استرجاع
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل استرجاع (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- در اصطلاح، این کلمه به گفتن «إِنَّا للّه وإِنّا إِلَیهِ رَاجِعُونَ» گفته می‌شود ما برای خدا و از سوی اوییم و به سوی او باز می‌گردیم و کسی که با مصیبتی یا خبر مرگی مواجه شود، آن را بر زبان جاری می‌کند و با حکایت از اینکه بازگشت همه به سوی خداست، بر داغ خویش یا دیگری تسکینی می‌دهد. درباره استرجاع هنگام مصیبت،احادیثی است، از جمله امام باقر(ع) فرمود: «مَا مِنْ مُؤْمِنٍ يُصَابُ بِمُصِيبَةٍ فِي اَلدُّنْيَا فَيَسْتَرْجِعُ عِنْدَ مُصِيبَتِهِ وَ يَصْبِرُ حِينَ تَفْجَأُهُ اَلْمُصِيبَةُ إِلاَّ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ مَا مَضَى مِنْ ذُنُوبِهِ إِلاَّ اَلْكَبَائِرَ اَلَّتِي أَوْجَبَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَيْهَا اَلنَّارَ»[۱] هیچ مؤمن مصیبت زده‌ای در دنیا نیست که هنگام مصیبت، «إِنَّا للّه وإِنّا إِلَیهِ رَاجِعُونَ» گوید و بر مصیبت ناگهانی شکیبا باشد، مگر آنکه خداوند گناهان گذشته‌اش را می‌بخشاید، مگر گناهان کبیره که خداوند بر آنها وعده دوزخ داده است. امام حسین(ع) بارها در طول راه کربلا و در خود کربلا و عاشورا این جمله را بر زبان راند. از جمله هنگام شنیدن خبر شهادت مسلم بن عقیل در منزلگاه "زرود"، و نیز شبی که در قصر بنی مقاتل منزل کرده بودند، علی اکبر این جمله را مکرر از پدر شنید. چون علت آن را پرسید، سید الشهدا فرمود: در خواب دیدم که صدایی می‌گوید: این قافله به سوی مرگ می‌رود...[۲] پیش از آن در مدینه نیز هنگام گفتگو با مروان حکم، امام حسین(ع) ضمن بیان فاجعه بار بودن خلافت یزید، «إِنَّا للّه وإِنّا إِلَیهِ رَاجِعُونَ» گفت[۳]. این اعتقاد، یعنی از اویی و به سوی اویی هم زندگی را بر انسان می‌سازد و از بند تعلقات می‌رهاند، هم مرگ را هموار و پذیرفتنی می‌کند و او را به منزلگاه ابدی مشتاق می‌سازد و تنها نفس‌های مطمئنه در برابر مصیبت‌ها و داغ شهیدان، آرامش دارند مرگ را کوچیدن به خانه همیشگی و جوار خدا می‌دانند[۴].
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ وسائل الشیعه،ج ۲،ص ۸۹۸
- ↑ مقتل الحسین، مقرم، ص ۲۲۷، عوالم(امام حسین)، ص ۲۳۰
- ↑ عوالم، ص ۱۷۵
- ↑ ر. ک. محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص۵۱.