محمد بن یحیی نیشابوری
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
آشنایی اجمالی
ابوعبدالله محمد بن یحیی بن عبدالله ذهلی زهری نیشابوری از موالیان بنی ذهل و اهل نیشابور است که در سال ۱۷۲ هـ به دنیا آمد.[۱] او برای کسب و نشر دانش به جاهای زیادی از جمله مکه، کوفه، واسط، یمن، مصر، ری و بغداد مسافرت کرد.[۲] وی هجده مرتبه به بصره و دو بار به یمن سفر نمود.[۳] ذهلی از افرادی چون عبدالرحمن بن مهدی، عبیدالله بن موسی، روح بن عباده و محمد بن عمر واقدی حدیث شنید و محدثانی چون سعید بن ابی‌مریم، محمد بن مثنی، ابوداود سجستانی[۴] و بخاری از وی روایت نقل کرده‌اند.[۵] او احادیث زهری را به صورت شایسته‌ای جمع‌آوری کرد و به همین جهت او را زُهری نیز ملقب کرده‌اند. وی از جهت عظمت و مقام در نیشابور، همانند احمد بن حنبل در بغداد و مالک بن انس در مدینه محسوب می‌‌شد.[۶] احمد بن حنبل به یکی از راویان حدیث که قصد رفتن به بصره را داشت، گفت: در آنجا ملازم محمد بن یحیی باش و حدیث را از او بیاموز، چون آگاه‌تر از او به حدیث زُهری کسی یافت نمی‌شود. از اینجا روشن می‌‌شود که ذهلی زمانی مقیم بصره بوده است. مزی او را فردی ثقه، حافظ، عارف و باتقوا به حساب آورده که در سال ۲۵۸هـ درگذشت.[۷] از آثار او علل حدیث الزهری و التوکل می‌‌باشد [۸].[۹]
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
