ابراهیم بن محمد همدانی در معارف و سیره رضوی

مقدمه

معروفیت او به این نام از آن روست که حضرت امام رضا (ع) در نوشته‌ای از وی به مولی همدانی یاد می‌کند. وی از دلباختگان امامت و ولایت به شمار می‌آید؛ زیرا نام مولی همدانی در زمره یاران سه معصوم دیده می‌شود و این افتخاری است که او را از دیگر همگنان خود برجسته می‌سازد.

ابراهیم بن محمد همدانی، پس از شهادت امام رضا (ع)، از وجود مبارک امام جوادالائمه (ع) بهره جست و پس از آن حضرت نیز در گروه یاران امام علی نقی (ع) جای گرفت و در زمره وکلای امام هادی (ع) محسوب گردید. همدانی چهل بار به زیارت خانه خدا مشرف گردید^[۱].

ابراهیم بن محمد از امام رضا (ع) پرسید: «یا ابن رسول الله (ص)! چرا خداوند عزوجل فرعون را غرق کرد، در حالی‌که او به خداوند ایمان آورد و به یگانگی خداوند اقرار نمود؟ امام (ع) فرمودند: برای این که ایمانش بعد از مشاهده عذاب بود. چنین ایمانی قبول نمی‌شود و این حکم خدا در گذشته و آینده، ثابت است، که فرمود: هنگامی‌که عذاب ما را مشاهده کردند، ایمان آوردند و گفتند: به خداوند یگانه ایمان آوردیم و به معبودهایی که شریک او برمی‌شمردیم کافر شدیم. اما این ایمان به حالشان سودی نداشت.

امام (ع) فرمودند: همچنین علت دیگر این بود که آنها با دیدن عذاب خداوند، با این که در حال غرق شدن بودند، از خداوند طلب نجات نکردند از موسی خواستند که آنها را نجات دهد. خداوند هم به موسی وحی فرستاد که: موسی! تو به داد فرعون نرسیدی، چون خالق او نبودی؛ اما اگر او از من طلب نجات و رهایی از غرق شدن را می‌کرد، نجاتش می‌دادم»^[۲].^[۳]

ابراهیم بن محمد همدانی در راویان امام رضا در مسند الرضا

شیخ ابوجعفر طوسی او را از یاران امام رضا و امام جواد(ع) ذکر می‌کند، ابن حجر نیز در لسان المیزان همین مطلب را از شیخ طوسی نقل می‌کند، در جامع الرواة گوید: ابراهیم بن محمد همدانی وکیل امام عسکری(ع) بود و چهل بار حج خانه خدا را انجام داد.

کشی در رجال خود گفته: ابراهیم بن محمد همدانی گفت: برای حضرت جواد(ع) نوشتم و اوضاع و احوال خود را برای او وصف کردم، امام(ع) در پاسخ من نوشت: خداوند به زودی تو را یاری خواهد کرد و ظالمان را از تو دفع خواهد ساخت و زندگی تو را کفایت خواهد کرد. اینک تو را به یاری خدا مژده می‌دهم، و او به زودی تو را پاداش خواهد داد، و تو هم باید زیاد خدا را سپاس گویی.

او گوید: از امام رضا(ع) شنیدم فرمود: هرکس معصیت‌کاری را دوست بدارد خود از معصیت‌کاران خواهد بود، و هر کس نیکوکاران را دوست بگیرد از آنها محسوب می‌گردد، و هرکس به ظالمی کمک کند با ظالمان محشور می‌گردد، و هرکس افراد عادل را ترک گرید، با ظالمان به حساب می‌آید، بین خداوند و هیچ کس خویشاوندی نیست و کسی به ولایت خدا نمی‌رسد مگر به اطاعت خداوند.^[۴]

منابع

پانویس

↑ قاموس الرجال، ج۱، ص۱۸۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۹۲-۲۹۶؛ رجال برقی، ص۵۸؛ رجال نجاشی، ص۲۴۳.
↑ علل الشرایع، ج۱، ص۵۹؛ من لا یحضره فقیه، ج۲، ص۲۲؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۳۲.
↑ محمدی، حسین، رضانامه ص ۴۰.
↑ عطاردی قوچانی، عزیزالله، راویان امام رضا در مسند الرضا، ص ۲۵-۲۶.

[1] قاموس الرجال، ج۱، ص۱۸۹؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۹۲-۲۹۶؛ رجال برقی، ص۵۸؛ رجال نجاشی، ص۲۴۳.

[2] علل الشرایع، ج۱، ص۵۹؛ من لا یحضره فقیه، ج۲، ص۲۲؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۳۲.

[3] محمدی، حسین، رضانامه ص ۴۰.

[4] عطاردی قوچانی، عزیزالله، راویان امام رضا در مسند الرضا، ص ۲۵-۲۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]