اسود بن یزید بن قیس نخعی ثقفی
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
- اسود فرزند یزید بن قیس از فقها و عبادت کنندگان و شب زنده‌داران اهل کوفه و مردی صادق مورد وثوق بود. او هر شبانه روز ۷۰۰ رکعت نماز می‌گزارد و دائما روزه می‌داشت و قرآن می‌خواند و هشتاد مرتبه به خانه خدا رفت و مناسک حج و عمره بجا آورده. این مرد عابد و زاهد زمان رسول خدا(ص) را درک کرد، اما به زیارت و دیدار حضرت توفیق نیافت، و لذا در شمار تابعین به حساب می‌آید. اسود از ابوبکر، عمر، ابن مسعود و حضرت علی(ع) و دیگران نقل حدیث کرده و در زمره یاران حضرت علی(ع) قرار گرفت[۱]. اما مع الاسف پس از شهادت آن حضرت به انحراف گرایید و فریب شیطان خورد و متوجه معاویه شد و سرانجام با عداوت و کنیه آن امام همام(ع) و محبت معاویه در سال ۷۴ یا ۷۵ هجری از دنیا رفت[۲]. و آن‌چه از نماز، روزه، حج و قرآن بجا آورده بود، همه را بر باد داد و با دست خالی دار فانی را وداع گفت!
- به یک توضیح توجه کنید:
- چرا کسی که از محبت علی(ع) دست بردارد و یا به ناحق و بی‌دلیل با او دشمنی کند، اعمال او حبط می‌شود و اهل دوزخ است؟
- از قرآن کریم و روایات این حقیقت به خوبی نمایان است، زیرا در قرآن کریم آمده: ﴿إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ﴾[۳]. بدون تردید کسانی که امیرالمؤمنین را شناخته و به خاطر مطامع دنیا و رسیدن به جاه و مقام از آن حضرت بریده و با او دشمنی کرده و یا به جنگ با آن حضرت برخاستند قطعاً از زمره متقین خارج و تمام اعمال و عباداتشان حبط شده واهل دوزخ خواهند بود.
- علاوه بر آیه فوق، از رسول خدا(ص) و مكرراً نقل شده که در شأن علی(ع) فرمودند: "علی با حق است و حق با علی، و این دو از هم جدا نشوند تا کنار حوض (کوثر) بر من وارد شوند"[۴]؛
- و در سخنی دیگر از آن حضرت است که فرمود: "هر کس از علی تبعیت کند از حق تبعیت کرده و هر کس علی را ترک کند حق را ترک کرده است"[۵].
- در کلام دیگر فرمودند: "هیچ منافقی علی را دوست نمی‌دارد و هیچ مؤمنی علی را دشمن ندارد"[۶]؛
- بنابراین اسود بن یزید و امثال او که با شناخت کامل از علی(ع) بریدند و به معاویه پیوستند، از زمره متقین خارج شدند و اعمال و عباداتشان باطل شد و اهل آتشند، أعوذ بالله من سبات العقل.[۷]
منابع رجال و تراجم اهل سنت
رجال صحیح مسلم (ابن منجویه)
- الْــأسود بن يزِيد بن قيس النَّخعِيّ الْكُوفِي أَخُو عبد الرحمن وَابْن أخي عَلْقَمَة بن قيس وَكَانَ أسن من عَلْقَمَة وخال إِبْرَاهِيم بن يزِيد وَكلهمْ من بني بكر بن النخع كنيته أَبُو عبد الرحمن وَيُقَال أَبُو عَمْرو وَكَانَ صواما قواما فَقِيها زاهدا مَاتَ سنة خمس وَسبعين وَقيل سنة أَربع وَسبعين قَالَ عَمْرو بن عَليّ مَاتَ الْأسود بن يزِيد النَّخعِيّ سنة خمس وَسبعين ويكنى أَبُو عَمْرو روى عَن عَائِشَة فِي الْوضُوء وَالصَّلَاة وَغَيرهمَا وعبد الله بن مَسْعُود فِي الصَّلَاة وَالْحج وَغَيرهمَا وَأبي مُوسَى فِي الْفَضَائِل روى عَنهُ إِبْرَاهِيم النَّخعِيّ وَابْنه عبد الرحمن بن الْأسود وَأَبُو إِسْحَاق السبيعِي وَعمارَة بن عُمَيْر وَإِبْرَاهِيم بن سُوَيْد وَكثير بن مدرك وَأَشْعَث بن أبي الشعْثَاء وعبد الرحمن بن يزِيد
طبقات الفقهاء (أبو إسحاق شیرازی)
- أبو عمرو ويقال أبو عبد الرحمن الــأسود بن يزيد بن قيس النخعي، أخو عبد الرحمن بن يزيد وابن أخي علقمة: مات سنة خمس وسبعين. قالت عائشة رضي الله عنها: ما بالعراق رجل أكرم علي من الأسود. وقيل للشعبي: أيهما أفضل: علقمة أو الأسود؟ قال: كان علقمة مع البطيء وهو يدرك السريع.
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ رجال طوسی، ص۳۵، ش۱۶ و اعیان الشیعه ج۳، ص۴۴۳.
- ↑ اعیان الشیعه، ج۳، ص۴۴۳.
- ↑ «خداوند تنها از پرهیزگاران می‌پذیرد» سوره مائده، آیه ۲۷.
- ↑ «اَلْحَقُّ مَعَ عَلِيٍّ وَ عَلِيٌّ مَعَ اَلْحَقِّ وَ لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ اَلْحَوْضَ »؛ فرائد السمطین، ج۱، ص۱۳۸؛ کشف الغمة، ج۱، ص۱۹۹ و تاریخ دمشق، ترجمه امیرالمؤمنین، ج۳، ص۱۱۹
- ↑ «اِتَّبَعَهُ اِتَّبَعَ الْحَقَّ وَ مَنْ تَرَكَهُ تَرَكَ الْحَقَّ»؛ بحار الانوار، ج۳۸، ص۳۳.
- ↑ «اَ يُحِبُّ عَلِيّاً مُنَافِقٌ وَ لاَ يُبْغِضُهُ مُؤْمِنٌ»؛ صحیح ترمذی، ج۵، ص۴۱۱، ح۳۷۳۸.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۱، ص۱۸۰-۱۸۱.