سوید بن عمرو خثعمی در تاریخ اسلامی
- اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث سوید بن عمرو خثعمی است. "سوید بن عمرو خثعمی" از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
مقدمه
سوید فرزند عمرو ابن ابی مطاع انماری خثعمی است و خثعمی منسوب به خثعم بن اراش که قبیله‌ای از اعراب قحطانی و یمنی الأصل می‌‌باشند.
این شهید بزرگوار یکی از شیوخ عالی مقام و از طبقه اشراف کوفه و مردی کثیر الصلاة و در شجاعت و دلاوری مردی نامدار بود. او در میدان جنگ چون شیر خشمگین مبارزه می‌‌کرد و در برابر بلاها و سختی‌ها بسیار مقاوم بود. او کسی است که از بامداد عاشورا تا وقتی که امام(ع) یکه و تنها مانده، در میدان جنگ بود [۱].
برخی از مورخان می‌‌نویسند: معلوم نیست که این مرد شریف، کی و کجا به امام(ع) پیوسته است؟ همین قدر معلوم است که او از جمله اصحاب و یارانی است که از صبحگاه تا دم آخر جنگ به مبارزه و مجاهده پرداخت و با شهادت او، جنگ روز عاشورا به پایان رسید[۲].[۳]
آخرین حمله
همان طوری که اشاره شد تاریخ نگاران عاشورا نوشته‌اند: آخرین کسی که از اصحاب امام(ع) شهید شد، سوید بن عمرو بن ابی مطاع خثعمی بود. او با پیکری پُر زخم و مجروح در میان کشتگان و شهدا افتاده بود و چون خون زیادی از بدنش رفته بود و جراحت زیادی برداشته بود بیهوش و بی‌حرکت مانده بود. دشمنان گمان کردند که او کشته شده است، اما بعد از ساعاتی به هوش آمد و شنید که لشکریان می‌‌گویند: «حسین کشته شد!» این شخصیت با ایمان گویا از این خبر وحشت انگیز به هیجان آمد و با تمام توانش برخاست، دید شمشیرش را برده‌اند با چاقویی که به همراه داشت به دشمن حمله کرد و لحظاتی با دشمن مبارزه کرد و سرانجام به دست عروة بن بطار تغلبی و زید بن رُقاد جُنَبی به شهادت رسید[۴].
علامه محسن امین این رجز را به وی نسبت داده است:
"أَقْدِمْ حُسَيْنُ الْيَوْمَ تَلْقَ أَحْمَداً وَ شَيْخَكَ الْخَيْرَ عَلِيّاً ذَا النَّدَى"
"وَ حَسَناً كَالْبَدْرِ وَافَى الْأَسْعَدَا وَعَمَّك الْقَرْمَ الْهُمامَ الْأَرْشَدا"
"حَمْزَةَ لَيْثِ اللَّهِ يُدْعى أَسَدا وَذَا الْجَناحَيْنِ تَبَوّأ مَقْعَدا"
"فِي جَنَّةِ الفِردَوسِ تَعلو صُعُدا"[۵]؛
- پیش بیا ای حسین! که امروز در باغ بهشت، پیامبر(ص) و پدر نیکوکار و صاحب بخشش را ملاقات می‌کنی، و برادرت حسن ماه سیما که نیک بختان را ملاقات کرد و عموی بزرگوار شجاع و با سخاوتت، حمزه که شیر پروردگار که شیر خدا نامیده شد، و جعفر طیار ذوالجناحین که بالا مقام است، در بهشت فردوس بالا می‌‌رود و عالی میشود.
آری معطرترین درودی که به یاد آنان تقدیم میشود، از سخنان امام صادق(ع) است که در حق آنان می‌‌فرماید: «اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ يَا أَنْصَارَ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ بِأَبِي أَنْتُمْ وَ أُمِّي طِبْتُمْ وَ طَابَتِ اَلْأَرْضُ اَلَّتِي فِيهَا دُفِنْتُمْ وَ فُزْتُمْ فَوْزاً عَظِيماً فَيَا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَكُمْ فَأَفُوزَ مَعَكُمْ»[۶]؛
سلام بر شما ای انصار اباعبدالله الحسین! پدر و مادرم به فدای شما، پاکیزه شدید و زمینی را که در آن مدفون هستید پاکیزه کردید و به فوز و رستگاری عظیمی رسیدید، ای کاش من هم با شما بودم و با شما رستگار می‌‌شدم!.[۷]
منابع
پانویس
- ↑ الملهوف، ص۱۶۵؛ منهج المقال، ج۲، ص۸۲ و ابصارالعین، ص۱۴۷.
- ↑ عنصر شجاعت، ج۲، ص۱۰۵، و نیز، ر.ک: کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۷۳؛ اعیان الشیعه، ج۷، ص۳۲۴ و مقتل مقرم، ص۲۵۴.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص:۴۶۳-۴۶۴.
- ↑ تاریخ طبری، ج۵، ص۴۵۳؛ در کامل ابن اثیر، ج۲، ص۵۷۳، به جای بطار «بطان» آورده و در تنقیح المقال، ج۲، ۷۲؛ الملهوف، ص۱۶۶؛ اعیان الشیعه، ج۷ ص۳۲۴ و مقتل مقرم، ص۲۵۴ نام قاتل‌ها را نیاورده‌اند.
- ↑ اعیان الشیعه، ج۷، ص۳۲۴.
- ↑ بحار الأنوار، ج۱۰۱، ص۲۰۱.
- ↑ ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام حسین، ص:۴۶۴-۴۶۵.