حیا در نهج البلاغه

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Msadeq (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۳۰ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۲۳ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث حیا است. "حیا" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل حیا (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

آثار حیا

  • حیا مانند لباسی است که اگر بر تن آدمی رود کسی عیب او را نبیند. آن‌که لباس شرم درپوشد مردم عیب او را نبینند[۶]. از دیگر سو، کمی حیا موجب کم شدن پارسایی و ورع می‌شود و کمی ورع به مردن دل می‌انجامد و دل‌مرده جایگاهش در آتش است[۷]. امام(ع) ضمن بیان صفت حیا به‌عنوان عاملی برای رستگاری آدمی، مواردی را مطرح می‌کنند که وجود این صفت دارای ضرورت و وجوب بیشتری است. از جمله:
  • در میدان نبرد: شرم کنید از آن‌که بگریزید، که گریز برای بازماندگان مایه ننگ است و ملامت و آتشی است برای روز قیامت[۸][۹].
  • در خلوت: آنچه در عیان انجام نمی‌دهی در نهان نیز ترک کن[۱۰][۱۱].
  • در هنگام مسئولیت: حضرت علی(ع) در نامه‌ای به مالک اشتر برای تشخیص عاملان حکومتی به او توصیه می‌کنند که آنان را در اهل تجربه و حیا جست‌وجو کن[۱۲][۱۳].

اقسام حیا

  • حیا اگر در جای خود به‌کار رود حیای مثبت و اگر در جایی که موضع حیا نیست به‌کار رود حیای منفی است و کم‌رویی نامیده می‌شود. از این‌رو میدان معنایی حیا به این صورت تعریف می‌شود: حیا خودداری از فعل قبیح و شرمساری (حیای منفی) خودداری از فعل غیرقبیح است[۱۴].

موارد حیای منفی و آثار آن

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص۳۱۲.
  2. نهج البلاغه، حکمت ۱۱۳
  3. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص۳۱۲.
  4. نهج البلاغه، حکمت ۳۴۹
  5. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص۳۱۲.
  6. نهج البلاغه، حکمت ۲۳۳
  7. نهج البلاغه، حکمت ۳۴۹
  8. نهج البلاغه، خطبه ۶۶
  9. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 312.
  10. نهج البلاغه، نامه ۶۹
  11. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 312.
  12. نهج البلاغه، نامه ۵۳
  13. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 312.
  14. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 312-313.
  15. نهج البلاغه، حکمت ۸۲
  16. نهج البلاغه، حکمت ۸۲
  17. نهج البلاغه، حکمت ۶۷
  18. نهج البلاغه، حکمت ۲۱
  19. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 313.