سیر اعلام النبلاء ج۱۵ (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Golzade (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۷ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۲۱:۱۶ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
سیر اعلام النبلاء ج۱۵
زبانعربی
نویسندهشمس‌الدین ذهبی
تحقیق یا تدوینحسین اسد
زیر نظرشعیب ارناؤوط
موضوعتاریخ اسلام، منابع اهل‌سنت، پیامبر خاتم، طبقات راویان احادیث نبوی، رجال
مذهب[[سنی]][[رده:کتاب سنی]]
ناشر[[:رده:انتشارات مؤسسة الرسالة|انتشارات مؤسسة الرسالة]][[رده:انتشارات مؤسسة الرسالة]]
محل نشربیروت، لبنان
سال نشر۱۴۰۵ ق، ۱۳۶۳ ش، ۱۹۸۵ م، خطای عبارت: نویسه نقطه‌گذاری شناخته نشده «ق» ش
شابک(نامعلوم)
شماره ملیم‌۷۵-۲۳۹۷

این کتاب، جلد پانزدهم از مجموعهٔ بیست و پنج جلدی سیر اعلام النبلاء است که با زبان عربی به سیره‌شناسی و شناخت رجال طبقات هجدهم، نوزدهم و بیستم از راویان احادیث نبوی می‌پردازد. پدیدآورنده این اثر شمس‌الدین ذهبی است و انتشارات مؤسسة الرسالة انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]

دربارهٔ کتاب

در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.

فهرست کتاب

تابع: الطبقة الثامنة عشرة

۱. حماد بن شاکر بن سویة النسفی
۲. الطوسی أبو علی الحسن بن علی بن نصر
۳. ابن نیروز أبو بکر محمد بن إبراهیم
۴. الدیبلی أبو جعفر محمد بن إبراهیم بن عبد الله
۵. الفربری أبو عبد الله محمد بن یوسف بن مطر
۶. الحمیری أبو الحسن علی بن محمد بن هارون
۷. الترخمی أبو بکر محمد بن سعید بن محمد
۸. ابن جوصا أحمد بن عمیر بن یوسف
۹. المؤمل بن الحسن بن عیسی بن ماسرجس النیسابوری
۱۰. أخو زبیر الحافظ سعید بن محمد بن أحمد البغدادی
۱۱. العسال أحمد بن عبد الوارث بن جریر
۱۲. أبو حامد الحضرمی محمد بن هارون بن عبد الله
۱۳. ابن مبشر علی بن عبد الله بن مبشر الواسطی
۱۴. الزبیر بن محمد بن أحمد أبو عبد الله البغدادی
۱۵. الطحاوی أبو جعفر أحمد بن محمد بن سلامة
۱۶. مکحول بن الفضل أبو مطیع النسفی
۱۷. مکحول محمد بن عبد الله بن عبد السلام البیروتی
۱۸. محمد بن نوح أبو الحسن الجندیسابوری الفارسی
۱۹. إبراهیم بن حماد بن إسحاق بن إسماعیل
۲۰. الإمام أبو الحسن علی بن الحسن بن سعد الهمذانی
۲۱. ابن الشرقی أحمد بن محمد بن الحسن النیسابوری
۲۲. أبو محمد عبد الله بن محمد بن الشرقی
۲۳. ابن أبی الأزهر محمد بن مزید بن محمود الخزاعی
۲۴. المقتدر بالله أبو الفضل جعفر ابن المعتضد بالله أحمد
۲۵. مؤنس الخادم الأکبر الملقب بالمظفر المعتضدی
۲۶. الزبیر بن أحمد بن سلیمان بن عبد الله بن عاصم بن المنذر
۲۷. ابن خیران أبو علی الحسین بن صالح البغدادی
۲۸. تبوک بن أحمد بن تبوک بن خالد السلمی
۲۹. محمد بن حمدون بن خالد أبو بکر النیسابوری
۳۰. ابن مروان إبراهیم بن عبد الرحمن القرشی
۳۱. محمد بن إبراهیم أبو عبد الله القرشی الدمشقی
۳۲. أبو هاشم الجبائی عبد السلام بن محمد بن عبد الوهاب
۳۳. ابن عتاب أبو العباس عبد الله الدمشقی
۳۴. ابن زیاد النیسابوری أبو بکر عبد الله بن محمد
۳۵. أبو طالب أحمد بن نصر بن طالب البغدادی
۳۶. علی بن الفضل البلخی
۳۷. وکیل أبی صخرة أحمد بن عبد الله البغدادی
۳۸. مکی بن عبدان بن محمد بن بکر بن مسلم التمیمی
۳۹. الهاشمی إبراهیم بن عبد الصمد بن موسی
۴۰. المحاربی أبو عبد الله محمد بن القاسم بن زکریا
۴۱. الوراق أبو علی إسماعیل بن العباس بن عمر
۴۲. نفطویه أبو عبد الله إبراهیم بن محمد بن عرفة
۴۳. ابن المغلس عبد الله بن أحمد بن محمد البغدادی
۴۴. ابن مرداس الحسن بن علی بن الحسین
۴۵. القمودی أبو جعفر القمودی السوسی
۴۶. ابن فطیس محمد بن فطیس بن واصل
۴۷. محمد بن حمدویه بن سهل أبو نصر المروزی
۴۸. برداعس محمد بن برکة بن الحکم الیحصبی
۴۹. أحمد بن بقی بن مخلد أبو عمر القرطبی
۵۰. أبو صالح مفلح
۵۱. الأشعری علی بن إسماعیل بن إسحاق
۵۲. البربهاری أبو محمد الحسن بن علی بن خلف
۵۳. عبد الله بن أحمد بن یوسف بن محمد بن حیان
۵۴. الخاقانی أبو مزاحم موسی بن عبید الله بن یحیی
۵۵. تکین أبو منصور الترکی الخزری
۵۶. ابن درید محمد بن الحسن بن درید بن عتاهیة
۵۷. القاهر بالله محمد ابن المعتضد بالله أحمد
۵۸. الراضی بالله محمد ابن المقتدر بالله جعفر
۵۹. المتقی لله إبراهیم بن المقتدر بن المعتضد العباسی
۶۰. المستکفی بالله عبد الله بن المکتفی بن المعتضد
۶۱. المطیع لله الفضل ابن المقتدر جعفر بن المعتضد
۶۲. الطائع لله عبد الکریم بن المطیع لله بن المقتدر
۶۳. القادر بالله أحمد ابن الأمیر إسحاق بن المقتدر
۶۴. القائم بأمر الله عبد الله ابن القادر بالله بن إسحاق
۶۵. المهدی عبید الله أبو محمد
۶۶. القائم أبو القاسم محمد ابن المهدی عبید الله
۶۷. المنصور أبو الطاهر إسماعیل بن القائم بن المهدی
۶۸. المعز لدین الله معد ابن المنصور إسماعیل بن القائم
۶۹. العزیز بالله نزار ابن المعز معد بن إسماعیل
۷۰. الحاکم بأمر الله منصور بن العزیز بن المعز
۷۱. الظاهر لإعزاز دین الله علی بن الحاکم بن العزیز
۷۲. المستنصر بالله معد بن الظاهر لإعزاز دین الله
۷۳. المستعلی بالله أحمد بن المستنصر بن الظاهر
۷۴. الآمر بأحکام الله منصور بن المستعلی
۷۵. الحافظ لدین الله عبد المجید بن محمد بن المستنصر
۷۶. الظافر بالله إسماعیل بن الحافظ لدین الله
۷۷. الفائز بالله عیسی بن الظافر بن عبد المجید
۷۸. العاضد لدین الله عبد الله بن یوسف بن الحافظ لدین الله
۷۹. مرداویج بن زیار الدیلمی
۸۰. العزیری أبو بکر محمد بن عزیر السجستانی
۸۱. ابن الإخشید أبو بکر أحمد بن علی بن بیغجور
۸۲. یوسف بن یعقوب بن الحسین أبو بکر الواسطی
۸۳. أبو عمرو یوسف بن یعقوب النیسابوری
۸۴. جحظة أبو الحسن أحمد بن جعفر بن موسی
۸۵. الباب أبو القاسم حسین بن روح بن بحر
۸۶. ابن مقلة أبو علی محمد بن علی بن حسن
۸۷. المرتعش أبو محمد عبد الله بن محمد النیسابوری
۸۸. المزین أبو الحسن البغدادی علی بن محمد
۸۹. النهرجوری أبو یعقوب إسحاق بن محمد
۹۰. ابن أخی أبی زرعة عبد الله بن محمد بن عبد الکریم
۹۱. ابن بلبل محمد بن عبد الله بن عبد الرحمن
۹۲. الجوینی أبو عمران موسی بن العباس الخراسانی
۹۳. العقیلی أبو جعفر محمد بن عمرو بن موسی
۹۴. ابن رشدین عبد الرحمن بن أحمد بن محمد المهدی
۹۵. ابن الجباب أبو عمر أحمد بن خالد بن یزید
۴۹. أحمد بن بقی بن مخلد القرطبی
۹۶. ابن أیمن أبو عبد الله محمد بن عبد الملک القرطبی
۹۷. ابن علک عمر بن أحمد بن علی المروزی
۹۸. ابن أخی رفیع عبد الله بن محمد بن حسن الکلاعی
۹۹. الرازی أبو بکر أحمد بن علی بن الحسین
۱۰۰. النهاوندی عبد الله بن إسحاق بن سیامرد
۱۰۱. الملحمی أبو بکر أحمد بن إسحاق بن إبراهیم
۱۰۲. الجوزجانی أبو عبد الله أحمد بن علی بن العلاء
۱۰۳. الشهرزوری إبراهیم بن محمد بن عبید
۱۰۴. الإصطخری أبو سعید الحسن بن أحمد بن یزید
۱۰۵. محمد بن یوسف بن بشر الهروی
۱۰۶. محمد بن قاسم بن محمد بن قاسم بن محمد بن سیار
۱۰۸. محمد بن مخلد بن حفص أبو عبد الله الدوری
۱۰۹. ابن أبی عثمان محمد بن سعید بن إسماعیل
۱۱۰. المحاملی الحسین بن إسماعیل بن محمد
۱۱۱. أخو المحاملی القاسم بن إسماعیل الضبی
۱۱۲. بنت المحاملی أمة الواحد بنت الحسین
۱۱۳. ابن شنبوذ محمد بن أحمد بن أیوب
۱۱۴. عبد الصمد بن سعید بن عبد الله بن سعید بن یعقوب الکندی
۱۱۵. الخرائطی أبو بکر محمد بن جعفر بن محمد
۱۱۶. ابن الباغندی أبو ذر أحمد بن محمد بن محمد
۱۱۷. أبو الدحداح أحمد بن محمد بن إسماعیل التمیمی
۱۱۸. خیر النساج أبو الحسن البغدادی
۱۱۹. الأرزنانی محمد بن عبد الرحمن بن زیاد
۱۲۰. الجورجیری أبو جعفر محمد بن عمر بن حفص
۱۲۱. ابن مجاهد أبو بکر أحمد بن موسی بن العباس
۱۲۲. ابن الأنباری أبو بکر محمد بن القاسم بن بشار
۱۲۳. البزدوی أبو طلحة منصور بن محمد بن علی
۱۲۴. الکلینی أبو جعفر محمد بن یعقوب
۱۲۵. أبو علی الثقفی محمد بن عبد الوهاب
۱۲۶. ابن عبد ربه أحمد بن محمد بن عبد ربه المروانی
۱۲۷. ابن بلال أحمد بن محمد بن یحیی النیسابوری
۱۲۸. الهزانی أبو روق أحمد بن محمد بن بکر
۱۲۹. ابن عبید علی بن محمد بن عبید البغدادی
۱۳۱. الأزرق أبو بکر یوسف بن یعقوب بن إسحاق
۱۳۲. الفرغانی أبو بکر محمد بن إسماعیل
۱۳۳. البلعمی محمد بن عبید الله بن محمد بن رجاء
۱۳۴. الخصیبی أحمد بن عبید الله بن أحمد
۱۳۵. البلخی أبو یحیی زکریا بن أحمد بن یحیی
۱۳۶. عبد الغافر بن سلامة أبو هاشم الحضرمی
۱۳۷. ابن حجر علی بن محمد بن أیوب الرقی
۱۳۸. الدباج أبو الفضل العباس بن الفضل بن حبیب
۱۳۹. الجصاص یعقوب بن عبد الرحمن بن أحمد

الطبقة التاسعة عشرة

۱۴۰. الوزیر العادل علی بن عیسی بن داود البغدادی
۱۴۱. المطیری أبو بکر محمد بن جعفر بن أحمد
۱۴۲. الصولی أبو بکر محمد بن یحیی بن عبد الله
۱۴۳. الأثرم أبو العباس محمد بن أحمد بن أحمد
۱۴۴. المحمد اباذی محمد بن الحسن بن محمد
۱۴۵. الفراء أبو عمران موسی بن سعید بن موسی
۱۴۶. ابن ممک أحمد بن محمد بن إبراهیم المدینی
۱۴۷. اللؤلؤی أبو علی محمد بن أحمد بن عمرو
۱۴۸. التنیسی أبو محمد بکر بن أحمد بن حفص
۱۴۹. حفید دحیم الحسن بن القاسم بن عبد الرحمن
۱۵۰. ابن هلال أحمد بن عبد الله بن نصر السلمی
۱۵۲. ابن شیبة محمد بن أحمد بن یعقوب السدوسی
۱۵۳. العکری أبو بکر محمد بن بشر بن بطریق
۱۵۴. ابن زبر عبد الله بن أحمد بن ربیعة الربعی
۱۵۵. حبشون بن موسی بن أیوب أبو نصر البغدادی
۱۵۶. حسین بن صالح بن حمویه الهمذانی
۱۵۷. القطان أبو بکر محمد بن الحسین بن الحسن
۱۵۸. القطان أبو عبد الله الحسین بن یحیی بن عیاش
۱۵۹. القرمطی أبو طاهر سلیمان بن حسن
۱۶۰. محمد بن رائق أبو بکر
۱۶۱. النوبختی علی بن العباس
۱۶۲. النوبختی أبو محمد الحسن بن موسی
۱۶۳. ابن مخلد سلیمان بن الحسن البغدادی
۱۶۴. النوبختی إسماعیل بن علی بن نوبخت
۱۶۵. المحمداباذی محمد بن الحسن بن محمد
۱۶۶. أیوب بن صالح بن سلیمان بن هاشم بن غریب
۱۶۷. ابن قوهیار العباس بن محمد بن معاذ النیسابوری
۱۶۸. ابن أبی حذیفة محمد بن محمد الفزاری
۱۶۹. ابن عبادل أحمد بن إبراهیم بن عبد الوهاب
۱۷۰. ابن حکیم أحمد بن محمد بن إبراهیم المدینی
۱۷۱. الزنبری أبو بکر أحمد بن مسعود بن عمرو
۱۷۲. ابن زوزان محمد بن إبراهیم بن عبد الله الأنطاکی
۱۷۳. المادرائی علی بن إسحاق بن البختری
۱۷۴. أبو علی القشیری محمد بن سعید
۱۷۵. حاجب بن أحمد بن یرحم بن سفیان الطوسی
۱۷۶. عمر بن سهل بن إسماعیل الدینوری
۱۷۷. ابن یاسین أحمد بن محمد الهروی
۱۷۸. ابن عقدة أحمد بن محمد بن سعید
۱۷۹. ابن عبید أبو الحسن علی بن محمد البغدادی
۱۸۰. ابن أبی مطر علی بن عبد الله بن یزید المعافری
۱۸۱. نافلة علی بن حرب محمد بن یحیی بن عمر الطائی
۱۸۲. ابن أیوب الحسین بن الحسن بن أیوب الطوسی
۱۸۳. الشاشی أبو سعید الهیثم بن کلیب بن سریج
۱۸۴. ابن اللباد محمد بن محمد بن وشاح اللخمی
۱۸۵. ابن المنادی الحسین أحمد بن جعفر بن محمد
۱۸۶. الخرقی أبو القاسم عمر بن الحسین بن عبد الله
۱۸۷. الکرمانی عبد الله بن یعقوب بن إسحاق
۱۸۸. البصری أبو عثمان عمرو بن عبد الله بن درهم
۱۸۹. الإخشیذ أبو بکر محمد بن طغج بن جف
۱۹۰. الشبلی أبو بکر البغدادی
۱۹۱. الزیدی أبو أحمد حامد بن أحمد بن محمد
۱۹۲. ابن القاص أحمد بن أبی أحمد الطبری
۱۹۳. الممسی أبو الفضل العباس بن عیسی
۱۹۴. الحبلی محمد بن الحبلی
۱۹۵. حمزة بن القاسم بن عبد العزیز الهاشمی
۱۲۱. الجورجیری أبو جعفر محمد بن عمر بن حفص
۱۹۶. السمسار أبو بکر محمد بن عمر بن حفص
۱۹۷. المدائنی محمد بن الحسین بن إسماعیل
۱۹۸. أبو زرعة محمد بن أحمد بن محمد بن الفرج
۱۹۹. الحافظ أبو بکر أحمد بن محمد بن متویه
۲۰۰. ابن زبان أبو بکر أحمد بن سلیمان الکندی
۲۰۱. ابن حیکویه محمد بن یحیی بن زکریا الرازی
۲۰۲. أحمد بن عبید بن إبراهیم أبو جعفر الأسدی
۲۰۳. محمد بن حاتم بن خزیمة الکشی
۲۰۴. المصری أبو الحسن علی بن محمد بن أحمد
۲۰۵. ابن دینار محمد بن عبد الله النیسابوری
۲۰۶. الحصائری الحسن بن حبیب بن عبد الملک
۲۰۷. الأنطاکی إبراهیم بن عبد الرزاق بن حسن
۲۰۸. ابن البختری محمد بن عمرو البغدادی
۲۰۹. الأزدی أبو زکریا یزید بن محمد بن إیاس
۲۱۰. الشعرانی أبو بکر محمد بن معاذ بن فهد
۲۱۱. ابن أوس أحمد بن محمد بن أوس الهمذانی
۲۱۲. ابن أبی صالح القاسم بن بندار بن إسحاق الهمذانی
۲۱۳. إبراهیم بن محمد بن یعقوب الهمذانی
۲۱۴. المیدانی أبو علی محمد بن أحمد بن محمد
۲۱۵. الصعلوکی أحمد بن محمد بن سلیمان
۲۱۶. القرمیسینی أبو إسحاق إبراهیم بن شیبان
۲۱۷. أبو العرب محمد بن أحمد بن تمیم المغربی
۲۱۸. أبو میسرة أحمد بن نزار القیروانی المالکی
۲۱۹. ابن مهرویه علی بن محمد بن مهرویه القزوینی
۲۲۰. الجوزی أبو الحسین أحمد بن محمد بن جعفر
۲۲۱. علی بن حمشاذ بن سختویه بن نصر النیسابوری
۲۲۲. ابن النحاس أحمد بن محمد بن إسماعیل
۲۲۳. عماد الدولة علی بن بویه بن فناخسرو الدیلمی
۲۲۴. الکرانی أبو علی أحمد بن محمد بن عاصم
۲۲۵. السوسی أبو علی أحمد بن محمد بن فضالة
۲۲۶. الریاش أبو الطیب الحسن بن إبراهیم البرمکی
۲۲۷. الفامی أبو داود سلیمان بن یزید القزوینی
۲۲۸. الأشنانی أبو الحسین عمر بن الحسن بن علی
۲۲۹. ابن الأعرابی أحمد بن محمد بن زیاد بن بشر
۲۳۰. خیثمة أبو الحسن بن سلیمان بن حیدرة القرشی
۲۳۱. الفارابی أبو نصر محمد بن محمد بن طرخان
۲۳۲. ابن ملیح الحسن بن یوسف بن ملیح الطرائفی
۲۳۳. ابن بالویه أبو بکر محمد بن أحمد الجلاب
۲۳۴. ابن حیکان أبو علی محمد بن أحمد بن محمد
۲۳۵. ابن داود أبو بکر محمد بن داود النیسابوری
۲۳۶. السمرقندی عثمان بن محمد بن أحمد
۲۳۷. الأستاذ عبد الله بن محمد بن یعقوب الحارثی
۲۳۸. الکرخی عبید الله بن الحسین بن دلال
۲۳۹. الدینوری أبو بکر أحمد بن مروان
۲۴۰. أبو إسحاق المروزی إبراهیم بن أحمد
۲۴۱. ابن أبی هریرة الحسن بن الحسین البغدادی
۲۴۲. الخامی أبو الطاهر أحمد بن محمد بن عمرو
۲۴۳. الحورانی أبو الطیب محمد بن حمید بن محمد
۲۴۴. البخاری الحسن بن یعقوب بن یوسف
۲۴۵. الأردبیلی أبو القاسم حفص بن عمر
۲۴۶. الحسن بن سعد بن إدریس الکتامی القرطبی
۲۴۷. الختلی عبد الرحمن بن أحمد بن عبد الله
۲۴۸. الصفار أبو عبد الله محمد بن عبد الله بن أحمد
۲۴۹. الصفار أبو الحسن أحمد بن عبید بن إسماعیل
۲۵۰. الصفار إسماعیل بن محمد بن إسماعیل
۲۵۱. أحمد بن عبید الصفار
۲۵۲. ابن صفوان البرذعی الحسین بن صفوان بن إسحاق
۲۵۳. الستوری أبو الحسن علی بن الفضل بن إدریس
۲۵۴. ابن عقبة أبو الحسن علی بن محمد بن محمد
۲۵۵. ابن السماک عثمان بن أحمد البغدادی
۲۵۶. ابن الحداد محمد بن أحمد بن محمد المصری
۲۵۷. المادرائی أبو بکر محمد بن علی بن أحمد
۲۵۸. الأصم محمد بن یعقوب بن یوسف النیسابوری
۲۵۹. ابن أبی ثابت إبراهیم بن محمد السامری
۲۶۰. الطحان أبو بکر أحمد بن عمرو بن جابر
۲۶۱. القطان أبو الحسن علی بن إبراهیم بن سلمة
۲۶۲. ابن شوذب عبد الله بن عمر بن أحمد بن علی
۲۶۳. ابن الأخرم محمد بن یعقوب الشیبانی
۲۶۴. الأخرم أبو یوسف یعقوب بن یوسف
۲۶۵. البحری إسحاق بن إبراهیم بن محمد الجرجانی
۲۶۶. قاسم بن أصبغ بن محمد بن یوسف بن ناصح
۲۶۷. البغدادی أبو الحسن علی بن أحمد بن إسحاق
۲۶۸. الزجاجی أبو القاسم عبد الرحمن بن إسحاق
۲۶۹. الجلاب عبد الرحمن بن حمدان بن المرزبان
۲۷۰. الأسواری أبو الحسین محمد بن أحمد
۲۷۱. الأذرعی إسحاق بن إبراهیم بن هاشم
۲۷۲. العبادانی أبو بکر أحمد بن سلیمان بن أیوب
۲۷۳. عبد المؤمن بن خلف بن طفیل بن زید التمیمی
۲۷۴. الصبغی أحمد بن إسحاق بن أیوب النیسابوری
۲۷۵. المعمر أبو العباس محمد بن إسحاق الصبغی

الطبقة العشرون

۲۷۶. أبو النضر الطوسی محمد بن محمد بن یوسف
۲۷۷. أبو الولید الفقیه حسان بن محمد
۲۷۸. ابن طباطبا عبد الله بن أحمد بن علی بن حسن
۲۷۹. ابن الجراب إسماعیل بن یعقوب بن إبراهیم
۲۸۰. ابن عبد البر محمد بن عبد الله التجیبی
۲۸۱. التنوخی علی بن محمد بن أبی الفهم
۲۸۲. السیاری أبو العباس القاسم بن القاسم
۲۸۳. ابن الخضر أحمد بن الخضر بن أحمد النیسابوری
۲۸۴. ابن ماهیان محمد بن حسین الجرجانی
۲۸۵. النجاد أحمد بن سلمان بن الحسن بن إسرائیل
۲۸۶. ابن الحجام عبد الله بن مسرور التجیبی
۲۸۷. أبو وهب زاهد الأندلس
۲۸۸. أبو عمر الزاهد محمد بن عبد الواحد البغدادی
۲۸۹. ابن نجیح أبو بکر محمد بن العباس البغدادی
۲۹۰. ابن حذلم أحمد بن سلیمان بن أیوب الدمشقی
۲۹۱. ابن خزیمة أحمد بن الفضل بن العباس البغدادی
۲۹۲. العقبی حمزة بن محمد بن العباس البغدادی
۲۹۳. الأمین إبراهیم بن محمد بن هشام البخاری
۲۹۴. مکرم بن أحمد بن محمد بن مکرم البغدادی
۲۹۵. أحمد بن بهزاد بن مهران المصری
۲۹۶. السمسار أحمد بن جعفر بن أحمد الأصبهانی
۲۹۷. الطرائفی أحمد بن محمد بن عبدوس
۲۹۸. العلاف أبو عبد الله محمد بن عیسی بن حسن
۲۹۹. أبو سهل القطان أحمد بن محمد بن عبد الله
۳۰۰. الخطبی إسماعیل بن علی بن إسماعیل
۳۰۲. الهجیمی إبراهیم بن علی بن عبد الله
۳۰۳. ابن قانع عبد الباقی بن قانع البغدادی
۳۰۴. ابن شعیب أبو علی محمد بن هارون
۳۰۵. العتکی محمد بن القاسم بن عبد الرحمن
۳۰۶. السکری أحمد بن إبراهیم بن محمد
۳۰۷. ابن نیخاب أبو الحسن أحمد بن إسحاق الطیبی
۳۰۸. الکعبی عبد الله بن محمد بن موسی بن کعب
۳۰۹. ابن درستویه عبد الله بن جعفر الفارسی
۳۱۰. أبو المیمون عبد الرحمن بن عبد الله البجلی
۳۱۱. العنبری یحیی بن محمد بن عبد الله النیسابوری
۳۱۲. ابن سنان إبراهیم بن محمد بن صالح الدمشقی
۳۱۳. الإسفرایینی الحسن بن محمد بن إسحاق
۳۱۴. أحمد بن منصور بن عیسی أبو حامد الطوسی
۳۱۵. المحبوبی محمد بن أحمد بن محبوب المروزی
۳۱۶. بکر بن محمد بن العلاء أبو الفضل القشیری
۳۱۷. ابن داسة محمد بن بکر بن محمد البصری
۳۱۸. ابن الوزان إبراهیم بن عثمان القیروانی
۳۱۹. ابن الخصیب عبد الله بن محمد الأصبهانی
۳۲۰. السندی أحمد بن محمد بن الحسین
۳۲۱. الخراسانی عبد الله بن إسحاق بن إبراهیم
۳۲۲. ابن علم محمد بن عبد الله البغدادی
۳۲۳. ابن کامل أحمد بن کامل بن خلف البغدادی
۳۲۴. القنطری أبو بکر القاسم بن إبراهیم بن أحمد
۳۲۵. الجمال محمد بن محمد بن عبد الله البغدادی
۳۲۶. ابن حسنویه أحمد بن علی النیسابوری
۳۲۷. میمون بن إسحاق أبو محمد البغدادی الصواف
۳۲۸. ابن بریه عبد الله بن إسماعیل الهاشمی
۳۲۹. ابن فارس عبد الله بن جعفر بن أحمد الأصبهانی
۳۳۰. الدخمسینی بکر بن محمد بن حمدان المروزی
۳۳۱. الطستی عبد الصمد بن علی بن محمد
۳۳۲. وهب بن مسرة بن مفرج بن بکر أبو الحزم التمیمی
۳۳۳. الخلدی أبو محمد جعفر بن محمد بن نصیر
۳۳۴. الصرفندی إبراهیم بن إسحاق بن أبی الدرداء
۳۳۵. ابن الجزار أحمد بن إبراهیم القیروانی
۳۳۶. صاحب الأندلس الناصر لدین الله المروانی
۳۳۷. ابن الأخرم محمد بن النضر بن مر الدمشقی
۳۳۸. ابن عمار أبو علی أحمد بن محمد
۳۳۹. ابن ماتی علی بن عبد الرحمن العلوی
۳۴۰. ابن الزبیر علی بن محمد بن الزبیر القرشی
۳۴۱. العطشی أبو الحسین أحمد بن عثمان بن یحیی
۳۴۲. القصار أبو عبد الله أحمد بن محمد بن یحیی
۳۴۳. المسعودی أبو الحسن علی بن الحسین بن علی
۳۴۴. ابن بنت عدبس جعفر بن محمد بن جعفر الدمشقی
۳۴۵. الأسداباذی الزبیر بن عبد الواحد بن محمد
۳۴۶. أبو الفضل بن إبراهیم محمد بن إبراهیم بن الفضل النیسابوری
۳۴۷. ابن معروف أبو علی محمد بن القاسم التمیمی
۳۴۸. النقاش محمد بن الحسن بن محمد بن زیاد
۳۴۹. ابن أبی دارم أبو بکر أحمد بن محمد الشیعی
۳۵۰. ابن یونس عبد الرحمن بن أحمد المصری
۳۵۱. القزوینی أبو عمر محمد بن عیسی بن أحمد

دربارهٔ پدیدآورنده

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

شمس‌الدین ذهبی (متوفای سال ۷۴۸)، تألیفات زیادی در حدیث و رجال و تاریخ دارد، از جمله: میزان الاعتدال، الکاشف، المغنی فی الضعفاء، سیر اعلام النبلاء و تاریخ الاسلام.

ذهبی معاصر ابن تیمیه و شاگرد او بوده. هر چند در برخی مسائل با ابن تیمیه مخالفت کرده است. ذهبی شاگردان بزرگی داشته، حافظ سبکی مؤلف طبقات الشافعیة در مورد وی می‌گوید: هر چند ذهبی استاد من است و احترامش بر من لازم می‌باشد، اما گفتن حق سزاوارتر است. آن گاه به بی‌انصافی و تعصب ذهبی تصریح می‌کند، و از حافظ علائی نیز کلامی می‌آورد[۲].

و واقع مطلب همین است؛ زیرا وقتی به کتاب میزان الاعتدال فی نقد الرجال مراجعه می‌کنیم، آثار تعصب وی نسبت به راویان مناقب اهل بیت(ع) را می‌بینیم، و همچنین در کتاب سیر أعلام النبلاء ـ که در احوالات علما نوشته ـ تعصب او به مخالفین خود در اعتقاد، کاملا هویداست؛ لذا در تشیید المراجعات در این رابطه آمده است: فمن کان هذا حاله مع علماء مذاهب السنة من الحنفیة والحنابلة ومع غیرهم من المخالفین له فی العقیدة او الفروع، کیف یرتجی منه أن یترجم للشیخ أبی جعفر الکلینی الامامی-مثلا-بأکثر من ثلاثة أسطر؟![۳].

پس کسی که در رفتارش با عالمان مذاهب دیگر اهل تسنن از حنفی و حنبلی و غیر آنها که در عقیده یا در فروعات احکام با او مخالفند، چنین باشد چطور می‌توان انتظار داشت که مثلا در شرح حال مرحوم ابوجعفر کلینی که شیعۀ امامی است بیش از سه سطر بنویسد؟!

ذهبی در مدح و ثنای هم مسلکان خویش از هیچ تعریفی فروگذار نکرده و گاهی دربارۀ یکی از عالمان مکتب خود بیش از بیست و پنج صفحه تمجید و تعریف کرده در حالی که فقط سه سطر در مورد مرحوم کلینی نوشته و ترجمۀ شیخ صدوق رحمه الله هم دو سطر است.

او در عالمان شیعه هیچ نقطه ضعفی نیافته که اگر کمترین بهانه‌ای می‌یافت، از تبلیغات منفی و نسبت‌های ناروا دریغ نمی‌کرد. اما چون کمترین گردی از ضعف بر دامان پاک عالمان شیعی ننشسته است از این‌رو نه ذهبی و نه هیچ یک از علمای جرح و تعدیل اهل سنت نتوانسته‌اند عالمان شیعه را به چیزی که موجب قدح باشد متهم تا چه رسد به این که به کبائر رمی کنند. فقط ایشان را با عنوان «شیعی» یا «رافضی» به خیال خود تضعیف کرده‌اند! ذهبی به قدری متعصب است که در شرح حال عالم شیعی خدا را بر این که کتاب‌های او را ندیده شکر می‌کند. وی در مورد شیخ مفید رحمه الله می‌گوید: وقیل: بلغت توالیفه مأتین، لم أقف علی شیء منها ولله الحمد[۴].

تعصب شدید ذهبی بر ضد شیعه و تشیع باعث شده که تألیفات وی مورد اعتماد وهابی‌ها قرار گیرد. تا آنجا که فقط به آراء و نظرات او و یا شاگردان مکتبش استناد می‌کنند[۵].

منابع

پانویس

  1. وبگاه کتابخانه ملی
  2. طبقات الشافعیة الکبری، ج۲، ص۱۳-۱۴.
  3. تشیید المراجعات، ج۳، ص۱۲۱.
  4. سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۳۴۴.
  5. حسینی میلانی، سید علی، جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام، ج۱، ص ۱۳۳.

کتاب‌های وابسته

پانویس

دریافت متن

پیوند به بیرون