مصادر علوم اهل بیت و ائمه معصومین (پایان‌نامه)
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
مصادر علوم اهل بیت و ائمه معصومین(ع) پایان‌نامه‌ای است که به موضوع امامت می‌پردازد و به بحث علم امام - به ویژه در منابع مختلف - نگاه تخصصی‌تری دارد. این پایان‌نامه توسط آقای سلطان علی صفرزاده نگاشته و در مجتمع آموزش عالی فقه وابسته به جامعة المصطفی العالمیة دفاع شده است. استاد راهنمای این پایان‌نامه آقای محمد رضا مصطفی‌پور و استاد مشاور آن آقای علی اسدی است.[۱]
| مصادر علوم اهل بیت و ائمه معصومین(ع) | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| پژوهشگر | سلطان علی صفرزاده (افغانستان) |
| استاد راهنما | محمد رضا مصطفی‌پور (ایران) |
| موضوع | امام، امامت اهل بیت(ع)، ائمه(ع)، علم لدنی، قرآن، سنت |
| مذهب | شیعه |
| سال دفاع | ۱۳۸۴ |
| وابسته به | جامعة المصطفی العالمیة |
| تعداد صفحات | ۱۸۰ |
| وبگاه معرف | جامعة المصطفی العالمیة |
چکیده پایان‌نامه
- پژوهشگر این پایان‌نامه در ابتدای چکیده خود می‌گوید: « نقش مهم امامت در هدایت انسان به سوی سعادت و کمال دنیوی و اخروی، لزوم شناخت مصادر و منابع علوم ائمه معصومین(ع) را به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل مربوط به امامت، آشکار می‌سازد؛ زیرا اثبات علم آنان و تبیین منشأ آن، در استحکام مبانی شیعه و تبیین لزوم رجوع به امامان معصوم(ع)، و همچنین در اثبات حجیت سنت آنان، نقش بسزایی دارد».
- در این رساله آمده است: «علوم ائمه اهل بیت(ع) به علم خداوند منتهی می‌گردد، و در نتیجه سخن ائمه اهل بیت(ع) حجت خواهد بود. ضرورت وجود امام از پشتوانه دلایل متقن و مستحکمی برخوردار بوده، و امام همچنین باید دارای ویژگی‌های ممتازی همچون عصمت، اعلمیت، آگاهی از کتب آسمانی پیشین، و حوادث گذشته و آینده برخوردار باشد. در مجموع، ویژگی‌های امام و رهبر دینی را می‌توان در چهار دسته جسمی، روانی و اخلاقی، ذهنی و علمی، و خانوادگی تقسیم‌بندی کرد، که مدیریت، رهبری و اعلمیت از مهم‌ترین آن‌ها به شمار می‌رود. همچنین گستره وظایف امام را اموری چون حفظ دین از بدعت، تشکیل حکومت و هدایت مردم تشکیل می‌دهد. در نظام اعتقادی شیعه، و همچنین از منظر قرآن، رسول خدا(ص) و حتی اهل سنت، ائمه معصومین(ع) دارای جایگاه بسیار والایی هستند».
- پژوهشگر در مورد منابع آورده است: «مصادر علوم اهل بیت(ع) بر اساس دلایل قرآنی، روایات و شواهد تاریخی، شامل قرآن، سنت، کتاب امیرالمؤمنین، مصحف فاطمه(س)، کتاب جفر، اسم اعظم، تحدیث فرشتگان و روح‌القدس، الهام، شهود و مکاشفه می‌باشد. بر این اساس، منابع علوم ائمه(ع) کاملاً به علم خداوند، که همان علم لدنی است، منتهی می‌گردد».
- بدین ترتیب، سنت که شامل قول، فعل و تقریر ائمه(ع) می‌شود، حجت خواهد بود، و بر این اساس، زمامداری و مدیریت دین و دنیا از آنِ آن‌ها بوده، و با وجود آنان شخص دیگری حق دخالت در امور مسلمین را ندارد؛ مگر این که به نیابت از آنان باشد. [۱]
فهرست پایان‌نامه
مباحث مقدماتی
- پیشگفتار؛
- سامان‌دهی تحقیق؛
- بیان مسأله؛
- پرسش‌های اصلی و فرعی؛
- اهمیت و ضرورت مسأله؛
- اهداف پژوهش؛
- فرضیهای تحقیق؛
- پیشینه تحقیق.
فصل اول: مبادی و مبانی پژوهش
- مقدمه؛
۱-۱. مبادی تصوری:
- مفهوم اصلی امام و امامت؛
- دیدگاه اهل سنت درباره اهل بیت رسول خدا(ص)؛
- ۱-۱-۲. مفهوم‌شناسی اهل بیت(ع) و مصادیق آن؛
- مفهوم و مصادیق اهل بیت(ع) در قرآن؛
- مفهوم و مصادیق اهل بیت(ع) در روایات؛
- مفهوم و مصادیق اهل بیت(ع) از نظر مفسران؛
- ۱-۱-۳. مفهوم‌شناسی امام و مصداق آن؛
- مفهوم و مصداق امام در قرآن؛
- اولی‌الامر چه کسانی هستند؟
- نظریات اهل سنت درباره تفسیر آیه اولی‌الامر؛
- نقد این نظریات؛
- چند سؤال و پاسخ آن؛
- مفهوم و مصداق امام در روایات؛
- مفهوم امام و مصداق آن از نظر مفسران؛
- آیا امامت با خلافت فرق دارد؟
- نتیجه؛
۱-۲. مبادی تصدیقی:
- ۱-۲-۱. ضرورت وجود امام؛
- الف) دلایل عقلی؛
- ب) دلایل قرآن؛
- ج)دلایل روایی؛
- نتیجه؛
- ۱-۲-۲. ویژگی‌های امام؛
- الف) عصمت:
- معنای لغوی و اصطلاحی عصمت؛
- دیدگاه اهل سنت در عدم عصمت امام(ع)؛
- دیدگاه شیعه در عصمت امام و دلایل آن؛
- الف) دلایل عقلی؛
ب) دلایل نقلی؛
- توضیح نکات آیه تطهیر؛
- اشکال و رد آن؛
- ج) ضرورت اعلم بودن امام؛
- دیدگاه اهل سنت در علم امام؛
- نقد دیدگاه تقدیم مفضول بر فاضل؛
- دیدگاه امامیه بر اعلم بودن امام؛
- دلایل عقلی؛
- دلایل قرآنی؛
- دلایل روایی؛
- د) گستره علم امام و راه دستیابی به علم وی:
- ۱. علم امام به کتاب:
- اشکال و رد آن؛
- ۲. آگاهی امام به تمام زبان‌ها و لغات؛
- ۳. آشنایی امام به زبان حیوانات؛
- ۴. آگاهی امام از کتب پیشین آسمانی؛
- ۵. آگاهی امام از حوادث گذشته و آینده:
- یک اشکال و جواب آن؛
- ۶. آگاهی امام از آنچه در زمین و آسمان‌هاست؛
- ۷. آگاهی امام از مرگ و میرها و بلاها و ...؛
- ۸. آگاهی امام از آنچه خدا در شب و روز پدید می‌آورد؛
- ۹. آگاهی امام از معلومات فرشتگان؛
- ۱-۱-۳. گستره وظایف امام:
- ۱. حفظ دین از بدعت‌ها، تحریف‌ها و تفسیرهای نابجا؛
- ۲. تشکیل حکومت؛
- ۳. هدایت مردم؛
- ۱-۳. جایگاه ائمه معصومین(ع) در نظام اعتقادی شیعه؛
- ۱-۳-۱. جایگاه ائمه(ع) از منظر قرآن؛
- ۱-۳-۲. جایگاه ائمه(ع) از منظر رسول خدا(ص)؛
- ۱-۳-۳. جایگاه ائمه(ع) از منظر اهل سنت؛
۱-۴. حجیت سنت (قول و فعل تقریر) ائمه(ع):
- الف) دلایل عقلی؛
ب) دلایل روایی؛
- اشکال و رد آن.
فصل دوم: مصادر علوم اهل بیت(ع) و ائمه معصومین(ع)
- مقدمه؛
۲-۱. کتاب:
- الف) آیات؛
- نظریات درباره تفسیر آیه ﴿﴿...وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ﴾﴾[۲]
- نقد و بررسی نظریه‌ها؛
- ب) روایات؛
- استنباط ائمه(ع) از کتاب؛
- نمونه‌های استنباط ائمه(ع) از قرآن؛
۲-۲. سنت:
- استنباط ائمه(ع) از سنت؛
- نمونه‌های استنباط ائمه(ع) از سنت رسول خدا(ص)؛
- نتیجه؛
۲-۳. کتاب امیرامؤمنین(ع) به امضای رسول خدا(ص):
- دلایل بر وجود کتاب علی(ع)؛
۲-۴. مصحف فاطمه(س):
- دلایل بر وجود مصحف فاطمه(س)؛
۲-۵. جفر (وراثت پیامبر(ص)):
۲-۶. اعطا اسم اعظم به ائمه اهل بیت(ع):
- روایات؛
- شواهد تاریخی؛
۲-۷. الهام:
- فرق الهام با وحی و حدس و تحدیث؛
- فرق الهام به امام با الهام به انسان‌های عادی؛
- فرق علم لدنی با الهام؛
- اقسام الهام؛
- الهام قلبی؛
- دلایل قرآنی الهام؛
- ادله الهام به ائمه اهل بیت(ع)؛
- اشکال اول و جواب آن؛
- اشکال دوم و رد آن؛
- شواهد تاریخی الهام؛
- نتیجه این بحث؛
۲-۸. تحدیث (تکلم فرشتگان و کمک روح القدس):
- دیدگاه شیعه و اهل سنت در امکان تحدیث؛
- ادله امکان تحدیث به غیر انبیا؛
- دلیل اهل سنت بر محدث بودن عمر؛
- نقد دلیل اهل سنت بر محدث بودن عمر؛
- چند مورد از اعترافات خلیفه دوم به جهل خود؛
- نتیجه این بحث؛
- ادله شیعه بر محدث بودن ائمه(ع)؛
- کمک روح القدس به ائمه(ع)؛
- روح القدس کیست؟
- ادله کمک روح القدس ائمه اهل بیت(ع)؛
۲-۹. شهود و مکاشفه:
- مقدمه؛
- آیات شهود و مکاشفه؛
- روایات شهود و مکاشفه برای ائمه(ع)؛
- شواهد تاریخی شهود و مکاشفه؛
- چگونه پرده‌ها کنار می‌روند؟
- فرق بین مکاشفات رحمانی و شیطانی؛
- خلاصه و نتیجه «بحث شهود و مکاشفه».
فصل سوم: نتیجه‌گیری کلی پژوهش
- یادآوری خلاصه مباحث؛
- نتایج بدست آمده از تحقیق حاضر؛
- ویژگی‌های این رساله؛
- پیشنهاد؛
- فهرست منابع.
درباره پدیدآورندگان
-
علی اسدی
(مشاور) -
محمد رضا مصطفی‌پور
(استاد راهنما) -
سلطان علی صفرزاده
(پژوهشگر)
- در مورد پژوهشگر این پایان‌نامه اطلاعاتی در دست نیست.
- استاد راهنمای این پایان‌نامه حجت الاسلام و المسلمین محمد رضا مصطفی‌پور (متولد ۱۳۳۰ ش، آمل)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: عبدالله جوادی آملی، حسن حسن‌زاده آملی و محمد فاضل لنکرانی پیگیری کرد. عضو گروه کلام مؤسسه امام خمینی، عضو گروه الهیات پژوهشکده علوم انسانی جهاد دانشگاهی، راهنما و مشاور شورای مدیریت حوزه، ناظر بخش فلسفه و کلام دفتر تبلیغات از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «صفات خدا در نهج‌البلاغه»، «انتظار بشر از دین»، «فطرت در قرآن»، «ولایت در قرآن» و «نهضت عاشورا و هدایت انسان امروز» برخی از این آثار است.[۳]
- استاد مشاور این پایان‌نامه حجت الاسلام و المسلمین علی اسدی (متولد ۱۳۴۸ش، زنجان)، مدیر گروه ادیان دایرة المعارف قرآن کریم، عضو هیات علمی و عضو شورای علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، عضو شورای علمی گروه معارف و کلام دانشنامه پیامبر اعظم(ص)، مدرس حوزه علمیه، جامعة الزهرا، جامعة المصطفی العالمیة، سفیران هدایت از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «مواجهه آیات و روایات با جنبه های منفی فرهنگ پذیری»، «قاموس لاله ها»، «تابوت عهد»، «اصحاب مدین»، «اصحاب الجنه»، « الهام» و «اصحاب سبت» برخی از این آثار است[۴]
استخراج مقاله از پایان‌نامه
در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.
چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب
در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ وبگاه معاونت آموزشی جامعة المصطفی العالمیة
- ↑ «... و کسى که علم کتاب [و آگاهى بر قرآن] نزد اوست». سوره رعد، آیه ۴۳.
- ↑ صفحه استاد راهنما در پایگاه اندیشوران حوزه
- ↑ پایگاه اندیشوران حوزه