ابومریم غسانی
مقدمه
وی نیای ابوبکر بن عبدالله بن ابی مریم[۱]، از تیره غسان از قبیله ازد بود [۲]. نامش را به اختلاف، عمرو بن مره[۳] نذیر[۴] و بکیر آورده‌اند، اما به کنیه‌اش شهرت دارد[۵]. ابن سعد[۶] او را در شمار اصحابی آورده که در شام سکونت گزیدند. خلیفة بن خیاط[۷]، نیز در طبقه سوم از صحابه که به شام رفتند، از او یاد کرده است. از این رو، وی را شامی خوانده‌اند.[۸]. وی را اهل حمص[۹] و حمصی[۱۰] نیز دانسته‌اند. شاید تنها بر مبنای روایاتی که از وی نقل شده است، او را در شمار اصحاب آورده‌اند. بر پایه گزارشی، وی درباره کنیه‌اش می‌گوید: به حضور رسول خدا(ص) رسیدم و گفتم: امشب دختری برایم به دنیا آمده است. آن حضرت فرمود: "امشب سوره مریم بر من نازل شده است، پس نام دخترت را مریم بگذار"[۱۱]. از این‌رو، کنیه وی را ابو مریم خواندند[۱۲].
او به گفته خودش، دو مرتبه در غزوات رسول خدا شرکت کرده است. یک بار[۱۳] در سنگلاخ[۱۴] - روشن نیست منظور چه زمان و کدام غزوه است. در مقابل آن حضرت تیر انداخت و موجب شگفتی ایشان شد و آن حضرت برایش دعا کرد[۱۵] و بار دیگر از پرچمداران آن حضرت بود[۱۶]. اما این مطلب نمی‌تواند درست باشد؛ زیرا هیچ یک از کتاب‌های سیره و مغازی، به شرکت او در غزوات اشاره نکرده‌اند. در برخی منابع، وی را نیای ابوبکر بن ابی مریم دانسته‌اند [۱۷] که اشتباه است؛ چون در این صورت، پدر اوست؛ در حالی که نام پدر ابوبکر، عبدالله بود. البته می‌تواند از باب انتساب به جد باشد. بر پایه روایتی از ابومریم، روزی اعرابی‌ای خدمت رسول خدا(ص) آمد و از آغاز نبوت پرسید. آن حضرت، میثاق گرفتن خداوند از رسول خدا(ص) را، همچون دیگر پیامبران و بشارت به مسیح را از مسائل آغاز نبوت شمرد[۱۸]. چون این روایت با اندکی تغییر از ابو مریم کندی نیز نقل شده است[۱۹] ممکن است تصور شود آن دو یکی هستند، اما با توجه به تفاوت اطلاعات دیگر، به نظر می‌رسد آن دو یکی نباشند. بر اساس روایتی دیگر از ابومریم، رسول خدا(ص) از خوردن سوسمار نهی فرمود[۲۰]. منابع در مورد سال و نحوه مرگ وی گزارشی نداده‌اند.[۲۱]
منابع
پانویس
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۳۰۴.
- ↑ ر.ک: ابن حزم، ص۳۲۹-۳۳۱.
- ↑ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۳۳۲؛ به نقل از احمد بن حنبل.
- ↑ ابن عبد البر، ج۴، ص۸۵؛ ابن حجر، ج۶، ص۳۳۴.
- ↑ ابن حجر، ج۶، ص۳۳۴.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۳۰۴.
- ↑ خلیفه بن خیاط، ص۵۰۷.
- ↑ ابن عدی، ج۲، ص۳۶؛ ابن عبد البر، ج۴، ص۸۵.
- ↑ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۳۳۲.
- ↑ ابن عدی، ج۲، ص۳۶.
- ↑ دولابی، ج۱، ص۹۳؛ ابونعیم، ج۶، ص۳۰۱۱.
- ↑ دولابی، ج۱، ص۹۳؛ ابن عدی، ج۲، ص۳۷.
- ↑ در سنین کودکی؛ ر.ک: ابن عدی، ج۲، ص۴۰؛ ابن عساکر، ج۱۰، ص۵۲۰.
- ↑ جندل؛ ر.ک: ابن منظور، جندل.
- ↑ ابن سعد، ج۷، ص۳۰۴؛ ابن علی، ج۲، ص۴۰.
- ↑ ابن عدی، ج۲، ص۴۰؛ ابن عساکر، ج۱۰، ص۵۲۰.
- ↑ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۳۳۲؛ ابن حجر، ج۷، ص۳۰۸.
- ↑ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۳۳۳.
- ↑ ر.ک: طبرانی، مسند، ج۲، ص۹۸.
- ↑ طبرانی، المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۳۳۴.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ابومریم غسانی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۵۱۳.