حصیر در فقه سیاسی

مقدمه

زندان^[۱] و جایی که فرد در آن محصور می‌شود^[۲]. از ریشه "حَصْر" به معنای محدودیت و تنگنا^[۳].
﴿وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا﴾^[۴]
تشبیه جهنم به زندان تشبیه به محسوس است تا انذار و هشدار آن عینی و واقعی‌تر گردد. در مجموعه آیات قرآنی که تاریخ اُمم قبل و ظهور و زوال آنان یاد شده (مانند بنی‌اسرائیل)، در کنار عذاب‌های دنیوی (نظیر سلطه اقوام دیگر بر آنها و قتل عام و کشتار و تخریب شهرها و ابنیه آنها)، وعده عذاب اخروی ﴿عَسَى رَبُّكُمْ أَنْ يَرْحَمَكُمْ وَإِنْ عُدْتُمْ عُدْنَا وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا﴾^[۵] ذکر شده است^[۶]. این نکته مهم دلالت بر درهم‌آمیختگی دنیا و آخرت در گفتمان سیاسی قرآن است؛ مانند قتل مؤمن که قرآن کریم برای آن دو کیفر تعیین کرده است؛ یکی دنیایی: ﴿كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى﴾^[۷] و دیگری آخرتی: ﴿وَمَنْ يَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِيهَا﴾^[۸].^[۹]

منابع

نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم

پانویس

↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۶.
↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۱۱۳.
↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۳۲.
↑ « و دوزخ را زندان کافران قرار داده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۸.
↑ «باشد که پروردگارتان بر شما بخشایش آورد و اگر (به نافرمانی) بازگردید ما نیز باز می‌گردیم و دوزخ را زندان کافران قرار داده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۸.
↑ سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۴۱.
↑ «قصاص کشتگان بر شما مقرّر شده است» سوره بقره، آیه۱۷۸.
↑ «و هر کس مؤمنی را به عمد بکشد کیفر او دوزخ است که در آن جاودانه خواهد بود و خداوند بر او خشم می‌گیرد و لعنت می‌فرستد و برای او عذابی سترگ آماده می‌کند» سوره نساء، آیه ۹۳.
↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۳۰.

[1] بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۴۶.

[2] خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۳، ص۱۱۳.

[3] حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۲، ص۲۳۲.

[4] « و دوزخ را زندان کافران قرار داده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۸.

[5] «باشد که پروردگارتان بر شما بخشایش آورد و اگر (به نافرمانی) بازگردید ما نیز باز می‌گردیم و دوزخ را زندان کافران قرار داده‌ایم» سوره اسراء، آیه ۸.

[6] سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۳، ص۴۱.

[7] «قصاص کشتگان بر شما مقرّر شده است» سوره بقره، آیه۱۷۸.

[8] «و هر کس مؤمنی را به عمد بکشد کیفر او دوزخ است که در آن جاودانه خواهد بود و خداوند بر او خشم می‌گیرد و لعنت می‌فرستد و برای او عذابی سترگ آماده می‌کند» سوره نساء، آیه ۹۳.

[9] نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۲۳۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]