احمد بن ابراهیم بن عباد
احمد بن ابراهیم بن عباد از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: احمد بن ابراهیم بن عباد در تراجم و رجال - پرسش مرتبط نداردآشنایی اجمالی
احمد بن ابراهیم بن عباد در سند یک روایت تفسیر کنز الدقائق، به نقل از کتاب تأویل الآیات الظاهرة واقع شده است:
«و فی شرح الآیات الباهرة تأویله: مَا رَوَاهُ أَحْمَدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عَبَّادٍ بِإِسْنَادِهِ إِلَى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ يَرْفَعُهُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع)فِي قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ ﴿وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفِينَ﴾[۱] يَعْنِي الْمُنَافِقِينَ لِخُمُسِكَ يَا مُحَمَّدُ ﴿الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُوا عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ﴾[۲] أَيْ إِذَا صَارُوا إِلَى حُقُوقِهِمْ مِنَ الْغَنَائِمِ يَسْتَوْفُونَ ﴿وَإِذَا كَالُوهُمْ أَوْ وَزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ﴾[۳] أَيْ إِذَا سَأَلُوهُمْ خُمُسَ آلِ مُحَمَّدٍ نَقَصُوهُمْ ﴿أَلَا يَظُنُّ أُولَئِكَ أَنَّهُمْ مَبْعُوثُونَ﴾[۴]»[۵].
نام راوی در منبع اصلی نیز احمد بن ابراهیم بن عباد ثبت شده، ولی در تفسیر البرهان و مستدرک الوسائل به جای احمد بن ابراهیم بن عباد، أحمد بن إبراهیم، بإسناده إلی عباد؛ و أحمد بن إبراهیم عن عباد بإسناده إلی... آمده است[۶].
از آنجایی که عنوان احمد بن ابراهیم بن عباد در هیچ سند دیگری نیامده است و در کتب رجالی نیز از آن یاد نشده است، استظهار می‌گردد که «بن عباد»، مصحف «عن عباد» بوده باشد؛ و مراد از «عبّاد» ظاهراً، عباد بن یعقوب رواجنی است؛ زیرا صاحب تأویل الآیات الظاهرة این حدیث را از تفسیر محمد بن عباس بن ماهیار نقل کرده[۷]؛ و محمد بن العباس در اسناد روایات دیگر تأویل الآیات الظاهرة، گاهی با یک واسطه [۸] و گاهی با دو واسطه [۹] از عباد بن یعقوب نقل روایت کرده است.
با تتبع در اسناد روایات و کتب رجالی، شناسایی راوی (احمد بن ابراهیم که از عباد نقل روایت کرده است) میسر نشد؛ بدین جهت، راوی مجهول یا مهمل به حساب می‌آید. شرح حال عباد بن یعقوب نیز در جای مناسب خود خواهد آمد.[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ «وای بر کم‌فروشان!» سوره مطففین، آیه ۱.
- ↑ «آنان که چون از مردم پیمانه گیرند تمام پیمایند» سوره مطففین، آیه ۲.
- ↑ «و چون پیمانه دهند یا وزن کنند کم نهند» سوره مطففین، آیه ۳.
- ↑ «آیا آنان نمی‌دانند که برانگیخته خواهند شد» سوره مطففین، آیه ۴.
- ↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۱۴، ص۱۷۶ - ۱۷۷، به نقل از: تأویل الآیات الظاهرة، ص۷۴۷.
- ↑ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۶۰۴، ح۱۱۴۵۵؛ مستدرک الوسائل، ج۷، ص۲۷۸، ح۸۲۱۹.
- ↑ «الشَّيْخُ شَرَفُ الدِّينِ النَّجَفِيُّ فِي تَأْوِيلِ الْآيَاتِ، عَنْ تَفْسِيرِ مُحَمَّدِ بْنِ الْعَبَّاسِ الْمَاهْيَارِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَبَّادٍ بِإِسْنَادِهِ إِلَى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ»؛ مستدرک الوسائل، ج۷، ص۲۷۸، ح۸۲۱۹.
- ↑ ر. ک: تأویل الآیات الظاهرة، ص۳۰۴ - ۳۰۵، ۳۱۰ و ۳۹۱ - ۳۹۲.
- ↑ ر. ک: تأویل الآیات الظاهرة، ص۳۸۶، ۵۲۹ و۵۴۶.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص۳۱ -۳۲.