بحث:سینا در قرآن

مقدمه

سینا به فتح، یا به کسر سین در سوره مؤمنون آیه بیستم ذکر شده و در سوره تین آیه ۲ به لفظ سینین مذکور است و در هر دو مورد لفظ طور بدان مضاف گردیده و به صورت طور سینا و طور سینین مرقوم می‌باشد. کلمه طور علاوه بر دو مورد مذکور هشت بار دیگر در قرآن مجید یاد شده و دو بار به عنوان کوه مقدس مقسم به است.

در قرآن مجید در خطاب به بنی اسرائیل گفته شده ﴿وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ﴾ و در سوره اعراف آیه ۱۷۰ ﴿وَإِذْ نَتَقْنَا الْجَبَلَ فَوْقَهُمْ كَأَنَّهُ ظُلَّةٌ وَظَنُّوا أَنَّهُ وَاقِعٌ بِهِمْ خُذُوا مَا آتَيْنَاكُمْ بِقُوَّةٍ﴾ نیز اشاره به مطلبی است که ذیلا بیان می‌شود:

بیشتر مفسرین گفته‌اند که چون بنی اسرائیل از پذیرفتن احکام الهی سر باز می‌زدند، خداوند کوه طور را بالای سر ایشان معلق ساخت و آنان پیوسته سقوط کوه و هلاک خود را منتظر بودند و حتی نوشته‌اند که بنی اسرائیل یک طرف پیشانی را به خاک سجده نهاده بودند و با چشم دیگر کوه را می‌نگریستند، لکن به عقیده نگارنده بر افراشتن کوه در جمله نعمت‌هائی که به بنی اسرائیل عطا شده مذکور است. این کوه بلند ابرها را بر فراز خود جمع می‌کرده و موجب باران می‌شده و در نتیجه آن آسایش و راحت بنی اسرائیل تأمین می‌گردیده است و در پناه این کوه از دشمنان هم در امان بوده‌اند.

عبارت ﴿ظَنُّوا أَنَّهُ وَاقِعٌ بِهِمْ﴾ مشعر به بلندی و شیب کوه است و ﴿نَتَقْنَا الْجَبَلَ﴾ ممکن است حاکی از وقوع زلزله‌ای باشد. به هر حال طور سینا سلسله جبالی است به طول دو میل و به عرض ثلث میل که در میان شبه جزیرة سینا واقع است و در مجاورت این کوه، وادی مقدس یا وادی طوری قرار دارد. کوه سینا کوهی است که خداوند بر فراز آن بر حضرت موسی تجلی کرد و موسی از شدت بیتابی مدتی مدهوش افتاد. (سوره اعراف آیات ۱۳۹ و ۱۴۰) در همین کوه بود که موسی دیدار خدا را آرزو کرد و جواب ﴿لَنْ تَرَانِي﴾ شنید.

در تعیین محل کوه سینا که راهبان آن را حوریب می‌نامند میان علماء اختلاف است: بعضی پنداشته‌اند حوریب نام سلسله جبال و سینا نام قله‌ای از آن سلسله است.

به عقیده بعضی کوه موسی در میان سلسله طور سینا واقع و در کمر آن قله سینا یا حوریب که عرب آن را رأس الصفصافه می‌نامند قرار دارد و این قله از شمال مشرف به سهل الراحه است و بنی اسرائیل در سهل الراحه اردو می‌زده‌اند. بعضی دیگر کوه سینا را بر قله‌ای جنوبی تطبیق می‌کنند و در مجاورت این قله نیز جلگه وسیعی که بتواند اردوگاه اسرائیلیان باشد وجود دارد. لیسبوس کوه سینا را بر کوه سربال که از جبال منفرد شبه جزیره سینا است تطبیق کرده است. این کوه را مسافرین مصر می‌تواند از دور بینند. لیسبوس بر مدعای خود ادله چندی آورده، لکن از قدیم، سلسله جبالی که از جنوب شرقی به شمال غربی شبه جزیره کشیده شده مورد نظر و توجه واقع شده معابدی از قدیم در دامنه یا پای این کوه بنا کرده بودند. بعد از میلاد هم این کوه مورد نظر بوده چنانکه «ژوستینین» صومعه‌ای به نام صومعه سن کاترین در دامنه آن بنا کرده و این صومعه تا دوره مغول هم باقی بوده و اسقف‌های آن صومعه نامه‌ای منسوب به حضرت محمد در دست داشتند که به موجب آن ذمی شمرده می‌شدند و جان و مال ایشان محفوظ بود.

در سال ۵۰۰ هجری «ابوعلی منصور نوشتکین» به امر خلیفه عباسی در این حدود مسجدی به نام مسجد دارالعلا ساخته و مسجد الیاس نیز در پای همین سلسله بنا شده است. در خاتمه قابل ذکر است که به احتمال قوی مراد از تین و زیتون که در قرآن مجید مقسم به است کوه انجیر و کوه زیتون می‌باشد این دو کوه در اورشلیم واقع‌اند و بنی‌اسرائیل آنها را مقدس می‌دارند.

منابع

1. خزائلی، محمد، اعلام قرآن