آیا امامان اخبارات غیبی داشته‌اند؟ (پرسش)

آیا امامان اخبارات غیبی داشته‌اند؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب
مدخل اصلی	علم غیب

آیا امامان اخبارات غیبی داشته‌اند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.

پاسخ به این پرسش

خسروپناه

حجت الاسلام و المسلمین دکتر خسروپناه در کتاب «کلام نوین اسلامی» در این باره گفته است:

1. «خبرهای غیبی از امام علی(ع): مروان بن حکم در جنگ جمل اسیر شد و امام حسن و امام حسین(ع) از پدر عفو او را خواستند حضرت او را آزاد کرد و سپس فرمود: "آگاه باشید برای این مروان، فرمان‌روایی کوتاهی است بسان لیسیدن سگ، بینی خود را. او پدر چهار رئیس است و امت اسلامی از فرمان‌روایی او و فرزندانش، روزگار خونینی به خود خواهند دید." تاریخ گواهی می‌دهد که حکومت مروان، نُه ماه بیشتر نشد و چهار فرزندش، عبدالملک و عبدالعزیز و بشر و محمد، به ترتیب به ریاست رسیدند. امت اسلامی در دوران خلافت مروان و فرزندانش روزهای بسیار سخت و خونینی را سپری کردند.
2. امام حسن مجتبی(ع) از این که به وسیله همسر خود جعده مسموم می‌شود؛ خبر داد و نیز به امام حسین(ع) فرمود: "سی هزار نفر از مردمی که ادعا می‌کنند از امت اسلام هستند؛ برای کشتن تو و اسیر کردن فرزندان و خانواده تو با هم همدست می‌شوند."
3. عمر بن سعد به امام حسین(ع) گفت: یا اباعبدالله در ناحیه ما؛ مردم بی‌خردی هستند که می‌گویند: من شما را می‌کشم حضرت فرمود: آنها بی‌خرد نیستند؛ بلکه خردمندانند. اما چشم من به این روشن است که تو پس از من جز اندکی از گندم عراق نخواهی خورد.
4. امام سجاد(ع) به فرزندش امام باقر(ع) فرمود: "پس از من، برادرت عبدالله، ادعای امامت می‌کند و مردم را به سوی خود دعوت می‌نماید؛ اما عمر او کوتاه و زود ازدنیا می‌رود." امام باقر می‌فرماید: "پس از رحلت پدرم، برادرم عبدالله ادعای امامت و جانشینی پدرم را نمود؛ ولی طولی نکشید که از دنیا رفت؛ همانطور که پدرم خبر داده بود"
5. امام محمد باقر جوانی را در مسجد دید که می‌خندید. فرمود: "در خانه خدا می‌خندی در حالی که سه روز دیگر از دنیا خواهی رفت. آن جوان پس از سه روز از دنیا رفت." و نیز به ابوبصیر فرمود: " هنگامی که به کوفه برگردی خداوند دو پسر به تو عنایت می‌کند؛ یکی را عیسی و دیگری را محمد نام می‌گذاری و هر دوی آنها از شیعیان ما خواهند بود." ابوبصیر می‌گوید: همان شد که امام (ع) خبر داد. روایات فراوانی از پیشگویی‌های ائمه گزارش داده‌اند».

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

۱. حجت الاسلام و المسلمین حسینی؛

سید جواد حسینی حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید جواد حسینی - با نام مستعار حسین تربتی - در مقاله «خبرهای غیبی در نهج البلاغه» و «امام حسن عسکری و استفاده وسیع از علم غیبی» در این باره گفته است: «آگاهی از غیب و گزارش امام علی(ع) از حوادث و رویدادهای پنهان و پوشیده، به خصوص جریان‌هایی که پس از شهادت ایشان رخ داده است، یکی از ابعاد گسترده نهج البلاغه را تشکیل می‌دهد و در مجموع، حدود هفتاد و پنج خبر غیبی در نهج البلاغه آمده است که اکثراً و یا مجموع آنها تحقق پذیرفته‌اند». ابوالقاسم کاتب راشد نقل می‌کند: که مردی از سادات علوی برای کار و کوشش، و تحصیل روزی از خانه خود در سامراء خارج شد و در خارج شهر به مردی از اهل همدان برخورد نمود که آمده بود و می‌خواست امام حسن عسکری(ع) را زیارت کند. مرد همدانی پرسید: ای مرد! از کجا می‌آیی و اهل کدام شهری؟ مرد علوی جواب داد اهل سامرا و در پی تحصیل روزی از خانه‌ام خارج شده‌ام، او گفت: آیا حاضری مرا به خانه امام حسن عسکری(ع) راهنمایی کنی و در عوض پنجاه دینار از من بگیری؟ مرد علوی جواب داد مانعی ندارد و هر دو به سمت خانه حضرت عسکری آمدند... وقتی رسیدند اذن ورود خواستند، حضرت عسکری به آن دو اجازه ورود داد در حالی که در صحن منزل نشسته بود، وقتی نگاهش به مرد همدانی افتاد فرمود: تو فلانی فرزند فلانی هستی؟ عرض کرد: بله، فرمود: بله پدرت درباره ما به تو وصیت کرده است آمده‌ای آن وصیّت را ادا کنی، و با تو چهار هزار دینار است که آن را تحویل بده، آن مرد گفت: بله (همین طور است) و آن را به حضرت تقدیم کرد. آنگاه به علوی نگاه کرد و فرمود: تو برای تحصیل فضل (الهی و روزی) به سوی جبل خارج شدی، این مرد (همدانی) به تو پنجاه دینار داد، و تو هم با او برگشتی و الآن هم، پنجاه دینار به تو عطا می‌کنیم. در این روایت چند خبر غیبی از حضرت نقل شده است: اسم و رسم مرد همدانی(جبلی) را گفتن بدون آشنایی قبلی؛ خبر از وصیّت پدر آن مرد؛ خبر از مبلغ دقیق مالی که وصیّت شده بود که به امام پرداخت شود؛ خبر از قرار داد علوی با مرد همدانی اسماعیل بن محمّد که از فرزندان عبداللّه بن عباس است می‌گوید: مبلغ دویست دینار پول داشتم که آنها را در زمین دفن کرده بودم، و بر سر راه امام عسکری قرار گرفته و به او عرض کردم: یابن رسول اللّه من درآمدی ندارم تا برای شب و روزم نانی تهیه کنم و در وضع اسفناکی بسر می‌برم، تا جایی که حتی یک دینار پول ندارم، و جای تعجب این بود که اسماعیل در حضور امام به دروغ سوگند یاد کرد. حضرت از شنیدن سخنان اسماعیل ناراحت شد و فرمود: چرا به دروغ قسم یاد می‌کنی، و من می‌دانم که تو دویست دینار دفن کرده‌ای ولی این را بدان که روزی شدیداً به آن پول محتاج می‌شوی و لکن از آن استفاده نمی‌بری؟ و امام اضافه کرد که من این سخنان را برای این نمی‌گویم که تو را از احسان خود محروم سازم، آنگاه به غلام خویش دستور داد که هرچه داری به او بپرداز، و غلام موجودی حضرتش را که صددینار بود، به وی داد: از این جریان مدّتی گذشت تا زمانی که اسماعیل شدیداً به آن دویست دینار دفن شده نیاز پیدا کرد با این که جای دفن دینارها را تغییر داده بود وقتی سراغ آن رفت متوجّه شد که پسرش دینارها را خرج کرده و حتی یک درهم باقی نگذاشته است. در این روایت نیز حضرت چند خبر غیبی داد: ناحق قسم یاد کردن اسماعیل؛ مبلغ دقیق دینارهای دفن شده را گفتن؛ از همه جالب‌تر این که خبر داد از آن دینارها بهره نمی‌بری مردی از امام پرسید: چرا سهم الارث مرد دو برابر سهم الارث زن است؟ مگر زن بی چاره چه گناهی دارد؟ حضرت در جواب فرمودند: برای این که: نفقه مرد از زن بیشتر است. مرد در جهاد و جبهه شرکت می‌کند، و هزینه زندگی خانواده‌اش را تأمین می‌کند، در دیه عاقله که بر اثر قتل خطائی پیش می‌آید که بر مردان فامیل واجب است شرکت دارد. ولی زن در تمامی آنچه گفته شد معاف است. پرسشگر چون جواب حضرت را شنید، در دل با خود گفت: این سؤال را ابن ابی العوجاء از امام صادق (ع) سؤال کرده بود، آن حضرت به همین صورت جواب داده بود. حضرت عسکری (ع) (درجا) از قلب او خبر داد و فرمود: ای ابا محمد صحیح است. این سؤال، سؤال ابن ابی العوجاء است، اگر معنی پرسش شما یکی باشد، جواب ما اهل بیت نیز یکی است. ما اوّل و آخرمان با هم تفاوتی ندارند، و همه در علم یکسان هستیم، و همگی نور واحد، و از شجر واحدی می‌باشیم، (منتهی) پیامبر خدا(ص) و امیرمؤمنان(ع) فضیلت بیشتری دارند. ابی حمزه نصیر خادم می‌گوید: از امام عسکری بارها شنیدم که با غلامانش که ترک زبان، رومی و..بودند با زبان آنها صحبت می‌کرد، من از این مسئله تعجب کردم، و در دل با خودم گفتم: آخر این (امام) در مدینه به دنیا آمده (چگونه ترکی و رومی و... صحبت می‌کند)...این را با خود گفتم، پس حضرت عسکری رو کرد به من فرمود: براستی خداوندی که نامش بلند است، حجّتش را از دیگر مخلوقاتش ممتاز نموده (به این صورت که) به او شناخت همه چیز را عطا فرموده، و او (حجّت خدا) به زبان‌های مختلف اسباب و علل کارها و حوادث (گوناگون که پیش می‌آید) آگاهی و شناخت دارد، اگر این نبود، بین حجّت (و امام) و مردم فرقی نبود. محمد بن عیاش می‌گوید: چند نفر بودیم که در مورد کرامات امام عسکری گفتگو می‌کردیم، فردی ناصبی (دشمن اهل بیت) گفت: من نوشته‌ای بدون مرکب برای او می‌نویسم، اگر آن را پاسخ داد می‌پذیرم که او بر حق است. ما مسائل خود را نوشتیم، ناصبی نیز بدون مرکّب روی برگه‌ای مطلب خود را نوشت و آن را با نامه‌ها به خدمت امام فرستادیم، حضرت پاسخ سؤال‌های ما را مرقوم فرمود و روی برگه مربوط به ناصبی (که گویا از امام خواسته بود، اسم او و پدرش را بگوید) اسم او اسم پدرش را نوشت! ناصبی چون آن (نامه) را دید از هوش رفت، و چون به هوش آمد، حقانیت حضرت را تصدیق کرد و در زمره شیعیان قرار گرفت. در این روایت نیز حضرت با علم غیبی خط بی مرکب را خواند و باعث هدایت ناصبی شد. شخصی به نام (حلبی) می‌گوید: در سامراء گرد آمده بودیم و منتظر خروج امام حسن عسکری(ع) از خانه بودیم تا او را از نزدیک ببینم. در این هنگام نامه‌ای از حضرت دریافت کردیم که در آن نوشته بود: هشدار که هیچ کس بر من سلام نکند و کسی با دست به سوی من اشاره نکند، در غیر این صورت جانتان به خطر خواهد افتاد. در کنار من جوانی ایستاده بود، به او گفتم: از کجایی؟ گفت: از مدینه. گفتم: اینجا چه می‌کنی؟ گفت: درباره امامت ابومحمد اختلافی پیش آمده است، آمده‌ام تا او را ببینم و سخنی از او بشنوم یا نشانه‌ای ببینم تا دلم آرام گیرد، من از نوادگان ابوذر غفاری هستم، در این هنگام امام حسن همراه خادمش بیرون آمد. وقتی که روبروی ما رسید، به جوانی که در کنار من بود، نگریست و فرمود: آیا تو غفاری هستی؟ جوان پاسخ داد: آری. امام فرمود: مادرت حمدویه چه می‌کند؟ جوان: خوب است. حضرت از کنار ما گذشت. رو به جوان کردم و گفتم: آیا او را قبلاً دیده بودی؟ پاسخ داد: خیر، گفتم: آیا همین تو را کافی است؟ گفت: کمتر از این نیز کافی بود. ابوالادیان می‌گوید: من از خدمت‌گزاران امام عسکری بودم و نامه‌های آن حضرت را به شهرها می‌بردم. در بیماری که امام با آن از دنیا رفت، به خدمتش رسیدم. حضرت نامه‌هایی نوشت و فرمود: اینها را به مدائن می‌بری. پانزده روز در سامراء نخواهی بود، روز پانزدهم که داخل شهر شدی، خواهی دید که از خانه من ناله و شیون بلند است و جسد مرا در محل غسل گذاشته‌اند. گفتم: سرور من! اگر چنین شود، امام بعد از شما کیست؟ فرمود: هر کس بر جنازه من نماز گزارد، قائم بعد از من او است. گفتم: نشانه دیگری بفرمایید فرمود: هر کس از آنچه در میان همیان (کمربند) است خبر دهد، او امام بعد از من است. هیبت و عظمت امام مانع شد که بپرسم: مقصود از آنچه در همیان است چیست؟ من نامه‌های آن حضرت را به مدائن بردم و جواب آنها را گرفته و روز پانزدهم وارد سامراء شدم. دیدم همانطور که امام فرموده بود، از خانه امام صدای ناله بلند است. نیز دیدم برادرش جعفر (کذّاب) در کنار خانه آن حضرت نشسته و گروهی از شیعیان، اطراف او را گرفته به وی تسلیت، و به امامتش تبریک می‌گویند! من از این جریان یکّه خوردم و با خود گفتم: اگر جعفر امام شده باشد، پس وضع امامت عوض شده است، زیرا من با چشم خود دیده بودم که جعفر شراب می‌خورد و قمار بازی می‌کند و اهل تار و طنبور بود. من هم جلو رفته و رحلت برادرش را تسلیت و امامتش را تبریک گفتم ولی از من چیزی نپرسید! در این هنگام عقید خادم خانه امام، بیرون آمد و به جعفر گفت: جنازه برادرت را کفن کردند، بیایید نماز بخوانید، جعفر وارد خانه شد. شیعیان در اطراف او بودند سمّان و حسن بن علی معروف به سلمه پیشاپیش آنها قرار داشتند. وقتی که به حیاط خانه وارد شدیم، جنازه امام عسکری را کفن کرده و در تابوت گذاشته بودند، جعفر پیش رفت تا بر جنازه امام نماز گزارد. وقتی که خواست تکبیر نماز را بگوید، ناگاه کودکی گندم‌گون و سیاه موی که دندان‌های پیشینش قدری با هم فاصله داشت، بیرون آمد و لباس جعفر را گرفت و او را کنار کشید و گفت: عمو کنار برو، من باید بر جنازه پدرم نماز بخوانم. جعفر در حالی که قیافه‌اش دگرگون شده بود، کنار رفت. آن کودک بر جنازه امام نماز خواند و حضرت را در خانه خود کنار قبر پدرش امام هادی (ع) دفن کردند. بعد همان کودک روبه من کرد و گفت: ای مرد بصری! جواب نامه‌ها را که همراه توست بده! جواب نامه‌ها را به وی دادم و با خود گفتم: این دو نشانه (نماز بر جنازه، خواستن جواب نامه‌ها) حالا فقط همیان مانده، آنگاه پیش جعفر آمدم و دیدم سر و صدایش بلند است. حاجز و شاء که حاضر بود به جعفر گفت: آن کودک که بود؟! او می‌خواست با این سؤال جعفر را (که بی خود ادعای امامت کرده بود) محکوم کند. جعفر گفت: واللّه تا به حال او را ندیده‌ام و نمی‌شناسم! در آنجا نشسته بودیم که گروهی از اهل قم آمدند و از امام حسن پرسیدند؟ و چون دانستند امام رحلت فرموده‌اند، گفتند: جانشین امام کیست؟ حاضران جعفر را نشان دادند. آنها به جعفر سلام کرده تسلیت و تهنیت گفتند و اظهار داشتند: نامه‌ها و پول‌هایی آورده‌ایم. بفرمایید: نامه‌ها را چه کسانی نوشته‌اند و پول‌ها چقدر است؟ جعفر از این سؤال برآشفت و برخاست و در حالی که گرد جامه‌های خود را پاک می‌کرد، گفت: اینها از ما انتظار دارند علم غیب بدانیم! در این میان خادمی از میان خانه بیرون آمد و گفت: نامه‌ها از فلان کس و فلان کس است و در همیان هزار دینار است که ده تا از آنها را آب طلا داده‌اند. نمایندگان مردم قم نامه‌ها و همیان را تحویل او داده و به خادم گفتند: هر کس تو را برای گرفتن همیان فرستاده، او امام است. در نتیجه باید گفت که امامان معصوم(ع) طبق آیات قرآنی و روایات وارده برخوردار از علم غیبی هستند و در موارد لازم و ضروری جهت هدایت انسان‌ها از آن استفاده می‌کنند امّا حضرت عسکری (ع) بخاطر شک و تردیدهایی که درباره امامت آن حضرت به وجود آمده بود مجبور شد، به صورت وسیع و گسترده، برای شک زدایی، تقویت ایمان شیعیان، و هدایت گمراهان و اقناع مخالفان از علوم غیبی استفاده نمایند».

۲. حجت الاسلام و المسلمین امام‌خان؛

امام‌خان حجت الاسلام و المسلمین عسکری امام‌خان در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «منشأ و قلمرو علم امام» در این‌باره گفته‌ است: «برای روشن‌تر شدن علم غیب تفصیلی امام(ع) ما مواردی از علم غیب امامان را ذکر می‌کنیم: از جمله اخبار غیبی حضرت امیرالمؤمنین(ع) روایتی است که از سعید بن جبیر که یکی از یاران باوفای حضرت امام سجاد(ع) می‌باشد نقل می‌کند: یکی از دهقان‌های ایرانی که ستاره‌شناس بود، هنگامی که حضرت برای جنگ با خوارج نهروان خارج می‌شدند نزد حضرت آمد و بعد از تحیت گفت: ای امیر المؤمنین(ع) ستاره‌های نحس و شومی‌ طلوع کرده است و در مثل این روز، شخص حکیم باید خود را پنهان کند، و امروز برای شما روز سختی است، دو ستاره به هم رسیده‌اند و از برج شما آتش شعله‌ور است، و جنگ برای شما موقعیت ندارد. حضرت امیر المؤمنین(ع) فرمود: وای بر تو ای دهقانی که از علایم خبر می‌دهی و ما را از سرانجام کار می‌ترسانی، آیا نمی‌دانی جریان صاحب میزان و صاحب سرطان چیست؟ آیا می‌دانی اسد چند مطلع دارد؟ مرد منجم گفت: بگذار نگاه کنم و سپس اُصْطُرْ لابی را که در آستینش داشت در آورد و شروع کرد به بررسی و محاسبه. حضرت علی(ع) لبخندی زد و فرمود: آیا میدانی شب گذشته چه حوادثی رخ داد؟ در چین خانه‌ای فرو ریخت، برج ماجین شکاف برداشت، حصار سرندیب سقوط کرد، فرمانده ارتش روم از ارمنیه شکست خورد یا او را شکست داد، بزرگ یهود ناپدید شد، مورچگان در سرزمین مورچه‌ها به هیجان آمدند، پادشاه افریقا نابود شد، آیا تو این حوادث را می‌دانی؟ مرد منجم گفت: نه یا [[امیر المؤمنین(ع). حضرت فرمود... در هر عالمی‌ هفتاد هزار نفر دیشب به دنیا آمدند و امشب همین تعداد خواهند مرد، و این مرد با دست خود به مردی به نام سعد بن مسعده حارثی که جاسوس خوارج در لشکر حضرت امیر(ع) بود اشاره نمود جزء همین اموات خواهد بود. آن مرد جاسوس وقتی حضرت به او اشاره کرد، گمان کرد حضرت دستور دستگیری او را داده است در همان حال در جا از ترس جان داد! مرد منجم با دیدن این صحنه به سجده افتاد و سپس حضرت در ادامه سخن فرمود: من و اصحابم نه شرقی هستیم و نه غربی، ماییم بر پادارنده محور دین و هستی و نشانه‌های فلک. و اینکه گفتی از برج من آتش شعله می‌کشد بر تو لازم بود که به نفع من حکم کنی نه بر ضرر من، چرا که نور آن آتش پیش من است، و سوزاندن و شعله‌اش به دور از من، و این مسئله‌ای پیچیده است، اگر حساب‌گر هستی آن را محاسبه کن. خبر دادن امام(ع) از فرمانروایی مروان بن حکم که فرمود: آگاه باشید که مروان بن حکم امارت و حکومتی خواهد بود بسیار کوتاه چون لیسیدن سگ‌بینی خود را واو پدر چهار رئیس است و زود است که مردم از مروان و فرزندانش روز سرخ را در یابند. خبر دادن مولی به اینکه لشکری ده هزار نفره بدون کم و زیاد خواهد آمد عبد‌الله بن عباس گوید: امیر المومنین(ع) فرمود: پیامبر اکرم(ص) هزار دریچه از علم به من یاد داد که از هر دری هزار مسئله برایم گشوده شد. ابن عباس افزود در زمانی که ما با آنحضرت در منطقه ذی قار در راه جنگ با اهل بصره بودیم، و امام علی(ع) پسرش حضرت امام حسن(ع) را به کوفه برای گردآوری سپاه فرستاده بود، به من گفت: ای پسر عباس، عرض کردم; بله ای امیر المؤمنین(ع)، فرمود: سپاهی متشکّل از ده هزار نفر سواره و پیاده بدون کم و زیاد همین امروز با فرزندم حسن(ع) خواهد آمد! ابن عباس گفت: وقتی امام حسن(ع) با لشکریان وارد شد من تمام تلاشم در این بود که از تعداد لشکریان تحقیق کنم، از نویسنده تعداد لشکریان پرسیدم: تعداد نفرات لشکر چند نفر است؟ جواب داد: سواره و پیاده مجموعاً ده هزار نفر نه یکی کم و نه یکی زیاد! با شنیدن این خبر فهمیدم که این علم، یکی از آن درهایی است که رسول خدا(ص) به حضرتش تعلیم داده بود. عبد الله بن عباس گوید: خدمت حضرت امام حسن مجتبی(ع) بودیم که مرد قصابی که گاو ماده‌ای با او بود می‌خواست او را بکشد، از کنار ما رد شد، وقتی حضرت آن حیوان را دید فرمود: این گاو ماده آبستن است به گو ساله ماده‌ای که سر دم و پیشانی او سفید است! ابن عباس بسیار تعجب کرد و برای کشف حقیقت به دنبال آن قصاب به راه افتاد، وقتی مرد قصاب، گاو را کشت، معلوم شد که فرمایش حضرت مجتبی(ع) درست بوده است. سپس برگشت به خدمت حضرت و گفت: خداوند در قرآن مجید آگاهی به جانداران در شکم مادر را به خود اختصاص داده است: ﴿وَيَعْلَمُ مَا فِي الأَرْحَامِ ﴾ . حضرت فرمود: ما به اموری آگاهی داریم که نه فرشته مقرب و نه پیامبر مرسل غیر از محمد(ص) و فرزندان، او آن را نمی‌داند. این روایت هم در مورد پیشگوئی امام حسن(ع) هست که از امام صادق(ع) نقل شده که حضرت فرمود:حضرت حسن مجتبی(ع) به فرزندش عبد الله فرمود: سال آینده معاویه برای من کنیزی را که نامش انیس است می‌فرستد و او مرا به زهری که این معاویه زیر نگین انگشتر او قرار داده مسموم می‌کند! عبد الله عرض کرد: چرا آن کنیز را قبل از آنکه شما را مسموم کند نمی‌کشید؟ حضرت فرمود: ای پسر من، این امری است نوشته شده یعنی قضای خداوند بر آن تعلق گرفته است. سال بعد همانطور که حضرت فرموده بود معاویه برای حضرت کنیزی بنام انیس فرستاد، وقتی نزد حضرت آمد، حضرت دست بر کتف آن کنیز زد و فرمود: ای انیس به‌وسیله آنچه زیر نگین انگشتر تو است، وارد جهنم خواهی شد. اما آگاهی سید الشهداء(ع) به قاتلین غلامان که در این روایت هارون ابن خارجه گوید: امام صادق(ع) فرمود: امام حسین(ع) به غلامان خود فرموده بود که روز پنجشنبه را برای مسافرت به مزرعه حضرت انتخاب کنید و فلان روز نروید و صریحاً اعلام نمود که اگر مخالفت کنید دزدان در میان راه شما را گرفته اموالتان را برده، شما را می‌کشند. امّا غلامان مخالفت کردند و همان روزی که حضرت نهی کرده بود به سفر رفتند و گرفتار دزها شده و غلامان را کشتند. مدتی بعد که سید الشهداء(ع) در مجلس والی مدینه بود والی به حضرت گفت: به من خبر رسید که غلامان شما را کشته‌اند، خداوند به شما اجر دهد. امام حسین(ع) به والی فرمود: آگاه باش که من قاتل آن ها را به تو معرفی می‌کنم بر آنها سخت گیر! والی پرسید: آیا شما قاتلین آنها را می‌شناسید؟ حضرت فرمود: بله، و سپس به یکی از حاضرین مجلس اشاره کرد و فرمود: این مرد یکی از آنها است. آن مرد گفت: پسر پیامبر، شما از کجا دانستید که من از آن ها هستم؟ حضرت فرمود: اگر نشانه‌های آنها را بدهم تصدیق می‌کنی؟ گفت: آری به خدا قسم. حضرت فرمود: تو فلان شخص و فلان شخص را بیرون بردی و نام آنان را ذکر کرد. والی به آن مرد گفت به صاحب قبر پیامبر(ص) و منبر سوگند اگر راست نگوئی دستور می‌دهم گوشت بدن تو را با تازیانه بریزند. آن مرد گفت: حسین(ص) دروغ نمی‌گوید، گویا او با ما بوده است، سپس والی دستور داد تا همگی همدستان او را حاضر کردند و همگی اقرار به گناه خود کردند و سپس به‌دستور والی همه را گردن زدند. سالم ابن حفصه گوید: روزی عمر بن سعد با امام حسین(ع) عرض کرد: یا ابا عبداللّه، مردمانی سفیه و نادان گمان می‌کنند من تو را خواهم کشت. امام حسین(ع) فرمود: اینان سفیه و نادان نیستند، اینها دانایانند. این کار شدنی است، ولی تو هم به آرزوی خود که حکومت ری است نخواهی رسید. و از گندم نخواهی چشید، و پس از کشتن من زنده نخواهی ماند، مگر زمانی کوتاه، با کمال ذلت و سرشکستگی. موضوع شهادت امام حسین(ع) و کیفیت و محل و خصوصیات آن و سرداران لشکر کوفه و قاتل امام حسین(ع) از زمان رسول خدا(ص) و به خصوص بعد از فرمایش امیر المؤمنین(ع) در مسجد کوفه چنان مشهور و معروف بود که همگان آن را می‌دانستند. از حضرت امام صادق(ع) نقل شده که آن حضرت به عبداللّه بن حسن در حضور جمعی از علویّین و عباسیّین که اجتماع کرده بودند تا با فرزند وی محمد بیعت کنند فرمود: قسم به خدا خلافت به تو و فرزندانت نخواهد رسید ولی خلافت نصیب آنهاست و اشاره کرد به عباسیّین، و فرزندان تو مقتول خواهند شد. از آن پس حضرت از جابر خواست در حالی که بر بازوی عبدالغزیز بن عمران تکیه داده بود، و روبه وی کرد و فرمود: آیا صاحب عبای زرد - منظور وی ابو جعفر منصور دوانیقی بود- را ندیدی؟ گفت چرا؟ فرمود: قسم بخدا او محمد فرزند عبد الله را خواهد کشت. عاقبت امر همانطور که آن حضرت(ع) فرموده گردید: و نیز مانند گفتار حضرت رضا(ع) که فرمود: "بُورِكَ‏ قَبْرٌ بِطُوسَ‏ وَ قَبْرَانِ‏ بِبَغْدَادَ ‏‏" حضار سؤال کردند یکی از این قبور - که قبر حضرت موسی ابن جعفر است - می‌شناسیم دیگر کدام است قال(ع) ستعرفونه ثم قال(ع) قبری و قبر هارون هکذا و ضم باصبعیه.فرمود: در آینده خواهید شناخت، سپس دو انگشتش را بهم نزدیک کرد، و فرمود: قبر من و هارون این چنین است».

۳. آقای عظیم‌پور.

عظیم عظیم‌پور آقای عظیم‌پور در کتاب «امام علی در نهج البلاغه» در این باره گفته است: «در زندگی پیشوایان معصوم(ع) پیش‌گویی‌ها و گزارش‌هایی از آینده به چشم می‌خورد که به وقوع پیوسته‌اند، به راستی این موضوع ریشه در کجا دارد؟ در پاسخ این سؤال درباره شخص نبی اکرم باید گفت که بدون هیچ شکی آن حضرت از طریق وحی با خداوند در ارتباط بود و بسیاری از وقایع آینده و گذشته و حال بر قلب نازنینش القاء می‌گشت. امّا در مورد امامان معصوم و در رأس آنها حضرت علی(ع) باید گفت که منبع و منشأ اصلی آنها در این امر، وجود رسول خدا بوده است، یعنی تمام علومی که از راه وحی به رسول خدا می‌رسید، بواسطه آن حضرت به علی سپرده می‌شد و از طریق علی به امامان بعدی. انسان‌ها به‌طور عموم و امامان معصوم و پیشوایان الهی به طور مخصوص می‌توانند برخی از شایستگی‌ها و موهبت‌ها را در خود بپرورانند و از امتیازاتی بهره‌مند شوند که دیگران از آنها محروم و بی‌بهره مانده‌اند. اگر کسی تقوای الهی را پیشه کند، خداوند قدرت و توانایی تشخیص حق از باطل را به او می‌دهد و او را به مقام عرفان و معرفت می‌رساند: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِن تَتَّقُواْ اللَّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَاناً ﴾ و ﴿اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُواْ يُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ﴾ و ﴿أَفَمَن شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلإِسْلامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِّن رَّبِّهِ﴾.با توجه به مضمون آیات نتیجه می‌گیریم که امامان معصوم (ع) علاوه بر اینکه از علوم لازم در راستای هدایت بشریت و ادامه راه انبیا با اتصال به منبع وحی، بهره کافی داشته‌اند، از نبوغ فکری بسیار بالایی برخوردار بوده‌اند و به عنوان یک دانشمند که برای غیر آنها نیز رسیدن به این درجات میسر است، مطرح بوده‌اند. به عنوان مثال حضرت علی (ع) درباره زمین مطالبی را می‌فرمایند که برای اهل آن زمان مجهول و نامفهوم بوده است که این کلمات امام پس از صدها سال به ثمر می‌نشیند و مردم حقیقت کلام او را کشف می‌کنند، آن حضرت، زمین را چنین توصیف می‌کند: «وَاَنَشَاَ الارضَ فَاَمسکَهَا ِمن َغْیرِ اشْتِغَالٍ،وَاَرسَاهَا َعلَی َغیرِ َقرَارٍ، وَ َاقَاَمَها ِبَغیرِ َقوَائمَ، وَ َرَفَعَها ِبَغیرَ َدعَائمَ». این سخن را حضرت در زمانی می‌فرمایند که مردم، نسبت به زمین،باورهای متفاوت و نادرست و گاهی، خرافی داشتند. امامان معصوم از نظر علم و دین اتصال روحی و جسمی با پیامبر اکرم داشته‌اند و معارف خود را از آن حضرت می‌گرفته‌اند و یکی از دلایل عقلی اثبات موضوع مورد بحث این است که تاکنون هیچ محققی نتوانسته در علوم و معارف آن بزرگواران اشکالی وارد نماید و هیچ شاهد تاریخی نداریم که نشان دهد امامان در برابر سؤالی، ناتوان مانده‌اند. با توجه به اینکه متصدیان امور در دوران بنی‌امیّه و بنی‌عباس در گرفتن نکته ضعف از آن پیشوایان الهی، راه‌ها و حیله‌های گوناگون به‌کار می‌گرفتند. امّا دلایل نقلی در اثبات این موضوع،بسیار است. حضرت علی در معرفی اهل بیت، سخنان فراوانی گفته‌اند: «هُمْ مَوْضِعُ سِرّهِ وَ مَْلجَاُ اَمْرِهِ وَ عَیْبَهُ عِلْمِهِ وَ مَوْئِلُ حُکْمِهِ وَ کُهُوفُ کُتُبِهِ». و «نَحْنُ شَجَرَهُ النُّبُوَّهِ، وَ مَحَطُّ الرِّسَالَهِ، وَ مُخْتَلفُ الْمَلاَئِکَهِ، وَ مَعَادِنُ الْعِلْمِ وَ یَنَابِیعُ الْحِکَمِ». و «وَ عِنْدَنَا اَهْلَ الْبَیْتِ ابْوَابُ الْحِکَمِ وَ ضِیَاءُ اْلاَمْرِ»..

پرسش‌های وابسته

1. آیا نمونه‌هایی از علم غیب غیر خدا در قرآن موجود است؟ (پرسش)
2. دلیل عقلی علم غیب پیامبران چیست؟ (پرسش)
3. دلیل قرآنی علم غیب پیامبران چیست؟ (پرسش)
4. دلیل حدیثی علم غیب پیامبران چیست؟ (پرسش)
5. شاهد تاریخی بر علم غیب پیامبران وجود دارد؟ (پرسش)
6. بر فرض اثبات علم غیب پیامبران علم غیب امامان چگونه ثابت می‌شود؟ (پرسش)
7. دلیل عقلی علم غیب امام چیست؟ (پرسش)
8. دلیل قرآنی علم غیب امام چیست؟ (پرسش)
9. دلیل حدیثی علم غیب امام چیست؟ (پرسش)
10. شاهد تاریخی بر علم غیب امام وجود دارد؟ (پرسش)
11. آیا پیامبران اخبارات غیبی داشته‌اند؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع علم غیب معصوم

• کتاب‌شناسی علم غیب معصوم؛
• مقاله‌شناسی علم غیب معصوم؛
• پایان‌نامه‌شناسی علم غیب معصوم.

پانویس