ابوالاخرم
ابوالاخرم از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوالاخرم در تراجم و رجال - ابوالاخرم در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
این کنیه، به عنوان صحابی در منابع یافت نمی‌شود، ولی ابن حجر ذیل آن می‌نویسد: ابن فتحون آن را استدراک کرده و به نقل از طبری گفته است: مردی از اهل کوفه به نام اخرم از پدرش نقل کرد که رسول خدا(ص) ما را از تبقّر در مال و عیال نهی فرمود و وقتی پرسیدند: تبقّر چیست؟ فرمود: "زیاده طلبی"[۱]. پیداست ابن حجر به اعتبار نقل پدر اخرم از پیامبر، ابوالاخرم را از صحابه دانسته است. وی توضیح بیشتر درباره این کنیه را به شرح حال "سعد بن اخرم طائی" موکول کرده، ولی ذیل این نام سخنی درباره ابواخرم نگفته است[۲]
احمد بن حنبل همین حدیث را به دو سند از عبدالله بن مسعود از رسول خدا(ص) نقل می‌کند. طریق اول عبارت است از: "ابوجمره (ابوحمزه) عن اخرم الطائی عن أبیه عن ابن مسعود"؛ و طریق دوم چنین است: "ابو تیاح عن ابن الاخرم رجل من طی عن ابن مسعود"[۳]؛ چنان که پیداست، راوی در این دو سند و همچنین اسناد دیگری که در منابع روایی وجود دارد، ابن مسعود است نه اخرم یا ابن اخرم. گذشته از آنکه در بسیاری از طرق این حدیث، اصلا کلمه اخرم به چشم نمی‌خورد. بنابراین، باید گفت ابن فتحون در استدراک این نام در صحابه به خطا رفته است. آنچه درست به نظر می‌رسد آنکه، ابن اخرم طائی، از پدرش، از ابن مسعود نقل کرده باشد. البته مراد از این اخرم، می‌تواند مغیرة بن سعد بن اخرم باشد که از پدرش از ابن مسعود روایت می‌کند[۴]؛ به ویژه که سعد هم اهل کوفه - زیستگاه عبدالله بن مسعود - است[۵].[۶]
منابع
پانویس
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۷.
- ↑ ابن حجر، ج۳، ص۳۹.
- ↑ احمد بن حنبل، ج۱، ص۴۳۹؛ هیثمی، ج۱۰، ص۲۵۱.
- ↑ احمد بن حنبل، ج۱، ص۳۷۷؛ ابن حجر، ج۳، ص۳۹.
- ↑ ابن حبان، ج۳، ص۱۵۰.
- ↑ صادقی، مصطفی، مقاله «ابوالاخرم»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۱۱۱.