ابوسیلان
مقدمه
نام وی را به اختلاف عبدالله[۱]، جابر[۲]، عبد ربه[۳] و برخی نیز عیسی بن سیلان[۴] گفته‌اند. فیروزآبادی گفته است: جماعتی ابن سیلان نام دارند که از جمله آنان جابر بن سیلان، عیسی بن سیلان[۵] و عبدالله بن سیلان است[۶]. سپس گفته است جابر و عیسی در اصل نام یک نفر است که در شمار تابعین قرار دارند[۷]. در روایات نقل شده از ابن سیلان، نام او مشخص نشده و از این رو مبهم است. ابن ابی عاصم و بغوی گفته‌اند: نام کسی که از طریق قیس بن ابی حازم روایت نقل کرده، عبدالله بن سیلان است[۸]. قیس بن ابی حازم می‌گوید: ابن سیلان رسول خدا(ص) را در حالی دیده است که حضرت دستان خویش را برای دعا بلند کرد و فرمود: «سُبْحانَ اللَّهِ يُرْسِلَ عَلَيْكُمُ الْفِتَنُ ارسال الْمَطَرِ »؛ تسبیح خدای را که فتنه‌ها را مانند باران بر شما می‌فرستد[۹].
ابن حبان و برخی دیگر، عبدالله بن سبلان را از صحابه و در شمار کسانی دانسته‌اند که از رسول خدا(ص) مطلبی شنیده‌اند[۱۰]. ابونعیم، ضمن صحابی دانستن عبدالله بن سیلان، او را از اصحاب ساکن کوفه دانسته است[۱۱]. ابن اثیر[۱۲] نیز نام ابن سیلان را عبدالله و او را از صحابه دانسته که قیس بن حازم از طریق او از رسول خدا(ص) روایت کرده است. همین طور از حضور عبدالله بن سیلان در نماز ابوبکر و عمر یاد شده[۱۳] که از این، می‌توان دریافت وی می‌توانسته رسول خدا(ص) را درک کند. به نظر می‌رسد جابر بن سیلان، [[عبد ربه بن سیلان و عیسی بن سیلان، اشخاصی به جز از عبدالله بن سیلان باشند؛ به دلیل آنکه جابر بن سیلان، تنها راوی از عبدالله بن مسعود و ابوهریره است و محمد بن زید بن مهاجر بن قنفذ نیز راوی از جابر بن سیلان به شمار می‌آید[۱۴]، و عبد ربة بن سیلان نیز تنها از ابوهریره روایت دارد و مروی عنه او نیز محمد بن زید بن مهاجر بن قنفذ است[۱۵]. بنابراین، با توجه به اینکه راوی و مروی عنه جابر بن سیلان و عبد ربة بن سیلان یکی است و برخی نیز هنگام نقل روایت جابر بن سیلان از ابوهریره، به یکی بودن این دو تصریح کرده‌اند، می‌توان نتیجه گرفت این دو نام مربوط به یک نفر است[۱۶]. اما عیسی بن سیلان از جابر بن سیلان متأخر است و مصری‌ها از او روایت کرده‌اند. بنابراین، عیسی بن سیلان نمی‌تواند ابن سیلان مورد نظر در مدخل بالا باشد[۱۷]. مدخل ما، به عبدالله بن سیلان مربوط است که به صحابی بودن او تصریح شده و راوی او قیس بن ابی حازم است و با راوی جابر بن سیلان، عبد ربة بن سیلان و عیسی بن سیلان تفاوت دارد. اما اینکه این سیلان نیز همان عبدالله بن سیلان باشد، روشن نیست و با توجه به راوی و مروی عنه این سه نفر، دقیقاَ نمی‌توان مشخص کرد این سیلانی که در مجامع حدیثی از او یاد می‌شود، چه کسی است و در هر حال او ربطی به عبدالله بن سیلان ما ندارد.[۱۸]
منابع
پانویس
- ↑ إبن حجر، ج۷، ص۱۶۷.
- ↑ مزی، ج۲۲، ص۶۱؛ علیم آبادی، ج۴، ص۹۷.
- ↑ بخاری، ج۶، ص۷۶؛ زیلعی، ج۲، ص۱۸۵؛ ابن حمزه، ص۲۵۵.
- ↑ ذهبی، ج۱، ص۳۷۷.
- ↑ فیروزآبادی، ج۷، ص۳۹۹.
- ↑ فیروزآبادی، ج۷، ص۳۸۵.
- ↑ فیروزآبادی، ج۷، ص۳۹۹ و ۳۸۵.
- ↑ ابن حجر، ج۴، ص۱۰۹.
- ↑ ابن ابی عاصم، ج۵، ص۱۳۹؛ ابن اثیر، ج۳، ص۱۸۲.
- ↑ ابن حبان، ج۳، ص۲۴۵؛ ذهبی، ج۱، ص۳۱۷.
- ↑ ابونعیم، ج۳، ص۱۶۸۰.
- ↑ ابن اثیر، ج۳، ص۲۷۴.
- ↑ ابن حزم، ج۵، ص۴۲
- ↑ زیلعی، ج۲، ص۱۸۴؛ ابن ابی حاتم، ج۲، ص۴۹۶؛ مزی، ج۴، ص۴۴۰.
- ↑ بخاری، ج۶، ص۷۶؛ ابن حبان، ج۵، ص۱۳۲؛ مزی، ج۴، ص۴۴۰.
- ↑ مزی، ج۱۲، ص۶۱۰؛ عظیم آبادی، ج۴، ص۹۷.
- ↑ ابن حجر، تهذیب، ج۲، ص۳۵-۳۶.
- ↑ محمدی، رمضان، مقاله «ابوسیلان»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۳۶۷-۳۶۸.