قدرت الهی
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل قدرت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- قدرت از صفات ذات خداوند است و در اصطلاح، صدور فعل از فاعل را گویند که از روی علم باشد[۱][۲].
- "قادر" موجودی است که فعل و ترک برای او برابر است؛ بدین معنا که اگر خواهد، می‌کند و اگر خواهد، نمی‌کند[۳].
- قرآن کریم در آیات بسیاری، از قدرت خداوند سخن گفته است؛ مثلًا: قدرت و سلطه مطلق او در رستاخیز ظهور می‌کند[۴] و آسمان‌ها و زمین به دست قدرت اویند[۵] و او پیوسته با قدرت خویش، آسمان‌ها را می‌گستراند[۶] و قدرت‌ها، همه، از قدرت او سرچشمه می‌گیرند[۷] و او بر همه چیز قادر است[۸][۹].
- قدرت بی‌پایان الهی ریشه در علم الهی دارد و از مهم‌ترین صفات ثبوتیه و سرچشمه بسیاری دیگر از صفات است. جهان آفرینش، با آن هماهنگی و بزرگی شگفتش، نشانه قدرت خداوند است. نظام تشریع و نظام آخرت نیز از دیگر نمودهای قدرت بی‌پایان خداوندند[۱۰][۱۱].
معمای قدرت
- از دیرباز پرسش‌هایی معماگونه در باره قدرت خداوند مطرح کرده‌اند. پرسش‌ها را به گونه‌ای ساخته‌اند که هرگونه پاسخ مثبت و منفی به آنها، موجب انکار قدرت مطلق خداوند شود؛ مثلًا اینکه آیا خدا می‌تواند سنگی بیافریند که نتواند آن را بردارد، یا آیا می‌تواند موجودی بیافریند که نتواند نابودش کند.
- اما پاسخی که متکلمان به این معماها داده‌اند، این است که قدرت خدا محدودیت ندارد؛ ولی آن فرض‌ها نیز محال عقلی‌اند و شدنی نیستند. تحقق چنین فرض‌هایی مستلزم اجتماع نقیضین است؛ مثلًا تحقق اینکه خالق نتواند مخلوق را از میان بردارد، مستلزم این است که هم خالق باشد و هم نباشد؛ زیرا علت بر همه شئون معلول سلطه دارد[۱۲]. در روایتی آمده است که کسی از امام علی (ع) پرسید: "آیا پروردگار تو می‌تواند جهان را در تخم مرغی جای دهد بی آنکه جهان کوچک شود یا تخم مرغ فراخ گردد؟" امام پاسخ داد: "خداوند عجز و ناتوانی ندارد؛ ولی آنچه تو خواستی، شدنی نیست"[۱۳][۱۴].
منابع
جستارهای وابسته
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ بدایة الحکمة، مرحله ۱۲/ فصل ۶.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 375.
- ↑ الالهیات، ۱/ ۱۳۳ و ۱۳۴.
- ↑ ﴿يَوْمَ هُم بَارِزُونَ لا يَخْفَى عَلَى اللَّهِ مِنْهُمْ شَيْءٌ لِّمَنِ الْمُلْكُ الْيَوْمَ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ﴾؛ سوره غافر، آیه ۱۶.
- ↑ ﴿ لِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَا فِيهِنَّ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴾؛ سوره مائده، آیه ۱۲۰.
- ↑ ﴿وَالسَّمَاء بَنَيْنَاهَا بِأَيْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ﴾؛ سوره ذاریات، آیه ۴۷.
- ↑ ﴿قُلْ مَن بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ يُجِيرُ وَلا يُجَارُ عَلَيْهِ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ﴾؛ سوره مؤمنون، آیه ۸۸.
- ↑ ﴿ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ﴾؛ سوره بقره، آیه ۲، ﴿وَدَّ كَثِيرٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يَرُدُّونَكُم مِّن بَعْدِ إِيمَانِكُمْ كُفَّاراً حَسَدًا مِّنْ عِندِ أَنفُسِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُواْ وَاصْفَحُواْ حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴾، آیه ۱۰۹، ﴿وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا فَاسْتَبِقُواْ الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُواْ يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴾، آیه ۱۴۸، ﴿ أَوْ كَالَّذِي مَرَّ عَلَى قَرْيَةٍ وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّىَ يُحْيِي هَذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالَ بَل لَّبِثْتَ مِائَةَ عَامٍ فَانظُرْ إِلَى طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ وَانظُرْ إِلَى حِمَارِكَ وَلِنَجْعَلَكَ آيَةً لِّلنَّاسِ وَانظُرْ إِلَى الْعِظَامِ كَيْفَ نُنشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴾، آیه ۲۵۹ و ....
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 375.
- ↑ ﴿وَاللَّهُ خَلَقَ كُلَّ دَابَّةٍ مِن مَّاء فَمِنْهُم مَّن يَمْشِي عَلَى بَطْنِهِ وَمِنْهُم مَّن يَمْشِي عَلَى رِجْلَيْنِ وَمِنْهُم مَّن يَمْشِي عَلَى أَرْبَعٍ يَخْلُقُ اللَّهُ مَا يَشَاء إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴾؛ سوره نور، آیه ۴۵؛ ﴿لِّلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ وَإِن تُبْدُواْ مَا فِي أَنفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحَاسِبْكُم بِهِ اللَّهُ فَيَغْفِرُ لِمَن يَشَاء وَيُعَذِّبُ مَن يَشَاء وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴾؛ سوره بقره، آیه ۲۸۴.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 376.
- ↑ المیزان، ۱۲/ ۳۰۵.
- ↑ التوحید، باب ۹/ ح ۹.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 376.