حقوق عمومی ملت در فقه سیاسی چیست؟ (پرسش)
| حقوق عمومی ملت در فقه سیاسی چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جمع پرسش و پاسخ فقه سیاسی |
| مدخل اصلی | حقوق عمومی ملت |
حقوق عمومی ملت در فقه سیاسی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث فقه سیاسی است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی فقه سیاسی مراجعه شود.
پاسخ نخست
آیت‌الله عباس علی عمید زنجانی و حجت الاسلام ابراهیم موسی‌زاده در کتاب «بایسته‌های فقه سیاسی» در این‌باره گفته‌‌اند:
«حقوق عمومی؛ به معنی حقوقی است که هر انسان شهروند از آن برخوردار بوده و یا می‌تواند برخوردار باشد و به طور کلی در چند دسته قابل تقسیم‌بندی است.
- حقوق مکتسبه طبیعی: حقوق طبیعی انسان از طرق زیر کسب می‌شود:
- حقوق انسان از جانب خدا
- حقوقی که از مخلوق بدون انسان و خالقیت خدا و صفات رحمانی الهی ناشی می‌شود، مانند حقّ رزق؛
- حقوقی که از اعمال و صفات اکتسابی انسان بر اساس وعده‌های الهی عاید او می‌گردد مانند حقوق ناشی از صبر، ایمان، جهاد، تقوا، و دعا که در نصوص اسلامی برای هر کدام از این صفات و اعمال، وعده‌های ویژه‌ای داده شده که موجب ایجاد حق می‌باشد؛
- حقوقی که از تلاش و سعی انسان و به عنوان نتیجه و حاصل عمل به وجود می‌آید و در حقیقت، بنابر نظریه “عدلیه”[۱] هر شخص به وجود آورنده عمل صالح، استحقاق ذاتی برخورداری از آثار آن را دارد و این آثار به طور طبیعی برخاسته از نفس عمل می‌باشد. ﴿أَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى﴾[۲].
- حقوق انسان در برابر جهان و طبیعت: انسان هوشمند، به دلیل توان تعقّل و تصرّف در جهان و طبیعت همان گونه که از حق اندیشیدن درباره جهان و انواع پدیده‌های آن برخوردار است از حق تصرف در این عرصه پهناور نیز برخوردار می‌باشد»[۳]
منبع‌شناسی جامع فقه سیاسی
پانویس
- ↑ بنابر نظریه اشاعره، نتایج و آثار اعمال انسان در دست خداست، او می‌تواند نیکوکار را مجازات و خلافکار را مأجور دارد. بنا بر نظریه اشاعره، نتایج و آثار اعمال انسان در دست خداست، او می‌تواند نیکوکار را مجازات و خلافکار را مأجور دارد.
- ↑ «و اینکه آدمی را چیزی جز آنچه (برای آن) کوشیده است نخواهد بود» سوره نجم، آیه ۳۹.
- ↑ عمید زنجانی و موسی‌زاده، بایسته‌های فقه سیاسی، ص ۶۲.