اوتاد چه کسانی هستند؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
اوتاد چه کسانی هستند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر ظهور امام مهدی / یاران امام مهدی / دسته‌بندی‌های یاران امام مهدی
مدخل اصلیاوتاد

اوتاد چه کسانی هستند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید جعفر موسوی‌نسب

حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوی‌نسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:

«بر اساس روایات همواره سی نفر در خدمت حضرت مهدی (ع) به سر می‌برند که هر کدام از آنها از دنیا برود فرد صالح دیگری جانشین او می‌شود[۱].

این افراد صالح و یاران حضرت نام آنان اوتاد است با توجه به کلمه اوتاد که جمع (وتد) به معنای میخ است و با توجه به آیه ۷ سوره نبأ که می‌فرماید: ﴿وَالْجِبَالَ أَوْتَادًا؛ ما کوه‌ها را میخ‌های زمین قرار دادیم تا زمین را نگه دارد و به وسیله آن زمین از هم نپاشد؛ نتیجه می‌گیریم که این یاران انسان‌های وارسته و از مردان خالص و سلحشور و دلاور همچون کوه استوار در خدمت آن حضرت به سر می‌برند»[۲].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین طاهری؛
حجت الاسلام و المسلمین دکتر حبیب‌الله طاهری در کتاب «سیمای آفتاب» در این‌باره گفته‌است:
  • «براساس روایات، همواره سی نفر در خدمت حضرت مهدی (ع) به سر می‌برند که هر کدام از آنها از دنیا برود فرد صالح دیگری جانشین او می‌شود[۳]، که از آنان به اوتاد تعبیر می‌کنند. با توجه به کلمه اوتاد که جمع "وتد" به معنای میخ است و با توجه به آیه ۷ سوره نبأ که می‌فرماید: ﴿وَالْجِبَالَ أَوْتَادًا؛ ما کوه‌ها را میخ‌های زمین قرار دادیم، تا زمین را نگه دارند و به وسیله آن، زمین از هم نپاشد، نتیجه می‌گیریم که این یاران از مردان خالص و دلاور، همچون کوه استوار در خدمت آن حضرت بسر می‌برند»[۴].
۲. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «فرهنگنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:

«اوتاد از یاران برجسته حضرت مهدی (ع).

از آن‏جا که "اوتاد" جمع "وتد" به معنای میخ است، به نظر می‌‏رسد این گروه، از مردان بسیار خالص و دلاور هستند که همچون کوه استوار، در خدمت به آن حضرت به سر می‌‏برند[۵].

از روایات استفاده می‏‌شود که "اوتاد" سی تن از یاران خاصّ حضرت مهدی (ع) هستند که همواره در خدمت آن حضرت به سر می‌‏برند. هریک از آنان که از دنیا بروند، فرد شایسته دیگری جانشین او می‌‏شود. امام صادق (ع) و امام باقر (ع) فرمودند: " به ناگزیر، برای صاحب این امر، غیبتی است و به ناگزیر در غیبت او کناره‌‏گیری است. و نیکو جایگاهی است مدینه. و با وجود سی نفر ملازم هیچ گونه وحشتی نخواهد بود"[۶]»[۷].
۳. حجت الاسلام و المسلمین محمدی اشتهاردی؛
حجت الاسلام و المسلمین محمد محمدی اشتهاردی، در کتاب «حضرت مهدی فروغ تابان ولایت» در این‌باره گفته است: «طبق روایات سی نفرند که همواره در خدمت امام عصر (ع) به‌سر می‌برند، هر کدام از آنها که از دنیا بروند، فرد شایسته دیگری جانشین او می‌گردد[۸]. با توجه به کلمه "اوتاد" که جمع "وتد" به معنی میخ است و با توجه به آیه ۷ سوره نبأ قرآن که خداوند می‌فرماید: ﴿وَالْجِبَالَ أَوْتَادًا؛ [۹] نتیجه می‌گیریم که این یاران از مردان بسیار خالص و دلاور هستند که همچون کوه استوار، در خدمت آن حضرت (ع) به سر می‌برند»[۱۰].
۴. مجتبی تونه‌ای؛
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:

«جمع وَتَد به معنای میخ‌ها است. در قرآن آمده است: ﴿وَالْجِبَالَ أَوْتَادًا[۱۱] ما کوه‌ها را میخ‌های زمین قرار دادیم. برخی باتوجه به این آیه گفته‌اند می‌توان نتیجه گرفت که اوتاد، مردانی خالص‌اند که همچون کوه استوار و در خدمت حضرت مهدی (ع) به سر می‌برند. برخی از اوتاد به سی نفری که همواره در خدمت حضرت مهدی (ع) هستند و هرگاه یکی از آنها بمیرد، فرد صالح دیگری جانشین او می‌شود، تعبیر کرده‌اند[۱۲]. در صفت اوتاد آمده است: آنان قومی هستند که طرفة العینی از پروردگارشان غفلت نمی‌کنند، و از دنیا مگر قوت روزانه جمع نمی‌کنند و از آنان، لغزش‌های بکر صادر نمی‌شود[۱۳]. برخی گفته‌اند: اوتاد، چهار تن از اولیاء هستند که همیشه در عالم برقرارند و اگر یکی از آنها بمیرد، دیگری به جای او می‌آید[۱۴].

در حدیث قدسی آمده که خداوند عزّ و جلّ‌ به پیغمبرش (ص) فرمود: ای احمد! آیا می‌دانی که چرا تو را بر سایر انبیاء برتری دادم‌؟ عرض کرد: نه!، فرمود: به یقین، خوی نیک، سخاوت طبع و رحمتی که بر خلق داشتی؛ و همچنین اوتاد الارض، اوتاد نشدند جز بدین صفات[۱۵]. از این حدیث برمی‌آید: همچنان‌که کوه‌ها، میخ‌های ظاهری زمین‌اند[۱۶] که زمین با آنها معتدل و متوازن می‌ماند، در عالم معنا نیز اولیاء الله، میخ‌های نگهدارِ زمین‌اند»[۱۷].

پرسش‌های وابسته

پانویس

  1. بحار، ج ۵۲، ص ۱۵۳، و کافى کتاب الحجه باب فى الغیبه، حدیث ۱۶.
  2. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۱۱۶.
  3. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳ و کافی- کتاب الحجة، باب فی الغیبه، حدیث ۱۶.
  4. طاهری، حبیب‌الله، سیمای آفتاب، ص ۲۳۹.
  5. ر.ک: محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۳۰۰
  6. " لَا بُدَّ لِصَاحِبِ‏ هَذَا الْأَمْرِ مِنْ‏ غَيْبَةٍ وَ لَا بُدَّ لَهُ‏ فِي‏ غَيْبَتِهِ‏ مِنْ‏ عُزْلَةٍ وَ نِعْمَ‏ الْمَنْزِلُ‏ طَيْبَةُ وَ مَا بِثَلَاثِينَ‏ مِنْ‏ وَحْشَةٍ‏ ‏‏‏‏"؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۴۰، روایت ۱۶؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۶۲؛ نعمانی، الغیبة، ص ۱۸۸، ح ۴۱.
  7. سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۹۴.
  8. غیبت طوسی، ص ۱۰۲، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۸.
  9. ما کوه‌ها را میخ‌های زمین قرار دادیم" (که زمین را نگهدارند و به وسیله آن، زمین از هم نپاشد).
  10. محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۱۵۰.
  11. سوره نبأ، ۷.
  12. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳.
  13. نجم الثاقب، باب نهم.
  14. معارف و معاریف، ج ۲، ص ۵۴۵.
  15. بحار الانوار، ج ۷۷، ص ۲۹.
  16. سوره نبأ، ۷.
  17. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۳۹.