مکان حضرت مهدی(ع) اشاره شده است. در آن نوشته چنین بیان شده است: با این که ما براساس فرمان خداوند و صلاح واقعی ما و شیعیان مؤمن خود تا زمانی که حکومت در دنیا در اختیار ستمگران است در نقطه‌ای دور و پنهان از دیده‌ها به سر می‌بریم[۳].
- یادآوری این مطلب لازم است که این نامعلوم بودن محل زندگی آن حضرت در "دوران غیبت کبرا"، سبب شده است عده‌ای به گمانه‌زنی‌هایی در مواردی سست و واهی بپردازند و به طرح محل‌هایی که اثبات آنها کاری بس مشکل است، روی آوردند. افسانه جزیره خضرا و مثلث برمودا و مانند آن، حکایت‌هایی است که در تاریخ پر فراز و فرود این اعتقاد سترگ رخ نموده است؛ ولی همواره روشنگران این عرصه، مردم را از فرو غلطیدن در کجراهه‌ها و بیراهه‌ها حفظ کرده‌اند البته پیش از آن نیز برخی مخالفان شیعه نسبت داده‌اند که شیعیان بر این باورند که حضرت مهدی(ع) در دوران غیبت در سرداب سامرا زندگی می‌کند. در این جا مناسب است اشاره‌ای کوتاه بدان نماییم.
- از گذشته بیشتر خانه‌ها در مناطق گرمسیر عراق سرداب (زیرزمین) داشت، تا ساکنان خانه، از شدت گرمای تابستان در امان باشند[۴]. خانه حضرت عسکری(ع) در سامرا نیز دارای سرداب بود. این سرداب، محل زندگی و عبادت امام هادی، امام حسن عسکری و حضرت بقیه الله(ع) بود و اغلب دیدارها با حضرت ولی عصر در عهد پدر در همین منزل و در همین سرداب انجام می‌گرفت؛ به همین سبب شیعیانی که پس از رحلت امام حسن عسکری(ع)، برای زیارت قبر آن امام و پدر بزرگوارش وارد سامرا می‌شدند، پس از زیارت قبر آن بزرگوار، در محل عبادت سه امام بزرگوار نماز می‌خواندند و آنجا را زیارت می‌کردند. اما همان‌گونه که اشاره شد، متأسفانه برخی دشمنان متعصب، با نسبت دادن تهمت‌های ناروا، خواسته‌اند از این موضوع بهره‌برداری‌های نادرست کنند. آنان به شیعه تاخته و معتقدان به غیبت حضرت مهدی(ع) را به استهزا گرفته‌اند؛ با این که می‌دانند حتی یک نفر شیعه راستین را نخواهند یافت که معتقد باشد حضرت مهدی(ع) در سرداب پنهان شده یا در سرداب سکونت و اقامت گزیده است.
- بنابراین زائران، فقط از آن جهت به این مکان مقدس احترام می‌گذارند که محل سکونت، زندگی، عبادت، نیایش و تلاوت قرآن انسان‌های کامل بوده است. با این بیان، آنجا مکان مقدس و خانه پربرکتی است که خداوند اجازه داده است چنین مکانی، رفعت مقام یابد و در آنجا نام خدا به عظمت برده شود؛ به همین سبب مسلمانان پیرو مذهب خاندان وحی و رسالت، آنجا نماز می‌خوانند و بر پیامبر و خاندانش(ع) درود می‌فرستند؛ آنجا را زیارت می‌کنند و کسی بر این عقیده نیست که امام مهدی(ع) در آن سرداب سکونت دارد یا این که از آنجا ظهور خواهد کرد[۵].
پرسش‌های وابسته
- محل سکونت امام مهدی کجاست؟ (پرسش)
- آیا تابحال کسی از محل زندگی امام مهدی اطلاعی داشته است؟ (پرسش)
- کیفیت زندگی امام مهدی به چه صورت است؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی در میان مردم زندگی می‌کند و ما از شناخت او عاجزیم یا اینکه در عالم دیگر است و ما او را نمیبینیم؟ (پرسش)
- آیا صحت دارد که محل استقرار امام مهدی در کوه رضوا است؟ این کوه کجاست؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی در میان مردم زندگی می‌کند و ما از شناخت او عاجزیم یا اینکه در عالم دیگر است و ما او را نمیبینیم؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی میتواند به صورت یک فرد ناشناس در میان مردم زندگی کند؟ در این صورت مسکن و محل زندگی او کجا است؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ نعمانی، الغیبة، ص ۱۸۱.
- ↑ طبری، دلائل الامامة، ص ۲۹۱.
- ↑ علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۴.
- ↑ فخر الدین طریحی، مجمع البحرین، ج ۱، ص ۴۶۷.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ص۱۲۶-۱۳۹.